ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ နာမည္ေက်ာ္ ဗားကရာ ေခ်ာက္ႀကီး ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္း

ဗဟုသုတ ႏွင့္ နယ္မွလာသူ ကားစီးတဲ ့အခါ ရွင္းျပလို ့ ရေအာင္လို ့ပါ စကားေလးတေျပာေျပာနဲ ့ဆိုေတာ ့ ခရီးသည္နဲ ့
ခင္တာေပါ့

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ နာမည္ေက်ာ္
ဗားကရာ ေခ်ာက္ႀကီး
================

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ကားလမ္းေပၚမွ
ရထားလမ္းျဖတ္ေက်ာ္သြားသည့္
ေနရာမွာ တစ္ခုတည္းသာရွိသည္။

ၾကည့္ျမင္တိုင္နယ္ေျမႏွင့္ စမ္းေခ်ာင္းနယ္ေျမထိစပ္ရာ အလယ္ရွိ
ဗားကရာေခ်ာက္ႀကီးပင္ ျဖစ္သည္။
ဗားကရာေခ်ာက္ႀကီးမွာ မူလကတည္းက
ရွိေသာ ေခ်ာက္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည္။

လူတို႔မွ ဖန္တီးတူးေဖာ္
ထားေသာ ေခ်ာက္ မဟုတ္ေပ။
လိုအပ္ခ်က္အရ ျဖည့္ဆည္းပံုေဖာ္မႈ
အပိုင္းသာ ရွိခဲ့သည္။

ၾကည့္ျမင္တိုင္နယ္ေျမသည္
မူလကတည္းက လွ်ဳိေျမာင္
စမ္းေခ်ာင္း၊ ေခ်ာက္တို႔ရွိခဲ့သည္။
ေခ်ာက္ႀကီးေပၚမွ ရထားလမ္းျဖတ္
ေက်ာ္တည္ေဆာက္မႈမွာ ဆရာ ေမာင္ျမတ္မြန္
(ဆူးေလ)၏ ''ေရႊတိုင္ေကာက္ေၾကာင္း''
မွတ္တမ္းအရ ၁၈၆၉ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္-ျပည္
ရထားလမ္းေဖာက္ျခင္းမွ ေပၚေပါက္
လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုးေသာ ရထားလမ္းပိုင္းျဖစ္သည္။
ရထားလမ္းပိုင္းအရွည္ ၁၆၁ မိုင္
ရွိသည္ဟု သိရသည္။

မွတ္တမ္းအရ The Irrawaddy
Valley    State Railway Co.   ကို
ကန္ထ႐ိုက္ေပး တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။
အင္ဂ်င္နီယာႏွစ္ဦးမွာHume ႏွင့္ Innisတို႔ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရထားလမ္းအနီးတြင္ ၄င္းတို႔၏
အမည္ျဖင့္ မွည့္ေခၚထားေသာ
ဟုမ္းလမ္းႏွင့္ အင္းနစ္ဟူ၍ရွိခဲ့သည္။
ယခုအခါ ထိုလမ္းႏွစ္လမ္းကိုေပါင္း၍
ျမန္မာအမည္ျဖင့္ ပန္းလိႈင္ဟု ေျပာင္းလဲ
ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။

ယင္းရထားလမ္းေဖာက္လုပ္ရာ
လမ္းတစ္ေလွ်ာက္၌ အခက္အခဲဆံုးမွာ
မြန္ဘာသာျဖင့္ ''ဘာ့က္ရ္''ဟု ေခၚသည့္
ဗားကရာ ေခ်ာက္ႀကီးပင္ျဖစ္သည္။
ရထားလမ္းေအာက္မွ ကားလမ္း
ေဖာက္ရာတြင္လည္း အဓိကျပႆနာမွာ
ထူထပ္စြာေပါက္ေနသည့္ ခရာဆူးခ်ဳံပင္မ်ား ကို
ရွင္းလင္းရျခင္းႏွင့္ ျမစ္ေရတိုးဝင္မႈပင္ ျဖစ္သည္။

