Soap ဆပ္ျပာ အနံ႔မ်ားအေၾကာင္း အပိုင္း (၁)
ပစၥည္းထုတ္တဲ့သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဆပ္ျပာ၊ အလွကုန္၊ လူသံုးကုန္ပစၥည္းထုတ္တဲ့သူေတြက အနံ႔နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္၍ဘယ္မွ်ထည့္ရမလဲလို႔ သိခ်င္ၾကပါတယ္။ သိလည္း သိသင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ Post ကို စုေဆာင္းေရးသားလိုက္တာပါ။ အေၾကာင္းအရာ မေရာေထြးေစဖို႔နဲ႔ ဖတ္ရတာ မအီသြားေစခ်င္လို႔ အပိုင္းေတြခြဲပီးေရးသြားပါမယ္။ ပထမဆံုးေရးမွာက Essential Oil ပါ။ အင္မတန္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ အကုန္ေပၚလြင္ေအာင္ေရးဖို႔ မလြယ္တာေၾကာင့္ သက္ဆိုင္သူေတြ အက်ဥ္းရံုးနားလည္ေစဖို႔ေလာက္ပဲ တင္ျပသြားပါမယ္။
Essential Oils အေၾကာင္း အေျခခံသိထားသင့္သည္မ်ား
Essential Oils ဆိုတာဘာလဲလို႔ လူတိုင္းသိေအာင္ေျပာရရင္ ကုိယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာရိွတဲ့ အရြက္၊ အပြင့္၊ အေခါက္၊ အျမစ္၊ အဖူး စတဲ့အပင္အစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ရနံ႔ေတြရိွေနတာ သတိထားမိပါလိမ့္မယ္။ ဒီရနံ႔ေတြရိွရျခင္းက ဆိုခဲ့တဲ့ Essential Oils ေတြကထုတ္ေပးေနလို႔ပါ။ ဒီသဘာ၀အတို္င္းပါ၀င္ေနတဲ့ရနံ႔ဆီေတြမွာ အပင္ရဲ့မူလဘူတ ဂုဏ္သတၱိေတြပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒီအဆီေတြကိုရဖို႔အတြက္ အပင္ေတြမွာရိွေနတဲ့ အဆီပါ၀င္ႏိုင္မႈအမ်ားဆံုးအစိတ္အပိုင္းေတြကေန ေရေႏြးေငြ႕ေပါင္းခံျခင္း (Distillation) နဲ႔အမ်ားဆံုးထုတ္ယူေလ့ရိွပါတယ္။ တခိ်ဳ႕အဆီေတြကိုေတာ့ ညစ္ယူျခင္း (Extraction) နည္း၊ အျခားၾကားခံပစၥည္းတမိ်ဳးမိ်ဳးနဲ႔စုပ္ယူထုတ္လုပ္ျခင္း (Solvent Extraction) နည္းေတြနဲ႔လည္း ထုတ္ယူၾကပါတယ္။
အခိ်ဳ႕အဆီေတြဟာ အမည္သာကြဲေပမယ့္ အပင္တခုတည္းကထုတ္ယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- Orange Oil ကို လိေမၼာ္ခြံကရရိွပီး၊ Neroli Oil က လိေမၼာ္ပြင့္ကေနရပါတယ္။ Petitgrain Oil ကိုေတာ့ လိေမၼာ္ရြက္ကေနရရိွပါတယ္။ အဆီတခိ်ဳ႕ဟာ ေစ်းႀကီးပါတယ္။ မ်ားမ်ားစားစားထုတ္ယူလို႔ရတဲ့အဆီေတြကေတာ့ ေစ်းသိပ္ကႀကီးေလ့မရိွပါဘူး။ သယ္ယူသိုေလွာင္ပို႔ေဆာင္ေရး ကုန္က်စရိတ္ေတြေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံဘက္ကအဆီဟာ အေရွ႕ဘက္မွာ ေစ်းပိုေပးရသလို အေရွ႕တိုင္းကအဆီကလဲ အေနာက္ႏိုင္ငံမွာ ေစ်းႀကီးမွာပါ။
Lavender Oil ၁ ေပါင္ရရိွဖို႔အတြက္ လာဗင္ဒါပန္းေျခာက္ေပါင္း 200 ေပါင္ေလာက္လိုပါတယ္။ ဒီလိုပဲ Rose Oil ၁ ေပါင္ရရိွဖို႔ ႏွင္းဆီပြင့္ဖတ္ေပါင္း 2000 ေပါင္၊ တနည္းအားျဖင့္ ႏွစ္တန္ေလာက္လိုပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္လည္း တခိ်ဳ႕ Essential Oil ေတြ ေစ်းႀကီးတာပါ။ ဒီအဆီေတြနဲ႔ ဆပ္ျပာ၊ ရနံ႔ဖေယာင္းတိုင္ေတြလုပ္လို႔ရပါတယ္။ room spray, lotion, bath salt, scrub, massage oil, skin oil, balms စတာေတြလည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ Aromatherapy လို႔လူသိမ်ားတဲ့ ရနံ႔ကုထံုးအတြက္လည္း မရိွမျဖစ္ အေျခခံအက်ဆံုး အရာေတြလည္းျဖစ္ပါတယ္။
Essential Oils ေတြဟာ 100% Pure ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ ဘယ္ေနရာက၀ယ္၀ယ္ အနံ႔အျပင္းအေပ်ာ့တူပါတယ္။ Fragrance Oil ကေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ထုတ္လုပ္တဲ့ကုမၸဏီ၊ ေရာင္းခ်တဲ့လုပ္ငန္း၊ ေစ်းႏႈန္းေတြအလိုက္ အေျပာင္းအလဲမ်ားပါတယ္။
