အဲကြန္းလုပ္ငန္ခြင္ဝင္စ ညီေလးတို႔အတြက္အျမဲႏွိပ္စက္တဲ့ စကားလံုးနွစ္လံုးအေၾကာင္း(သို႔မဟုတ္)အပူ ႏွင့္ အပူခ်ိန္

အဲကြန္းလုပ္ငန္ခြင္ဝင္စ ညီေလးတို႔အတြက္
အျမဲႏွိပ္စက္တဲ့ စကားလံုးနွစ္လံုးအေၾကာင္း
(သို႔မဟုတ္)
#အပူ(Heat )ႏွင့္
#အပူခ်ိန္(Temperature)

#အပူ(Heat)ဆိုတာ
ကမၻာေပၚမွာ႐ွိေနတဲ့
လ်ွပ္စစ္ စြမ္းအင္၊ အလင္းစြမ္းအင္၊အသံစြမ္းအင္
တို႔လို စြမ္းအင္တမ်ိဳးပါပဲ။
အဲဒါေၾကာင့္ သူ႔ကိုတိုင္းတာတဲ့အခါမွာလည္း
ဒီအရာဝတၳဳထဲမွာ အပူပမာဏဘယ္ေလာက္႐ွိလဲ၊
အပူဘယ္ေလာက္တိုးလာသလဲ၊ေလ်ာ့သြားသလဲဆိုတာသိဖို..ဥပမာ..

ျဗိတိသ်ွအတိုင္းအတာ(Imperial unit or FPS)
နဲ႔ဆို BTU နဲ႔တိုင္းပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာယူနစ္(SI unit)နဲ႔ဆို
Jouleနဲ႔တိုင္းပါတယ္။

ဥေရာပနဲ႔တခ်ို္ႏိုင္ငံေတြသံုးယူနစ္(CGS)နဲ႔ဆို
ကီလို ကယ္လိုရီ
Kilocalories နဲ႔တိုင္းတာျပီးနွိုင္းယွဥ္ေျပာေလ့႐ွိၾကပါတယ္။

အဲဒီယူနစ္ေတြဟာ အရာဝတၳဳ သို႔မဟုတ္ ေနရာတေနရာ အခန္းတခန္းမွာ အပူစြမ္းအင္ပမာဏဘယ္ေလာက္႐ွိတယ္ဆိုတာ ဘယ္ေလာက္တိုးလာတယ္ဆိုတာ
ဘယ္ေလာက္ေလ်ာ့သြားတယ္ဆိုတာကို
ႏိုင္ငံေတြအလိုက္ကိုယ့္အထာနဲ႔ကိုတိုင္းတာတဲ့ယူနစ္ေတြပါ။

ဥပမာ=1 BTU ဆိုပါေတာ့
ေရတေပါင္ကို နဂို႐ွိရင္းစြဲအပူခ်ိန္ ကေန
တစ္ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္(1 'F)တိုးလာေအာင္
လုပ္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ အပူကိုေခၚတာပါ။

သာမိုမီတာလို႔ေခၚတဲ့ က်ေနာ္တို႔ဖ်ားရင္တိုင္းတဲ့ မီတာတံ လိုမ်ိဳး အပူခ်ိႏု္ တိုင္းပစၥည္းနဲ႔တိုင္းရင္
26'F အပူခ်ိန္႐ွိတဲ့ ေရတေပါင္ကို 27'F ထိပူလာေအာင္ သံုးလိုက္ရတဲ့ အပူစြမ္းအင္နဲ႔ညီတဲ့အပူပမာဏကိုေျပာတာပါ။

ေရ ငါးေပါင္ကို 1'F နဂိုထက္တိုေအာင္လုပ္ႏိုင္ဖို႔. 5 BTU လိုမယ္ေပါ့။ဒါကဥပမာပါ။

ေရပမာဏအလိုက္။အပူခ်ိန္အနည္းအမ်ားအလိုက္
BTU ပမာဏေျပာင္းသြားမွာပါ။

လိုရင္းကေတာ့
BTU တို႔, Calories တို႔ Watts တို႔ဆိုတာ
ႏိုင္ငံအလိုက္အပူစြမ္းအင္ကို တိုင္းတာဖို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ယူနစ္အေခၚအေဝၚေတြလို႔သိရင္ရပါၿပီ။