လိႈင္ျမစ္ႏွင့္ နီးသည့္အတြက္ ေရဝင္
ေရထြက္ထိန္းရာတြင္ ေခ်ာက္ကမ္းႏွစ္ဖက္အား
နံရံထိန္း Retainaing Wall မွာ ခိုင္ခံ့စြာ
တည္ေဆာက္ရသကဲ့သို႔ ေရဆင္းအတြက္
ကားလမ္းေအာက္မွ လိုဏ္ေဖာက္
ရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

တစ္ဖန္ကားလမ္းေဖာက္ျခင္းအား
ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းတင္ တစ္ခုျဖင့္
သက္ေသျပဳရေသာ္ .....
စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ အတုလာဓိပတိ
မဟာမုနိသက် ကိုးထပ္ႀကီးဘုရားမွ
ေရွးေဟာင္းဓာတ္ပံု မွတ္တမ္းတစ္ပံုအရ
ေခ်ာက္တစ္ဖက္ ဘုရားေရွ႕ကားလမ္းေဟာင္းႏွင့္
ဘုရားရင္ျပင္မွာ တစ္သားတည္းတစ္ညီတည္း
ျဖစ္ သည္ကိုေတြ႕ျမင္ခဲ့ရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းတြင္ ေရးထုိးထားသည့္
ခုႏွစ္ အရ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေခ်ာက္ေလးဖက္ေလးတန္
ကားလမ္းေဖာက္ျခင္းမွာ ထိုခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း
ကာလကပင္ဟု မွတ္ယူရမည္ျဖစ္သည္။

ေရဝင္၊ ေရထြက္ တြက္ခ်က္မႈတြင္
လိႈင္ျမစ္ေရအတက္အက် ကိုခ်ိန္၍
ကားလမ္းေအာက္တြင္ လိုဏ္(ေျမာင္း)ကို
ေဖာက္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
စာေရးသူ၏အဘိုး ဆလရ (ေဆာက္လုပ္ေရး)
၏ အဆိုအရ လိႈင္ျမစ္ဘက္အျခမ္း
လိုဏ္ေခါင္းအဝ၌ ဖြင့္ပိတ္ၾကရေသာ
သံတံခါးႀကီးတစ္ခု ရွိသည္ဟု ဆိုခဲ့ဖူးသည္။

ဗားကရာေခ်ာက္မွ ကမ္းနားလမ္းဘက္သို႔
သြားရာလမ္းမီး ပြိဳင့္အနီး ကားလမ္းမ
အလယ္တြင္ ေခ်ာက္အတြင္းသို႔ ဆင္းႏိုင္
သည့္ အေပါက္တစ္ခုရွိသည္။
သံေလွကားတစ္ခုတပ္ဆင္ထား သည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ႏွစ္ (၂ဝ၁၅) ခုႏွစ္က
အခါအခြင့္ႀကံဳ၍ စာေရးသူကိုယ္တိုင္
ယင္းအေပါက္မွ ေခ်ာက္အတြင္းသို႔ ဆင္းခဲ့ဖူးသည္။
သံေလွကားလံုးဝမရွိေတာ့သျဖင့္ ဝါးေလွကား
ေလးျဖင့္ ဆင္းခဲ့ၾကရသည္။

စာေရးသူဆင္းၾကည့္သည့္အခ်ိန္၌
မတ္တတ္ရပ္ လက္တစ္ဆန္႔တြင္
အေပၚနံရံကို ထိမိသည့္အေနအထားျဖစ္သည္။
ေရစုကန္အတြင္း၌ အမိႈက္မ်ား
ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ သည္။
သို႔မဟုတ္ပါက ယခုထက္ပို၍
နက္႐ိႈင္းမည့္အေနအထားတြင္ ရွိသည္။

အတြင္းပိုင္း၌ ကားလမ္း၏ ေလးဖက္
ေလးတန္ေျမာင္း ငယ္အသီးသီးမွ
စီးဝင္လာမည့္ေရမ်ားကို စုစည္း
ထားႏိုင္ေသာ ေရစုကန္ရွိသည္။
စည္ပင္မွ လမ္းတံတားအင္ဂ်င္နီယာ
တစ္ဦး၏ေျပာျပခ်က္အရ ေရစုကန္မွာ
အက်ယ္ ၁ဝ ေပ၊ ရွစ္ေပရွိၿပီး အနက္ မွာ
ေျခာက္ေပရွိသည္ဟု သိရသည္။
ေရစုကန္ေရျပည့္မွသာ လိုဏ္ေခါင္းအတိုင္း
ကမ္းနားဘက္သို႔ ဆင္းသြားျခင္းျဖစ္သည္။