၂၀ ရာစုမွာကတည္းက လူအမ်ားစုၾကားမွာ ကင္ဆာလိုႀကီးမားတဲ့ က်န္းမာေရးျပသနာေတြကို သတိထားေၾကာက္ ရြ႕ံလာၾကပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစားအစာေတြအေပၚမွာ ပထမစတင္သက္ေရာက္မႈရိွခဲ့ပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚမွာပါ ပိုသတိျပဳ သံုးစြဲလာၾကပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ ဓါတုေဗဒပစၥည္းေတြကို တက္ႏို္င္သမွ်ေရွာင္ၾကဥ္လိုၾကပီး မတက္သာတဲ့အရာေတြကိုေတာ့ ေလွ်ာ့ခ်ခ်င္လာၾကပါတယ္။ ကုိယ့္ပတ္၀န္းက်င္တခုလံုးကို တက္ႏိုင္သမွ် သဘာ၀ဆန္ဆန္ ေနထိုင္လာ ၾကပါတယ္။ အကိ်ဳးဆက္အရ စားေသာက္တာကေန ေရခိ်ဳး၊ အလွျပင္တဲ့အထိ အရိုးရွင္းဆံုးနဲ႔ ကိုယ္သိနားလည္မႈအရိွဆံုး ပါ၀င္ပစၥည္း ေတြကိုပဲ သံုးစြဲလာၾကပါပီ။ ဒါေၾကာင့္လည္း Essential Oils ေတြဟာ တေက်ာ့ျပန္ လူသိမ်ားထင္ရွားလာရျခင္းအေၾကာင္းတခုပါပဲ။
Essential oils ေတြဟာ ရနံ႔သက္သက္အျပင္ တျခားဂုဏ္သတၱိေတြ၊ အကိ်ဳးေက်းဇူးေတြပါရိွပါတယ္။ Tea Tree ဆိုပါစို႔။ ဒီသဘာ၀အဆီဟာ ပိုးသတ္ေဆးတမိ်ဳးပါ၊ ဘတ္တီးရီးယားနဲ႔မိႈ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းရိွပါတယ္။ Eucalyptus Oil ဆိုရင္လဲ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါလိုမိ်ဳးေတြကေန ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကိုလည္း ပိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ အေရျပားနဲ႔ ေရခိ်ဳးခန္းသံုး ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း ထည့္သြင္းေလ့ရိွပါတယ္။ Fragrance Oils ေတြမွာေတာ့ ရနံ႔သက္သက္အျပင္ ဒီလိုအျခားဂုဏ္သတၱိေတြ မပါရိွပါဘူး။ ဒီလိုအျမင္တခုတည္းနဲ႔ေတာ့ ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္လို႔မရႏိုင္တာကို ေနာက္ပိုင္းမွာ အလ်ဥ္းသင့္သလို ထည့္ေရးသြားပါမယ္။
Essential Oils & Products Knowledge
Essential Oil ေတြနဲ႔ဆပ္ျပာခ်က္လုပ္တဲ့အခါမွ ဒီအဆီေတြရဲ႕ အကိ်ဳးေက်းဇူးေတြ ဆပ္ျပာထဲမွာက်န္ေနေသးရဲ႕လားလို႔ သိခ်င္ၾကပါတယ္။ က်န္တယ္၊ မက်န္ဘူး၊ မေသခ်ာဘူးလို႔ ဆပ္ျပာ website အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မွတ္ခ်က္ျပဳထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအပိုင္းက ပညာရွင္အပိုင္းျဖစ္လို႔ ကမၻာေက်ာ္ Aromatherapy ပညာရွင္ျဖစ္တဲ့ Robert Tisserand မွတ္ခ်က္ေပးတာကေတာ့ ဆပ္ျပာျဖစ္ပီးေနာက္မွာ Essential Oil ရဲ႕ဂုဏ္သတၱိေတြ က်န္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တခိ်ဳ႕ေသာေမာ္လီက်ဴးေတြကေတာ့ ဆပ္ျပာခ်က္ခ်ိန္မွာ အေငြ႕ပ်ံ႕ပ်က္စီးသြားတာမွန္ေပမဲ့ မူလဓာတုဂုဏ္သတၱိေတြကေတာ့ မေျပာင္းမလဲ က်န္ရစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
Essential Oils ေတြသံုးပီးဆပ္ျပာလုပ္တဲ့အခါမွာ အန႔ံေဖ်ာ့သြားတက္တယ္လို႔ အမ်ားစုသိထားၾကပါတယ္။ ဒါကိုလည္း Essential oils ေတြရဲ႕ Flash point ကအရမ္းနိမ့္တာေၾကာင့္လို႔ အခိ်ဳ႕ဆိုသလို တခိ်ဳ႕ကလည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ဆိုၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ CP Soap ေတြလုပ္တဲ့အခါမိ်ဳးမွာပါ။ စဥ္းစားသင့္တဲ့အခ်ုက္တခုက Flash point ဆိုတာ Essential Oils ေတြ သယ္ေဆာင္တဲ့အခါ open air မွာ သတိထားသယ္ေဆာင္ဖို႔ သက္မွတ္ထားတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ Flash point ေၾကာင့္သာဆိုရင္ ဘယ္ CP soap မွာမွ essential Oil ထည့္လုပ္ဖို႔ အဆင္မေျပႏို္င္ပါဘူး။ CP Soap ေတြရဲ႕ Gel Phase မွာ အပူခ်ိန္က 