က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ၾကက္သားဝယ္ရင္
ပိႆာ နဲ႔ ၊ႏိုင္ငံတကာမွာ ကီလိုဂရမ္နဲ႔ ဝယ္ရသလိုမ်ိဳး သတ္မွတ္ခ်က္ဆိုတာ သိဖို႔ဆိုလိုျခင္းပါ။

အဲဒါေၾကာင့္အဲကြန္းေတြမွာ အခန္းတခန္း
ေနရာတေနရာကေန အဲဒီစက္ရဲ႕အပူထုတ္ႏိုင္စြမ္းကို
BTU, Kilories , Kilowatts စတာေတြနဲ႔ေဖာ္ျပထားတာေတြ႔ရမွာပါ။

အဲကြန္း တစ္တန္စက္ (1.5 Hp) ဆိုတာ
ေရခဲ တစ္တန္ (2000 Lb) ကို ၂၄ နာရီအတြင္း
အရည္ေပ်ာ္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ အပူပမာဏတခုလိုတယ္ဆိုပါစို႔။အဲဒီပမာဏဟာ (288000)BTU/24 hrလိုပါတယ္။
အဲဒီအပူပမာဏနဲ႔ညီတဲ့အပူကို အဲဒီအခ်ိန္အတြင္း
အခန္းထဲကေန ဆြဲထုတ္ပစ္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္႐ွိတဲ့စက္ကိုေျပာတာပါ။တျခားယူနစ္ေတြနဲ႔သိခ်င္ရင္ေတာ့
ယူနစ္ ဆက္သြယ္ခ်က္(Unit Conversion)ကေန
တြက္ယံုပါပဲ။

ဒါကအပူအေၾကာင္းသိဖို႔ပါ။

#အပူခ်ိန္ (Temperature)
အပူခ်ိန္ဆိုတာကေတာ့..အပူရဲ႕ေျပာင္းလဲေနတဲ့
အေျခအေနကို ေဖာ္ျပခ်က္ပါ။
အပူနဲ႔ကြာပါတယ္။

ေယဘုယ်အေနနဲ႔ အရာဝတၳဳႏွစ္ခုရဲ႕အေလးခ်ိန္ျဒပ္ထုတူတဲ့အခ်ိန္မွာ အပူခ်ိန္(temperature)ကြဲေနခဲ့ရင္ အပူခ်ိန္ျမင့္တဲ့အရာဝတၳဳက အပူပမာဏပိုပါတယ္။

ဥပမာေျပာရရင္ ေရသန္တဘူးစာ ေရပမာဏတူတယ္ဆိုပါေတာ့
တဘူးက 40'C႐ွိၿပီး ေနာက္တဘူးက 60'C႐ွိေနရင္
အပူခ်ိန္ပိုျမင့္တဲ့ေရသန္႔ဘူးထဲမွာ အပူပမာဏ
ပို႐ွိေနတယ္လို႔ေယဘုယ်ဆိုႏိုင္ပါမယ္။

ေနာက္ဥပမာတခုေျပာရရင္
လီတာ၁၀၀ ႐ွိတဲ့ေရတိုင္ကီတလံုးက အပူခ်ိန္30'Cပဲ႐ွိတဲ့အခ်ိန္ က်ေနာ္တို႔ေသာက္တဲ့
ေရသန္႔ဘူးတလီတာဘူးက အပူခ်ိန္
100'C (ေရဆူေနေပမယ့္)႐ွိေနေပမယ့္အပူပမာဏအေနနဲ႔ဆိုရင္ ဂါလံတရာ ေရတိုင္ကီက ပိုပါပါလိမ့္မယ္ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျဒပ္ထုထည္ပမာဏကအမ်ားႀကီးကြာလို႔ပါ။