လိုဏ္ေခါင္းအရွည္မွာ ကမ္းနားလိႈင္ျမစ္ဝ
အထိ ေပ ၁၂ဝဝ အရွည္ရွိၿပီး အဝအက်ယ္မွာ
ငါးေပေက်ာ္ရွိ သည္ဟု ဆိုသည္။
လိုဏ္ေခါင္းအား အဂၤလိပ္လက္ထက္က
တည္ေဆာက္မႈအတိုင္း အုတ္မ်ားျဖင့္ ပိုက္လံုးသၭာန္ တည္ေဆာက္ထားျခင္း
ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

စမ္းေခ်ာင္းဘက္မွလာေသာ လိုဏ္ကို
''ဂ'' ငယ္သၭာန္ အုတ္ျဖင့္ စီထားသည္။
ကားလမ္းအေပၚမွ ေရဆင္းေပါက္တို႔မွာ
အုန္းလက္သၭာန္ရွိၿပီး ယခုမီးပြိဳင့္ေထာင့္မွ
အေပါက္ေလးေပါက္ မွာ ကေလးတစ္ေယာက္
ငုံ၍ဝင္ႏိုင္ေသာ အက်ယ္အဝန္းျဖစ္ သည္။
ရပ္ကြက္မွ ကေလးမ်ား ေဘာလံုးကစားရာမွ
ယင္းလိုဏ္ အတြင္းသို႔ ေဘာလံုးက်ေရာက္သြား
သည့္အခါ ထိုအေပါက္မွ ဆင္းေကာက္ေလ့
ရွိသည္ကို မွတ္မိသည္။
ယခုအခါ ေခတ္ကာလၾကာၿပီျဖစ္၍
အေပါက္မွာ က်ဥ္း ေျမာင္းသြားၿပီျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ ကမ္းနားလမ္းႏွင့္ ဗားကရာ
လမ္းဆံု ရာ လက္ဝဲဘက္ေထာင့္
ယခုလက္ဖက္ရည္ဆိုင္အနီးတြင္
လိုဏ္အတြင္းသို႔ ဆင္းႏိုင္သည္႔
ေျခာက္ေပပတ္လည္အေပါက္ တစ္ခုရွိသည္ဟု
ယင္းအင္ဂ်င္နီယာေျပာျပ၍ သိရသည္။

ယခုလက္ရွိ ၾကည့္ျမင္တိုင္ၿမိဳ႕နယ္
မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၂)တိုင္းေဒသႀကီး
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခင္ဝင္းကပင္
''ကြၽန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္ကလည္း
ဒီေခ်ာက္ထဲကို ဆင္းခဲ့ရဖူး တယ္။ သံေလွကားေလးရွိတယ္။
တည္ေဆာက္ထားတဲ့ခုႏွစ္ သကၠရာဇ္ကို
သံကပ္ျပားနဲ႔ေလာင္းၿပီး ကပ္ထားတာရွိတယ္။
အခုအဲဒါေတြမရွိေတာ့ဘူးလို႔ေတာ့ ၾကားတယ္''
ဟု ေတြ႕ဆံုစဥ္က အမွတ္တရေျပာျပဖူးခဲ့သည္။

တစ္ဖန္ရထားလမ္းႏွင့္ယွဥ္၍ ဓာတ္ရထား
လမ္းတစ္ခုကို အဂၤလိပ္လက္ထက္ကပင္
ေခ်ာက္ေပၚမွ ျဖတ္သန္း၍ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗားကရာေခ်ာက္အေပၚ၌
ရထား လမ္းတစ္ခု၊ ဓာတ္ရထား လမ္းတစ္ခု
တံတား ႏွစ္ခု ယွဥ္တြဲ တည္ရွိခဲ့သည္။ ေအာက္ေျခေထာက္ တိုင္မ်ားကို
သံဟဂၤလန္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။