160 ံF, 180 ံF , 200 ံF ေလာက္ရိွ ေနတက္တာပါ။ အမ်ားစု Essential Oil ေတြ Flash point 200 ံF ေအာက္ပဲရိွတက္တာေၾကာင့္ Flash point ေၾကာင့္သာဆိုရင္ အနံ႔က်ိန္း ေသေပ်ာက္သြားရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ တကယ္က မေပ်ာက္သြားပါဘူး။ ဆပ္ျပာ လုပ္ရာမွာေတာ့ Boiling point က ပိုအေရးပါပါလိမ့္မယ္။ Essential Oils အမ်ားစုရဲ႕ Boiling point ကေတာ့ 300 ံF ေလာက္ရိွပါတယ္။ Flash point ထက္ ႏွစ္ဆေလာက္ကိုရိွတာပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရိွတာကေတာ့ ဆပ္ျပာလုပ္ေနတုန္း Sponification ျဖစ္စဥ္မွာ Essential Oil ထဲက အခိ်ဳ႕အရာေတြပ်က္ျပယ္သြားပီး၊ Cure လုပ္ခ်ိန္မွာ လည္း Essential Oil အခိ်ဳ႕အေငြ႕ပ်ံသြားတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏို္င္ပါတယ္။ တခိ်ဳ႕ဆို အေပၚယံေတာ့ အနံ႔ေဖ်ာ့ေနေပမယ့္ အေပၚယံအလြႊာကို သံုးပီးေနာက္မွာ ေအာက္ခံပိုင္းေတြက အနံ႔ရိွေနေသးတာေတြ႕ရပါတယ္။
MP Soap ျပဳလုပ္ရာမွာ Essential Oil သံုးရင္ ဆပ္ျပာက အရမ္းပူ၊ အရမ္းေအးေနခ်ိန္မွာ မထည့္ပါနဲ႔။ ထည့္ပီးရင္ ေသခ်ာႏွံ႔ ေအာင္ ေျဖးေျဖးေမႊပါ။ ျမန္ျမန္ေမႊရင္ bubbles ေတြတက္လာတက္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ MP soap မွာ တျခားေပါင္းစပ္ additives ေတြ ထည့္တာမ်ားရင္လည္း အနံ႔ကမႏွ႔ံပဲ အေပၚယံမွာပဲ တက္ေနတက္ပါတယ္။
Fragrance Oils or Essential Oils ေတြနဲ႔ပတ္သက္ပီး ဆပ္ျပာျပဳလုပ္သူေတြသတိထားသင့္တဲ့အခ်က္ေတြရိွပါေသးတယ္။ ဒါေတြက ကိုယ္သံုးလိုက္တဲ့အဆီေတြေၾကာင့္လဲ အနံ႔ကိုသက္ေရာက္ေစပါတယ္။ ဥပမာ- Natural Butters (အန႔ံမသတ္ထားတာေတြ) ျဖစ္တဲ့ shea butter, cocoa butter ေတြဟာ CP, HP soap ေတြမွာ အနံ႔ေတြထြက္လာတက္ပါတယ္။ တခိ်ဳ႕စားအုန္းဆီအမိ်ဳးအစားေတြလဲ အနံ႔ထြက္လာတက္ပါတယ္။ တမာဆီ၊ ၾကက္ဆူဆီ၊ မုန္႔ညွင္းဆီေတြကေတာ့ ေျပာမေနနဲ႔ေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကို ထြက္လာတက္ပါတယ္။
ဆပ္ျပာမွာ ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့အနံ႔စြဲဖို႔ဆိုရင္ အနံ႔ေတြကို ေရာစပ္တက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ စပ္ထားပီးသားအနံ႔ေတြရဲ့ သေဘာတရားကို ၿခံဳငံုမိဖို႔လိုပါတယ္။ အေျခခံအခ်က္အေနနဲ႔သိထားရမွာက အနံ႔ေတြမွာ အေပၚ၊ အလယ္၊ ေအာက္ (Top, Middle, Base Note) ဆိုပီး ခြဲျခားထားတာပါ။ ေအာက္ဆံုး base note က အနံ႔စြဲအက်န္ဆံုး၊ အလယ္ Middle note ကေတာ့ အေတာ္အသင့္က်န္ေနမွာျဖစ္ပီး top note အေပၚဆံုးအနံ႔ကေတာ့ အရင္ဆံုုးေဖ်ာ့သြားမဲ့ရနံ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္အနံ႔တခုကို ေအာက္ခံအျခားအနံ႔တခုက ထိန္းေပးထားႏိုင္ရင္ အနံ႔အားလံုးစြဲက်န္ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေပၚမွာအေျခခံပီး Note သံုးမိ်ဳးကို စမ္းသပ္ေရာေႏွာသံုးစြဲတက္ဖို႔က ဆပ္ျပာသမားျဖစ္ျဖစ္၊ ထုတ္ကုန္လုပ္မဲ့သူေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ သိကိုသိထားသင့္တဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ Citrus oils ေတြ (Orange, lemon, lime, Bergamot, အစရိွသျဖင့္) ေတြဟာ top note ေစာေစာပ်ယ္မဲ့ရနံ႔ျဖစ္လို႔ Litsea cubeba oil ဒါမွမဟုတ္ Lemongrass Oil မိ်ဳးနဲ႔ေရာစပ္သင့္ပါတယ္။ Lavender Oil ဟာလဲ CP soap ေတြလုပ္ရင္ အနံ႔ေဖ်ာ့သြားႏိုင္တာမို႔ တျခား base note ျဖစ္တဲ့ patchouli oil လိုမိ်ဳးနဲ႔ေရာစပ္ေပးရပါတယ္။ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ Anchor oil (ေအာက္ကေန အနံ႔ထိန္းေပးႏိုင္စြမ္းရိွတဲ့အနံ႔မ်ား) ေတြမွာ anise oil, basil oil, cedarwood oil, cinnamon oil, patchouli oil, clove oil, oakmoss oil, peru balsam oil, vetiver oil စတာေတြပါ၀င္ပါတယ္။ Anchor oil အခိ်ဳ႕ဟာ ေစ်းႀကီးတာေၾကာင့္ တြက္ေျခမကိုက္ႏိုင္တာမိ်ဳးလည္းျဖစ္ႏိုင္တာ သတိျပဳပါ။ တခိ်ဳ႕ေတြကလဲ အနံ႔ပိုစြဲေအာင္ဆိုပီး သံုးတဲ့အရာေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ arrowroot, cornstarch, clays, benzoin, oatmeal, orris root အမႈန္႔ စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြထဲက တခိ်ဳ႕ဟာ အေရျပားကို ယားယံေစတာ၊ ဓါတ္မတည့္ေစႏိုင္တာမိ်ဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ထည့္မယ္ဆိုရင္လည္း ဆပ္ျပာရဲ႔ ingredients list မွာ ေဖၚျပထားသင့္ပါတယ္။
Essential Oils ထည့္သင့္သည့္ခန္႔မွန္းႏႈန္းမ်ား
ဒီေမးခြန္းက လူအသိခ်င္ဆံုးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းက တိတိက်က် သက္မွတ္ဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ Fragrance Calculator ေတြရိွေပမယ့္ တိတိက်က်ေတာ့ မသိႏို္င္ပါဘူး။ သံုးတဲ့အန႔ံဆီရဲ့မူရင္းထုတ္လုပ္သူ၊ အမိ်ဳးအစား၊ အနံ႔အျပင္းအေပ်ာ့၊ ျပဳလုပ္သူလိုခ်င္တဲ့အနံ႔ စတာေတြေၾကာင့္ တရားေသမွတ္ထားလို႔မရႏို္င္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုေျပာရင္ လူအမ်ားက သေဘာမေတြ႕ေလာက္ဘူး ထင္ပါတယ္။ တကယ္က အနံ႔နဲ႔ပတ္သက္ပီး ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းျဖစ္တဲ့ IFRA ကခ်မွတ္ထားတဲ့ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေသးစိတ္ပီး က်ယ္ျပန္႔လြန္းလို႔ သာမာန္ေလ့လာမႈေလာက္နဲ႔မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဥပမာ - Eucalyptus Essential Oil ကို ဘယ္ထုတ္ကုန္ အတြက္ ဘယ္ေလာက္ထည့္သင့္လဲလို႔ သက္မွတ္မထားပဲ ဒီအဆီထဲမွာ အဓိကပါ၀င္ဓါတ္အမိ်ဳးအစားေတြကိုသာ ဘယ္ႏႈန္းေလာက္ပဲ သံုးသင့္တယ္လို႔ IFRA က သက္မွတ္ထားတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ Essential Oil အမည္ကိုသိရံုေလာက္နဲ႔ ဘယ္ပမာဏထည့္မလဲဆိုတာ မသိႏိုင္ပါဘူး။ Fragrance oil ေတြဆိုရင္လည္း သူ႔ဆီမွာ Registration လုပ္ထားတဲ့ အနံ႔ေတြကိုသာ စံႏႈန္းေတြသက္မွတ္ေပးထားပီး မရိွတဲ့အနံ႔ေတြကိုေတာ့ မသက္မွတ္ထားပါဘူး။ ဒီေတာ့ ကုိယ္၀ယ္လိုက္တဲ့ supplier ရဲ့ တိက်ေသခ်ာမႈကပါ အေရးပါလာပါတယ္။ ဒါက အမ်ားအျပားထုတ္လုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြအတြက္ ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။
Essential Oil ေတြကိုေတာ့ CP,HP soap ျပဳလုပ္ရာမွာ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ဆပ္ျပာခ်က္မဲ့အဆီပမာဏအားလံုးေပါင္းရဲ႕ 2-5% ေလာက္ထည့္ေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရျပားကိုထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ Essential Oil ေတြဆိုရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီးေလွ်ာ့ထည့္ရပါမယ္။ ဥပမာ- Cinnamon Oil လိုဆိုရင္ 0.5 – 1% ေလာက္ပဲထည့္ေလ့ရိွၾကပါတယ္။ သတိထားရမွာက တခိ်ဳ႕ Recipes ေတြက သံုးမယ့္ Oil ပမာဏကိုအေျခခံတြက္တာရိွသလို၊ တခိ်ဳ႕ Recipes ေတြက Lye solution, additives ေတြပါ Total weight ေပၚ မွာတြက္တာမိ်ဳးရိွတာေၾကာင့္ ကိုယ့္ Recipes ကိုေသခ်ာေအာင္လုပ္ပါ။
