" တာယာႏွင့္ဆက္စပ္၍ ၿဖစ္ေစနိုင္သည့္
ယာဥ္အႏၱရာယ္မွ
ကင္းရွင္းေစေရး အတြက္ သတိေပးခ်င္ပါတယ္
တာယာႏွင့္ဆက္စပ္၍ၿဖစ္ေစနိုင္သည့္ ယာဥ္အႏၲရာယ္ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ရန္ ပံုမွန္ေလထိုးေလခ်ိန္ျခင္း(Inflate)၊ တာယာ မ်ားကို ေရွ႕ေနာက္လွည့္၍အသံုးျပဳျခင္း (Rotate) ႏွင့္ တာယာ၏အေျခအေနကို သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ျခင္း(Evaluate) ဟူေသာ အခ်က္သံုးခ်က္ကို လိုက္နာသင့္သည္။
* ေလထိုးေလခ်ိန္ျခင္း(Inflate) *
တာယာေလေပါင္မမွန္ၿခင္းသည္ ယာဥ္အႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရးေပၚတြင္ လႊမ္းမိုး႐ုံသာမက တာယာ၏သက္တမ္းကိုပါ ေလ်ာ့က်ေစေသာေၾကာင့္ ေလေပါင္ကို ပံုမွန္စစ္ေဆးေပးသင့္သည္။ ေကာင္းမြန္ေသာအေလ့အက်င့္မွာ အနည္းဆံုးနွစ္ပတ္လ်င္ တစ္ႀကိမ္ခန္႔ (spare တာယာမ်ား အပါအဝင္) သို႔မဟုတ္ ခရီးရွည္မထြက္ခင္တိုင္း ေလေပါင္ခ်ိန္သင့္သည္။
ေလေပါင္ခ်ိန္ရာတြင္ ကီလိုမီတာအနည္းငယ္သာေမာင္းၿပီးခ်ိန္ သို႔မဟုတ္ တာယာေအးေနေသာအခ်ိန္တြင္္ခ်ိန္သင့္ သည္။
တာယာတစ္လံုးသည္ ပုံမွန္အေၿခအေနမွာပင္ တစ္လလ်င္ ေလေပါင္ တစ္ေပါင္ (1-psi)ခန္႔ေလ်ာ့ေလ့ရိွသည့္အၿပင္ ၿပင္ပအပူခ်ိန္ 10°F ေလ်ာ့နည္းသြားတိုင္း ေလေပါင္တစ္ေပါင္(1-psi)ခန္႔ ေလ်ာ့နည္းသြားေလ့ရိွသည္။
ထိုးသင့္သည့္ေလေပါင္ထက္ေလ်ာ့နည္းေနပါက တာယာ၏ရာဘာသားမ်ား လႈပ္ရွားမႈပို၍မ်ားျခင္း (repetitive flexions) ေၾကာင့္ တာယာတြင္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲမႈၿဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး တာယာပြင့္ထြက္ေစႏိုင္သည္။ ေလေပါင္နည္းၿခင္းေၾကာင့္ တာယာေပၚတြင္ ဝန္ပိုသက္ေရာက္ေစသည္။ အပူခ်ိန္လြန္ကဲၿခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ ဝန္ပိုထမ္းေစရၿခင္းသည္လည္းေကာင္း တာယာ၏သက္တမ္းကို ဆိုးဆိုးရြားရြားေလ်ာ့က်ေစၿပီး ေမာင္းေနစဥ္အတြင္း တာယာပြင့္ထြက္ေစႏိုင္သည္။
ေလေပါင္ ဆယ္ေပါင္(10-psi)ခန္႔ကြာျခားေသာ တာယာႏွစ္လံုးကို သာမန္မ်က္စိၿဖင့္မခြဲၿခားႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ တာယာ၏ေလေပါင္ကိုမ်က္စိၿဖင့္ဆံုးၿဖတ္ၿခင္းထက္သင့္ေတာ္ေသာ ေလေပါင္စစ္သည့္ tire gauge ကိုအသံုးၿပဳ၍ စစ္ေဆးသင့္သည္။