သံဟဂၤလန္တစ္ခုေပၚ၌ တည္ေဆာက္ သည့္ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္ကို သံျကြပ္ျပားျဖင့္ ပံုေဖာ္
ျပဳလုပ္၍ ထားရွိသည္ကိုေတြ႕ခဲ့ဖူးသည္။
ေခ်ာက္ အနီးတြင္ ေနထိုင္သည့္
အသက္ ၈၅ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္ေသာ အဘ ဦးဘခ်ဳိ
ကပင္ မွတ္မွတ္သားျဖင့္ တိက်စြာျပန္ေျပာျပခဲ့သည္။

ထိုသံၾကြပ္ျပားေပၚ မွ ခုႏွစ္မွာ
၁၉၁၃ ခုႏွစ္ဟု ဆိုခဲ့သည္။
ယခု ထိုဓာတ္ရထားလမ္းမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္
အေရးအခင္း ကာလေနာက္ပိုင္း
တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္ တြင္
ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။

လက္ရွိရထားလမ္း တစ္ခု
သာလွ်င္ က်န္ရွိေတာ့သည္။
ယခုအခါ ဗားကရာေခ်ာက္ေက်ာ္
ရထား လမ္းႏွင့္ ကားလမ္းတည္ေဆာက္မႈ
သက္တမ္းမွာ ႏွစ္ ၁ဝဝ ေက်ာ္
ကာလသုိ႔ပင္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

ေရဝင္၊ ေရထြက္ ေရႏုတ္မႈ
အလြန္ ေကာင္း ေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။
တည္ေဆာက္မႈစနစ္မွာ   ေနာင္လာေနာက္သား
မ်ားအတြက္ အတုယူစရာအျဖစ္
ဆက္လက္ရွိေနဆဲ   ျဖစ္သည္။

သို႔အတြက္ ေခတ္အဆက္ဆက္မွ
ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္လာမႈအျပင္
ယေန႔လႊတ္ေတာ္ သက္တမ္း၌ ၿပီးခဲ့ေသာ
စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္က တိုင္းေဒသႀကီး
လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမွာပင္ ၾကည့္ျမင္တိုင္
ျမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၁)မွ လႊတ္ေတာ္
ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္နႏၵေအာင္က
''ဗားကရာေခ်ာက္ႀကီးမွာ ယခုအခါ
ယိုယြင္း ပ်က္စီးလ်က္ရွိၿပီး အေပၚယံမွ
ကပ္ထားေသာ ဘိလပ္ေျမမ်ား ကြာက်လ်က္
ရွိကာ အျမင္မတင့္ တယ္ေၾကာင္း
ျဖတ္သန္းေနသည့္ယာဥ္မ်ား အတြက္
အၲရာယ္ရွိ၍ ၿမိဳ႕အဂၤါရပ္ႏွင့္အညီ
သပ္ရပ္လွပေအာင္ ျပဳျပင္တည္ေဆာက္
ေပးရန္ အစီအစဥ္ရွိ မရွိ'' ေမးျမန္းမႈအေပၚ
ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက
''မည္မွ်ပင္ ေရႀကီးႀကီး တည္ေဆာက္ထားတဲ့
စနစ္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အတြက္ ေရမက်န္ေၾကာင္း
စည္ပင္ကို ဒုကၡ မေပးေသာေခ်ာက္ႀကီး''
ျဖစ္ေၾကာင္း အမႊမ္းတင္ ေျပာၾကားခဲ့ေပသည္။

ေျဖၾကားၿပီး ေနာက္တစ္ရက္မွပင္
အစျပဳ၍ ဗားကရာ ေခ်ာက္ႀကီးအား
ျပန္လည္ျပဳျပင္ အလွဆင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
ေခတ္တစ္ေခတ္၏ သမိုင္းအေမြအႏွစ္အျဖစ္
ရွိေနဆဲျဖစ္ေသာ ဗားကရာေခ်ာက္ႀကီးအား
သက္ဆိုင္ရာဌာန မ်ားတင္မက အနီးပတ္ဝန္းက်င္
ရပ္ကြက္ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားကပါ ဝိုင္းဝန္း
ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါစို႔ ဟု တိုက္တြန္း
ေရးသားလိုက္ရပါသည္ ။ ။

Credit တင္ဝင္းေလး ( ၾကည့္ျမင္တိုင္ )