Oils အေပၚမွာပဲတြက္တဲ့အုပ္စုက lye solution မွာပါတဲ့ ေရေတြက ဆပ္ျပာခ်က္ေနစဥ္နဲ႔ cure လုပ္ခ်ိိန္မွာ အေငြ႕ပ်ံသြားတာေၾကာင့္ Total weight အေပၚမွာတြက္ယူရင္ Essential Oil % ေတြမ်ားသြားမယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
ကိုးကားအသံုးျပဳလုိ႔ရေအာင္ လူအမ်ားအသိအမွတ္ျပဳယံုၾကည္ထားတဲ့ ဆပ္ျပာျပဳလုပ္ရာမွာ နာမည္ေက်ာ္တဲ့ website ၂ ခုထဲကႏႈန္းေတြကို ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။ ကိုယ္ထည့္ခ်င္တဲ့ပမာဏကိုေတာ့ နည္းနည္းခ်င္း စမ္း သပ္ညိွယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေနရာကအခ်က္အလက္ကို ျပန္ညိွသံုးရင္ေတာ့ အဆင္ေျပေလာက္မယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဇယားကို ထည့္ဖို႔အဆင္မေျပလို႔ တင္ထားတဲ့ပံုထားကဇယားကို ၾကည့္ေပးပါ။
Essential Oil ေတြကို ဆပ္ျပာလုပ္ရာမွာသံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ .5-1 oz/lb ျဖစ္ပါတယ္။ soap base 1 ေပါင္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆပ္ျပာခ်က္ရာမွာသံုးတဲ့ အဆီပမာဏစုစုေပါင္း 1 ေပါင္မွာ .5-1 ေအာင္စ (30-60 g/ml) ပမာဏ Essential Oil ထည့္ေလ့ရိွ တဲ့သေဘာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ Sensitive ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ Essential Oil ဥပမာ Cinnamon လိုဆိုရင္ ဒီေလာက္ထည့္လို႔မရေတာ့ပဲ ေလွ်ာ့ထည့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
Essential Oil တမိ်ဳးတည္းမဟုတ္ပဲ တြဲသံုးမယ္ဆိုရင္ သတိထားဖို႔လိုပါတယ္။ တြဲမယ့္အမိ်ဳးအစားေတြရဲ႕ ထည့္ႏိုင္တဲ့ပမာေတြ ကို ျပန္ခ်ိန္ညိွပါ။ ဒါမွသာ Total Oil Weight ရဲ႕ 5% ကိုမေက်ာ္ေစမွာပါ။ ေဖၚျပထားတဲ့ဇယားမွာ သံုးထားတဲ့ႏႈန္းေတြအရဆိုရင္ ဆပ္ျပာရဲ႕ရနံ႕ဟာ ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ကေန အသင့္အတင့္ေလာက္ထြက္တဲ့ႏႈန္းထားေတြပါ။ ကိုယ္က ပိုျပင္းခ်င္ရင္ေတာ့ ျပန္တြက္ခ်က္ထည့္ဖို႔လုိပါမယ္။
ေနာက္တေနရာကေတာ့
ဒီတခုကေတာ့ MP Soap ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ဆပ္ျပာေတြရဲ႕ weight ကိုတြက္ရာမွာ အေပၚတခုလို႔ အဆီပမာဏေပၚမွာသာတြက္တာမဟုတ္ပဲ Lye solution, additives စတာေတြပါတဲ့ Total weight အေပၚမွာတြက္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
1) MP Soap မွာဆိုရင္ ဆပ္ျပာတေပါင္ကို ပွ်မ္းမွ်အားျဖင့္ .3 oz (8.9 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
2) HP/CP Soap မွာဆိုရင္ ဆပ္ျပာတေပါင္ကို ပွ်မ္းမွ် .7 oz (20.7 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
3) Rebatch soap မွာဆိုရင္ေတာ့ .4 oz (11.8 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
4) Lotion အတြက္ဆိုရင္ .2 oz (5.9 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
5) Liquid soap အတြက္ဆိုရင္ .2 oz (5.9 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
6) Salt & Scrub အတြက္ဆိုရင္ .3 oz (8.9 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
7) Candle အတြက္ဆိုရင္ .8 oz (23.7 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
Shampoo & Conditioner အတြက္ဆိုရင္ .2 oz (5.9 ml) ေလာက္ထည့္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း အဆီအမိ်ဳးအစားအလိုက္ နည္းနည္းညိွယူပါ။
ခုေဖၚျပတဲ့အခ်က္ေတြအျပင္ မပါ၀င္ေသးတာေတြရိွမွာမို႔ သိသူမ်ားအေနနဲ႔ comments မွာ ၀င္ေရာက္ေရးေပးဖို႔လဲ တိုက္တြန္းပါတယ္။