(On-board Tire Pressure Monitoring Systems (TPMS) ပါေသာယာဥ္မ်ားအတြက္တြင္မူ တာယာ တစ္လံုးျခင္းစီ၏ေလေပါင္ကို ကား၏ Monitoring Screen တြင္ အခ်ိန္ မေရြးဖတ္႐ႈႏိုင္သည္။
မိမိေမာင္းႏွင္မည့္ယာဥ္အတြက္ထိုးရမည့္ေလေပါင္ကို ယာဥ္ထုတ္လုပ္သူ၏ user’s manual တြင္လည္းေကာင္း၊ အခ်ိဳ႕ကားမ်ားတြင္ ကား၏တံခါးေဘာင္ေပၚတြင္ကပ္ထားေသာ စတစ္ကာမွတဆင့္လည္းေကာင္းသိရိွႏိုင္သည္။ တာယာ ေပၚတြင္ေဖာ္ၿပထားေသာေလေပါင္မွာ ၎တာယာ၏အၿမင့္ဆံုးခံႏိုင္သည့္ ေလေပါင္ (maximum pressure) ျဖစ္ၿပီး ယာဥ္ အတြက္ထိုးရမည့္ေလေပါင္မဟုတ္သည္ကို သတိျပဳပါ။
* တာယာမ်ားကို ေရွ႕ေနာက္လွည့္၍အသံုးျပဳျခင္း (Rotate) *
တာယာ၏အသံုးၿပဳႏိုင္ေသာအၿမင့္ဆံုးသက္တမ္းကို အၿပည့္အဝအသံုးၿပဳႏိုင္ရန္ႏွင့္ ယာဥ္အႏၲရာယ္ကင္းစြာ ေမာင္းႏွင္ ႏိုင္ေစရန္အတြက္ ထုတ္လုပ္သူ၏အၿခားအႀကံျပဳခ်က္မရိွပါက မိုင္ ၅,ဝဝဝ (ကီလိုမီတာ ၈,ဝဝဝ) ေမာင္းႏွင္ၿပီးပါက တာယာမ်ားကို ေရွ႕၊ ေနာက္လွည့္လည္အသံုးၿပဳသင့္သည္။ ေအာက္ပါပံုမ်ားတြင္ တာယာလွည့္လည္အသံုးၿပဳသင့္သည့္ ပံုစံမ်ားကို ေဖာ္ၿပထားသည္။
Tire and Rim Association(TRA)မွ အရြယ္တူေသာ non-directional tires တပ္ဆင္ထားေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ တာယာလွည့္လည္အသံုးၿပဳသင့္သည့္ ပံုစံသံုးမ်ိဳးကိုအႀကံၿပဳထားသည္။
ပံုစံ A - Rearward Cross pattern ဟုေခၚၿပီး rear-wheel and four-wheel drive vehicles မ်ားအတြက္သံုးသည္။
ပံုစံ C - Forward Cross pattern ဟုေခၚၿပီး front-wheel drive vehicles မ်ားအတြက္သံုးသည္။
ပံုစံ B - X-pattern ဟုေခၚၿပီး ပံုစံ A ႏွင့္ ပံုစံ C အစား အသံုးၿပဳ ႏိုင္သည္။
အရြယ္တူေသာ directional wheels/tires တပ္ဆင္ထားေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားအတြက္ ပံုစံ D (Front-to-Rear pattern) ကို အႀကံၿပဳထားသည္။ ေရွ႕ဝန္႐ိုးႏွင့္ ေနာက္ဝန္႐ိုးတြင္ အရြယ္မတူေသာ non-directional tires တပ္ဆင္ထားေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားအတြက္ ပံုစံ E (Side-to-Side pattern) ကို အႀကံၿပဳထားသည္။