ဆိုခ်င္တာက အပူခ်ိန္မ်ားတိုင္း အပူပမာဏမမ်ားပါဘူး။အပူခ်ိန္ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား အဲဒီအရာဝတၳဳထဲက အပူစြမ္းအင္ပမာဏဟာ ျဒပ္ထုအေပၚမူတည္ေနတယ္ဆိုတာသိဖို႔ပါပဲ။

ဆူေနတဲ့ေရသန္႔ဘူးဟာ ေရခဲေသတၱာထဲထည့္လိုက္ရင္ ႏွစ္နာရီေလာက္အတြင္းသူ႔ထဲကအပူေတြကို
ေရခဲေသတၱာကစုပ္ထုတ္လိုက္လို႔ ေရခဲဖစ္သြားႏိုင္ေပမယ့္။အဲဒီေရခဲေသတၱာထဲကို လီတာ၁၀၀ ေရတိုင္ကထည့္လိုက္ရင္တိုင္ကိီထဲကေရေတြအကုန္ခဲဖို႔ အခ်ိန္အမ်ားႀကီးနာရီမ်ားစြာေပးရပါလိမ့္မယ္။

အဲဒါနမူနာပါ။

ဒါေၾကာင့္ အပူခ်ိန္ဆိုတာ အရာဝတၳဳတခုျခင္းစီရဲ႕
အပူစြမ္းအင္ပမာဏအဆင့္ဘယ္ေလာက္႐ွိတယ္ဆိုတာကို ေျပာတာျဖစ္ၿပီး အပူပမာဏကိုေျပာတာမဟုတ္ေၾကာင္းသိဖို႔လိုရင္းပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ အရာဝတၳဳႏွစ္ဟာ အထဲမွာသိုေလွာင္တည္႐ွိေနတဲ့အပူပမာဏ ဘယ္ေလာက္႐ွိေနပါေစ
အပူခ်ိန္(Temperature)တူညီေနရင္တခုနဲ႔တခု
ေယဘုယ်အေနနဲ႔အပူကူးေျပာင္းျခင္း (Heat transfer)မျဖစိပါဘူး။အပူပမာဏတခုကို
အရာဝတၳု တခုကေနေနာက္တခုကို
ေျပာင္းေပးခ်င္ရင္
အရာဝတၳဳတခုကိုေနာက္တခုထက္လအပူခ်ိန္ပိုမ်ားေအာင္လုပ္ေပးရပါတယ္။အဲဒါမွသာ
အပူခ်ိန္ျမင့္တဲ့အရာဝတၳဳကေနလနိမ့္တဲ့အရာဝတၳဳကို အပူကူးေျပာင္းျခင္း(heat transfer)ျဖစ္မွာပါ။

ဥပမာ
အပူခ်ိန္ 100'C ႐ွိေတဲ့ေရေႏြးဖန္ခြက္တခုကို
အပူခ်ိန္ 30'C႐ွိတဲ့ ဂါလံတစ္ရာေရတိုင္ကီနဲ႔
ပူးကပ္ထားရင္ တိုင္ကီထဲမွာ အပူပမာဏအေနနဲ႔
ေရေႏြးဖန္ခြက္ထဲကအပူထက္ အမ်ားႀကီးသာေပမယ့္ အပူခ်ိန္နည္းတဲ့အတြက္ ေရေႏြးဖန္ခြက္ထဲကအပူက တိုင္ကီထဲကို ကူးသြားမွာပါ။

အဓိကမွတ္ရမွာက အပူပမာဏကိုတေနရာကေနေနာက္တေနရာကို ကူးေျပာင္းဖို႔ အပူခ်ိန္ျမင့္ရတယ္။
အပူခ်ိန္ျမင့္ေနေပမယ့္ အပူပမာဏအတိုင္းအတာကေတာ့အရာဝတၳဳရဲ႕ ျဒပ္ထုထည္ေပၚမူတည္တယ္ဆိုတာပါပဲ။

အဲဒါေလးကိုသံုးၿပီး
အဲကြန္းတို႔၊အပူေပးစက္တို႔ကိုတည္ေဆာက္ထားျခင္းပါ။

ဘာမွမဟုတ္တဲ့
ဒါေလးကိုမ်ွေဝျခင္းပါ။

Credit to
ကိုနႏၵမိုး