#fragranceoil #essentialoilusage #soapmakingmyanmar #naturalhandmadesoap
အနံ႔အေၾကာင္းအပိုင္း (၂)
ဒီအပိုင္းကေတာ့ Fragrance Oil အေၾကာင္းပါ။ ဒါကလည္း တကယ္တမ္းေတာ့ ေလ့လာမယ္ဆို အမ်ားႀကီးပါ။ ၾကားဖူးတာတဲ့ စကားတခုရိွတယ္။ ကားအေဟာင္းအေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ဖို႔အတြက္ ကားထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းႀကီးတခုလံုးကို ေလ့လာေနစရာမလိုဘူးတဲ့။ ခုလည္းဒီလိုပါပဲ။ သိဖို႔လိုတဲ့အပိုင္းေလာက္ပဲ ေလ့လာရင္ရပီလို႔ယူဆပီး ခပ္က်ဥ္းက်ဥ္းေရးပါမယ္။
Fragrance Oils ေတြဆိုတာ တကယ္ကေတာ့ Essential Oil ေတြ၊ Blend Essential Oil ေတြကို စက္မႈလုပ္ငန္းမွာ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔အတြက္ တုပထုတ္လုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ Fragrance Oils ကိုဖန္တီးသူေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေျခခံအခ်က္ကို သိထားမယ္ဆိုရင္ အနံ႔ေတြရဲ႕ျပင္း၊ ေပ်ာ့ျခင္းေတြကိုု ၿခံဳငံုမိႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- သဘာ၀အန႔ံေတြျဖစ္တဲ့ Lavender, Strawberry စတာေတြကို ဖန္တီးသလို အမ်ားႏွစ္သက္ႏိုင္မယ့္ သီးျခားဖန္တီးထားတဲ့အနံ႔မိ်ဳးေတြလည္းရိွပါတယ္။ ဥပမာ- Love Spell, Herbs, Oriental Wood စတာမိ်ဳးေတြပါ။ တခိ်ဳ႕ Fragrance Oil ေတြဖန္တီးရာမွာ Essential Oils ေတြပါ၀င္ေလ့ရိွပါတယ္။ အနံ႔အမ်ားအျပားကို ေရာေႏွာ ေပါင္းစပ္ဖန္တီးဖို႔အတြက္ အခိ်ဳ႕အနံ႔ေတြကို ျပင္းအားေလ်ာ့ေစဖို႔ diluent ဆိုတဲ့အရာေတြနဲ႔ ေလွ်ာ့ပစ္ရတက္တာမိ်ဳး၊ ေနာက္ဆံုးလိုခ်င္တဲ့ရနံ႔က ေပ်ာ့ေနမွေကာင္းတာေၾကာင့္ ရနံ႔ကိုေဖ်ာ့ပစ္ရတာမိ်ဳးေတြလည္း ရိွတက္ပါတယ္။
Fragrance oils ရဲ႕ ေနာက္အားသာခ်က္တခုက တြက္ေျခကိုက္ပီး အနံ႔ၾကာၾကာစြဲတာပါ။ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီပီး ရနံ႔စြဲေနေစႏိုင္ပါတယ္။ ေစ်းကလည္း Essential Oils ေတြထက္ သက္သာေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ တခိ်ဳ႕ Fragrance Oils ေတြဟာလဲ အခ်ိန္ၾကာလာရင္ အနံ႔ေဖ်ာ့သြားတာမိ်ဳးျဖစ္တက္ပါတယ္။ တခိ်ဳ႕ ေစ်းႀကီးတဲ့ Essential Oils ေတြျဖစ္တဲ့ Sandalwood, Jasmine, Rose လိုအနံ႔မိ်ဳးေတြနဲ႔ လုပ္ခ်င္တာမိ်ဳး။ Essential Oil မွာမရိွတဲ့ သခြားသီးနံ႔၊ ငွက္ေပ်ာသီးနံ႔လိုမိ်ဳးနဲ႔လုပ္ခ်င္တာမိ်ဳး၊ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ ေရေမႊးနံ႔နဲ႔ လုပ္ခ်င္တာမိ်ဳး ေတြဆိုရင္ Fragrance Oil ေတြနဲ႔ လုပ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ Essential Oil ေတြကေတာ့ Fragrance Oil နဲ႔ယွဥ္ရင္ အနံ႔ျမန္ျမန္ ေပ်ာ့သြားေလ့ ရိွပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Citrus အုပ္စုပါအဆီေတြက ပိုအနံ႔ေဖ်ာ့လြယ္ပါတယ္။ ေျခာက္လေလာက္အထိေတာ့ အနံ႔စြဲပါတယ္။ Essential Oil Soap ေတြ အနံ႔ၾကာၾကာစြဲဖို႔ Cure လုပ္ပီးသားဆပ္ျပာေတြကို ပလပ္စတစ္ပါးေလးနဲ႔ပတ္ထုတ္ပီး သိမ္းဆည္းထားတာဟာလဲ အနံ႔ၾကာၾကာခံေစတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
သဘာ၀အနံ႔ေတြနဲ႔ တုပျပဳလုပ္ထားတဲ့အနံ႔ေတြမွာလည္း အေရျပားအတြက္ ေကာင္းတာေတြရိွသလို မေကာင္းတာေတြလည္း ရိွၾကပါတယ္။ သဘာ၀ essential oil ေတြမွာလည္း အေရျပားအတြက္ သတိထားသံုးရမဲ့ အဆီေတြရိွသလို Fragrance oil ေတြမွာပါ၀င္တဲ့ phthalates ဟာလဲ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ phthalates-free fragrance oil ေတြကို ထုတ္လုပ္ေနၾကပါပီ။