* တာယာ၏အေျခအေနကို သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ျခင္း(Evaluate) *
တာယာ၏ပြန္းစားေနမႈ အေၿခအေနမ်ားကို မ်က္ၿမင္စစ္ေဆး၍ လိုအပ္ပါက လဲလွယ္အသံုးၿပဳပါ။ တာယာ၏ ပန္းပြန္းစား မႈသည္ Tread Wear Indicator (TWI) ေနရာ၌ရိွေသာ wear bars မ်ားအထိ ပြန္းစားသြားပါက အသစ္လဲလွယ္ရမည္။
ေအာက္ပါပံုမ်ားတြင္ ေတြ႕ရေသာ ပန္းကြာၿခင္း၊ တာယာေဆြး၍ကြဲၿခင္း၊ စူထြက္လာၿခင္း၊ နက္ရိႈင္းေသာၿပတ္ရွရာမ်ားရိွ ျခင္းစေသာ အပ်က္အစီးမ်ားေတြ႕ရပါကလည္း တာယာအသစ္လဲလွယ္သင့္သည္။
အေတြ႕ရမ်ားေသာ တာယာပြန္းစားပံုမ်ားကို ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ တာယာပြန္းစားမႈမ်ားသည္ wheel alignment မမွန္ၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ရသၿဖင့္ alignment ကိုမွန္ေအာင္ၿပန္၍ခ်ိန္ညိႇၿပီးမွသာ တာယာအသစ္ကို တပ္ဆင္သံုးစြဲသင့္သည္။
* တာယာအသစ္လဲလွယ္ၿခင္း *
တာယာမ်ားအသစ္လဲလွယ္ရမည္ဆိုပါက တာယာအားလံုးကို တခ်ိန္တည္းလဲနိုင္ပါက အေကာင္းဆံုးၿဖစ္သည္။ တာယာ အားလံုးကို တခ်ိန္တည္းမလဲႏိုင္ပါက အနည္းဆံုးဝန္ရိုးတစ္ေခ်ာင္းတြင္ တပ္ဆင္ထားေသာတာယာမ်ားကို အစံုလိုက္လဲ သင့္သည္။
အသစ္တပ္ဆင္မည့္ တာယာမ်ား၏ထုတ္လုပ္သူ၊ အမ်ိဳးအစား၊ ပန္း၏ပံုသ႑ာန္(tread pattern)၊ အရြယ္အစား(size) စသည္တို႔ အနည္းဆံုးတူညီမႈရိွရမည္။ အေရးႀကီးသည္မွာ ဝန္႐ိုးတစ္ေခ်ာင္းတြင္ တပ္ဆင္ထားေသာတာယာမ်ား၏ ထုတ္လုပ္ သူ၊ အမ်ိဳးအစား၊ ပန္း၏ပံုသ႑ာန္၊ အရြယ္အစားတို႔တူညီရမည့္အျပင္ ပြန္းစားမႈမွာလည္း တူညီလုနီးပါးျဖစ္ရမည္။ အေရးေပၚ အေၿခအေနမွလြဲ၍ တာယာတစ္လံုးတည္းလဲလွယ္ၿခင္းကို ေထာက္ခံအႀကံျပဳေလ့့မရိွပါ။ တာယာမ်ားကို အစံုလိုက္သာလဲခိုင္း ေလ့ရိွသည္။
အကယ္၍ တာယာႏွစ္လံုးတည္းသာအသစ္လဲလွယ္မည္ဆိုပါက တခ်ိဳ႕က ေရွ႕ဆြဲယာဥ္မ်ား (Front-wheel Drive Vehicles) အတြက္ အေရွ႕ဝင္႐ိုးတြင္ တာယာအသစ္မ်ားကိုတပ္ဆင္သင့္သည္ဟုယူဆၿပီး ေနာက္ဆြဲယာဥ္မ်ား (Rear-wheel Drive Vehicles)အတြက္ အေနာက္ဝင္႐ိုးတြင္ တာယာအသစ္မ်ားကိုတပ္ဆင္သင့္သည္ဟုယူဆၾကသလို တခ်ိဳ႕ကလည္း ပန္းအပါးဆံုး သို႔မဟုတ္ damaged ျဖစ္ေနေသာ တာယာႏွစ္လံုးေနရာတြင္ တပ္ဆင္သင့္သည္ဟု လြဲမွားစြာယူဆၾကသည္။