ကုန္ပစၥည္း အထူးသျဖင့္ Soap, Bath & Body product ေတြထုတ္တဲ့အခါမွာ အနံ႔ကအေရးႀကီးပါတယ္။ အနံ႔ကိုရွဴမိခ်ိန္၊ ဒါမွမဟုတ္ အနံ႔ေတြစမ္းသပ္ေပါင္းစပ္ၾကည့္ခ်ိန္မွာ ဒီအနံ႔နဲ႔ဆို ဘယ္လိုအေရာင္၊ ဘယ္လိုပါ၀င္ပစၥည္းေတြ၊ ဘယ္လိုဒီဇိုင္းမိ်ဳးနဲ႔ဆို လိုက္ဖက္ႏိုင္မယ္၊ ဘယ္သူေတြဆိုႀကိဳက္မွာ စသည္ျဖင့္ အေတြးေပၚမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက အနံ႔ကေနစပီး ကိုယ္လုပ္မဲ့ထုတ္ကုန္ကို စဥ္းစားလို႔ရသြားႏို္င္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ အန႔ံနဲ႔လူေတြရဲ႕ႏွစ္သက္မႈ ဆက္ႏြယ္ခ်က္ကို သိပၸံပညာကေတာ့ ရွင္းျပေကာင္းရွင္းျပႏိုင္ပါ လိမ့္မယ္။ လူသာမာန္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုယ္ေတြကေတာ့ အဲ့ေလာက္တိတိက်က် လိုက္လုပ္ေပးဖို႔မွာ အကန္႔အသက္ေတြရိွပါတယ္။ အမ်ားႀကိဳက္မဲ့အနံ႔ေတြလည္း ရိွပါတယ္။ တခိ်ဳ႕လံုး၀မႀကိဳက္ေပမဲ့ အဲ့ဒီအနံ႔ကိုပဲ အျခားသူေတြက ႏွစ္ၿခိဳက္တာမိ်ဳးလည္း ျဖစ္ႏို္င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆပ္ျပာျပဳလုပ္ရာမွာ ေလွနံဓါးထစ္ မမွတ္ထားပါနဲ႔။ အနံ႔ေတြနဲ႔ယဥ္ပါးေနပါေစ၊ စမ္းသပ္ဖို႔ လက္မတြန္႔ပါနဲ႔။ Essential Oils, Fragrance Oil ႏွစ္မိ်ဳးစလံုးကို ဘယ္ဟာမွလို႔ အစြဲမထားပါနဲ႔။
Fragrance oils က Essential Oil နဲ႔ယွဥ္ရင္ Flash point ျမင့္ပါတယ္။ ထုတ္ကုန္အတြက္ တြက္ေျခကိုက္ပီး အနံ႔စြဲႏိုင္မႈ ပိုမ်ားပါတယ္။ ရိွႏို္င္တဲ့ျပသနာကေတာ့ saponification ျဖစ္စဥ္ တနည္းအားျဖင့္ ဆီနဲ႔ lye ေပါင္းစပ္ေနတဲ့ျဖစ္စဥ္ကို တိုးပီးျမန္ျမန္ျဖစ္ေစႏိုင္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆပ္ျပာ trace လို႔ေခၚတဲ့ ဆပ္ျပာႏွစ္သား ရုတ္တရက္ ျမန္ျမန္ႀကီးပစ္ခဲလာတာမိ်ဳး တခိ်ဳ႕ Fragrance Oil ထည့္ပီးခ်ိန္မွာ ျဖစ္တက္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ Mold ထဲကို ေလာင္းထည့္ဖို႔တို႔၊ swirling လုပ္ဖို႔တို႔ ခက္ခဲသြားတက္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ အနံ႔ထည့္ပီး တမိနစ္ေလာက္အတြင္းမွာ ျမန္ျမန္ေလးေလာင္းထည့္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ဒါကလဲ Fragrance Oil တိုင္းမွာ ျဖစ္တာမိ်ဳးေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ သံုးမယ့္အဆီေတြနဲ႔ Fragrance Oil အရင္ေရာထားတာမိ်ဳး၊ ဆပ္ျပာထဲထည့္တဲ့ အျခား Additive ေတြမွာ Fragrance ပါ၀င္ေနတာမိ်ဳး စတာေတြေၾကာင့္လည္း trace ရုတ္တရက္ပစ္ခဲလာတက္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ စိုးရိမ္မသြားပဲ ဆက္ပီးေမႊၾကည့္ေပးပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္သြားတက္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတာ့လဲ မျဖစ္တာရိွပါတယ္။
Fragrance Oil ထည့္သင့္သည့္ ခန္႔မွန္းႏႈန္းမ်ား
Fragrance Oil ေတြကို ဘယ္ေလာက္ထည့္ရမလဲဆိုတာကလဲ Essential Oil တုန္းကလိုပါပဲ။ သက္မွတ္ထားတဲ့ႏႈန္းတခိ်ဳ႕ရိွ ေပမယ့္ ကိုယ္ရႏိုင္တဲ့အနံ႔ Supply, quality နဲ႔ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အနံ႔အျပင္းအေပ်ာ့ေတြက ထုတ္ကုန္တမိ်ဳးခ်င္း၊ လုပ္ကိုင္သူတဦးခ်င္းစီအလိုက္ ကြဲဲဲဲဲျပားႏိုင္တာမို႔ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အဆင့္ရဖို႔ စမ္းသပ္လုပ္ကိုင္ရပါမယ္။ အနံ႔ေတြေရာစပ္တာေတြကိုလည္း ပိုလုပ္ကိုင္ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေရာစပ္ဖို႔အတြက္ သိဖို႔လိုအပ္တာေတြကိုလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီလိုပဲ စုေဆာင္းေရးသားသြားပါမယ္။
Essential Oil လိုပဲ Fragrance Oil ေတြမွာလည္း Citrus အုပ္စုျဖစ္တဲ့ Orange, Lemon, Lime အေျခခံတဲ့အနံ႔ေတြ၊ အုန္းႏို႔န႔ံလိုေတြက အနံ႔ေဖ်ာ့သြားႏိုင္တဲ့အနံ႔ေတြမို႔ ပိုထည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ အနံ႔စြဲေစဖို႔ Anchor လို႔ေခၚတဲ့ ေအာက္ခံ base note အနံ႔တမိ်ဳး သို႔ ႏွစ္မိ်ဳးနဲ႔တြဲဖက္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပမာ- Lemongrass, Patchouli, Sandalwood စတဲ့အနံ႔လိုမိ်ဳးေတြပါ။ Essential Oil နဲ႔ Fragrance Oil တြဲသံုးရင္လည္း အရမ္းေကာင္းတဲ့အနံ႔ေလးေတြျဖစ္လာတက္ပါတယ္။ အပူခ်ိန္ေၾကာင့္လည္း အနံ႔ေဖ်ာ့သြားတက္ပါတယ္။ အနံ႔ေပ်ာ့တဲ့ Fragrance ကိုသံုးမယ္ဆိုရင္ Gel phase ကိုေရွာင္ႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။ အပူခ်ိန္က 180 F ေလာက္ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ HP soap ရဲ႕အပူခ်ိန္ကလဲ အဲ့ေလာက္နီးနီး 160 F ေလာက္ရိွပါတယ္။
အနံ႔ေတြကိုထည့္ဖို႔အတြက္ ခ်ိန္တြယ္ရာမွာ တိက်ေသခ်ာမႈရိွတဲ့ ဒီဂ်စ္တယ္ခ်ိန္တြယ္စက္ေလးေတြကိုသံုးဖို႔တိုက္တြန္းပါတယ္။ မီးဖို ေခ်ာင္သံုး ရိုးရိးအခ်ိန္အတြယ္ေတြက ပမာဏနည္းနည္းကိုခ်ိန္တြယ္ရင္ လိုမႈ၊ပိုမႈ မ်ားသြားေလ့ရိွတာေၾကာင့္ပါ။
1) CP Soap အတြက္ ျပဳလုပ္မဲ့ အဆီပမာဏတေပါင္မွာ Fragrance Oil .5 oz - .8 oz / 14.8 ml – 23.7 ml (3-5 %) ေလာက္ ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။ အနံ႔အျပင္းအေပ်ာ့အမိ်ဳးအစားေပၚမူတည္ပီး နည္းနည္းညိွယူပါ။
2) HP / Re-batch soap ေတြအတြက္ ဆပ္ျပာတေပါင္မွာ Fragrance Oil .2 oz - .3 oz / 6 ml – 8.9 ml (1-2 %) ေလာက္ ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။ အနံ႔အျပင္းအေပ်ာ့အမိ်ဳးအစားေပၚမူတည္ပီး နည္းနည္းညိွယူပါ။
3) MP soap ေတြအတြက္ ဆပ္ျပာတေပါင္မွာ Fragrance Oil လက္ဘက္ရည္ဇြန္း ¼ - ½ ေလာက္ သံုးႏို္င္ပါတယ္။ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ကေတာ့ 1-2% ပါ။ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အနံ႔ပိုလိုခ်င္ရင္ Drop တစက္ခ်င္းထည့္တိုးသြားၾကည့္ပါ။
4) Lotion & Body Wash bases ေတြကို ေရာမယ္ဆိုရင္ ရာခိုင္ႏႈန္းအရ 1% ထက္မပိုပါေစနဲ႔။ လုပ္ပီးသား Lotion, body wash base 1 ဂါလံ (128 oz / 3.8 Liter) ထဲကို 1 – 1.25 oz / 30 – 37 ml ႏႈန္းေလာက္ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။ တခုသတိထားရမွာက ဂါလံထဲကို တန္းမထည့္ပဲ နည္းနည္းခြဲထုတ္ပီး အရင္စမ္းေရာၾကည့္ပီး စိတ္တိုင္းက်မွ အမ်ားကိုေရာပါ။ တခိ်ဳ႕ Fragrance Oil ေတြထည့္ပီးမွ ေအာက္ခံ base က ပိုပစ္သြားတာ၊ ပိုက်ဲသြားတာမိ်ဳးျဖစ္တက္ပါတယ္။
5) Candle (soy, paraffin, parasoy) ေတြမွာဆိုရင္ wax တေပါင္မွာ Fragrance Oil 1 oz / 30 ml (6%) ေလာက္ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။ Fragrance Oil တမိ်ဳးခ်င္းစီအလိုက္ စမ္းသပ္ပီးမွ အမ်ားကိုလုပ္ဖို႔မေမ့ပါနဲ႔။
6) Salts, Bath Bomb (Toiletries) ေတြအတြက္ base (Salts, Scrubs, Bath Bomb mixture) တေပါင္မွာ 1/8 oz – ¼ oz (.5 – 1 %) တေပါင္ရဲ႕ 1% က 4.5 g နဲ႔ညီပါတယ္။
Credit..Natural Homemade soap
#fragranceoil #fragranceoilusage #soapmakingmyanmar #naturalhandmadesoap
No comments:
Post a Comment