တာယာထုတ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ ယာဥ္ထုတ္လုပ္သူမ်ားသည္ တာယာႏွစ္လံုးတည္းသာ အသစ္လဲမည္ဆိုပါက အသစ္ တပ္ဆင္မည့္ တာယာမ်ားကို ယာဥ္၏ေနာက္ဝန္႐ိုးတြင္သာတပ္ဆင္ရန္ (Front-wheel drive, Rear-wheel drive or Four-wheel drive မည္သည့္ယာဥ္အမ်ိဳးအစားမဆို)အႀကံျပဳေလ့ရိွသည္။
တာယာအသစ္မ်ားမွာ ပန္းစားေနေသာတာယာအေဟာင္းမ်ားထက္ စြတ္စိုေနေသာလမ္းေပၚတြင္ ကုတ္အား(wet grip) ပိုမို၍ေကာင္းသည္။ တာယာအသစ္မ်ားကို အေရွ႕ဝန္႐ိုးတြင္တပ္ဆင္ပါက စြတ္စိုေခ်ာေမြ႕ေနေသာလမ္းေပၚတြင္တည္ၿငိမ္မႈ ထိန္းသိမ္းရန္ခက္ခဲၿပီး အရွိန္ႏူန္းမ်ားမ်ားျဖင့္ေမာင္းႏွင္ပါက အေကြ႕ေနရာမ်ားတြင္ ကားေနာက္ပိုင္းရမ္း၍ လမ္းေခ်ာ္သြားေစႏိုင္ သည့္ အႏၲရာယ္ရိွသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ တာယာအသစ္(သို႔မဟုတ္) ပန္းထူေသာတာယာမ်ားကို ယာဥ္၏ ေနာက္ဝန္႐ိုးတြင္ တပ္ဆင္ၿခင္းၿဖင့္ hydroplaning ေၾကာင့္ ကုတ္အားေလ်ာ့နည္းၿပီး ကားေနာက္ပိုင္းရမ္း၍ လမ္းေခ်ာ္သြားေစႏိုင္သည့္ အႏၲရာယ္ကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္သည္။
ထို႔အၿပင္ ပြန္းစားေနေသာတာယာမ်ားကို အေရွ႕ဝန္႐ိုးတြင္ထားၿခင္းၿဖင့္ ၎တာယာမ်ား traction lose ၿဖစ္ပါက ဒ႐ိုင္ဘာသည္ စတီယာရင္ေခြမွတဆင့္ ခ်က္ၿခင္းသိရိွခံစားႏိုင္ၿပီး လိုအပ္သလို အရိွန္ေလ်ာ့ထိန္းခ်ဳပ္ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ေပမည္။
လမ္းေပၚတြင္ေရေတြတင္ရွိေနခ်ိန္တြင္ အရွိန္ႏူန္းမ်ားမ်ားျဖင့္ ကားေမာင္းပါက ကားတာယာက ေရကိုထိုးခြဲလိုက္စဥ္တြင္ ကားတာယာ၏အေရွ႕မွ ေရ၏တြန္းကန္မႈေၾကာင့္ ကားတာယာႏွင့္ လမ္းမ်က္ႏွာျပင္ၾကားတြင္ ပင့္တင္မႈရွိၿပီး ၎ပင့္တင္မႈအား မ်ားလာပါက ကားတာယာႏွင့္ လမ္းထိေတြ႕မႈမရွိေတာ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာလမ္းေခ်ာ္မႈကို hydroplaning သို႔မဟုတ္ aquaplaning လို႔ေခၚပါသည္။
Credit-၀ိုင္ေကတီ (စက္မႈ)
