ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ Bow Thruster အေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ…………………….။

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ Bow Thruster အေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္း

ေျပာေတာ့သာ Bow Thruster ျပႆနာ ဆုိေပမယ့္၊ တကယ္တမ္းက PLC ျပႆနာလုိ ့ ဆုိရမလုိဘဲ။

 ဒါနဲ ့ စကားမစပ္ P.L.C ဆိုတာကို ေသခ်ာမကၽြမ္းက်င္တဲ့သူအဖုိ ့ ဒီျပႆနာက ေတာ္ေတာ္ေလး ေခါင္းကိုက္ေစတဲ့ျပႆနာလုိ ့ ဆုိရျပန္ဦးမယ္ဗ်။

ဒါနဲ ့ဘဲ ဒီအေၾကာင္းကို ေသခ်ာမကၽြမ္းက်င္ေလေတာ့ စာအုပ္ေတြ ျပဴးျပဲရွာဖတ္ရေတာ့တာေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ့စီမွာ Automation က ဆရာတစ္ဆူျဖစ္တဲ့ ဆရာဦးေနမ်ဳိးေအာင္ရဲ ့စာေတြကို Facebook က ဖတ္ဖူးတာရယ္၊ acmv.org ဘေလာ့ခ္ ကေနျပီး ေက်းဇူးရွင္ ဆရာဦးေကာင္းထက္ညႊန့္ေရးသားထားတဲ့ PLC အေၾကာင္းေလးေတြကို Download လုပ္ျပီးအရင္ေလ့လာလုိက္တယ္။ အဲ့ဒီမွာ သိလုိက္တာ တစ္ခုက P.L.C ဆုိတာ Programmable Logic Controller ျဖစ္ေၾကာင္းရယ္ PLC ေတြရဲ ့အလုပ္လုပ္ပုံေလးေတြကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေလ့လာျဖစ္လုိက္တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က You tube မွာ ေမႊေႏွာက္လို ့ PLC ရဲ ့ အပိုင္းကဏၰ အလုပ္လုပ္ပုံေတြနဲ ့ Troubleshooting guide ေတြကို ေတာ္ေတာ္ေလး စပ္စုမိလုိက္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္  PLC control ေတြကို 12VDC power supply input/ output (သို ့မဟုတ္) 24VDC power supply input/ output (I/O devices ) ေတြနဲ ့ Logic ေတြကို Ladder Diagram ေရးသားတာေတြကို ေလ့လာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေနရာမွာ I/O လုိ ့ေခၚတဲ့ Input / Output အပုိင္းမွာ ၂ မ်ိဳး သြားေတြ ့တယ္၊

1) Discrete I/O
2) Analog I/O ဆုိျပီးေတာ့ ရွိျပန္တယ္။
Digital I/O ေတြကေတာ့ Digital I/O circuit မွာ interface အေနနဲ ့ ON/OFF ခလုပ္ေတြနဲ ့ Limit Switch ေတြ Actuator’s sensor’s စတာေတြကို အသုံးျပဳျပီး Starter Motor ေတြကုိ ေမာင္းႏွင္တာေတြ ့ရတယ္။

Analog I/O ေတြမွာေတာ့ user configured AD/ & D/A ဆိုတဲ ့ 16bit resolution ပါတဲ့ modules ေတြနဲ ့တည္ေဆာက္ျပီး  fault response အဆင့္အေနအထားအတြက္ အသုံးျပဳတယ္လို ့ အၾကမ္းဖ်င္းသေဘာေပါက္မိပါတယ္။ ဒီေတာ့ analog I/O က Fault ျဖစ္ရင္ သိဖုိ ့ တည္ေဆာက္တာလုိ ့ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ ့ယာယီ နားလည္ထားလုိက္ျပီးေတာ့၊

Digital I/O ေတြကေတာ့ 5 to 276 VAC or VDC မ်ား အတြက္ Relay contact မ်ား အတြက္ output module တစ္ခုမွာ 0 to 276 VAC or 0 to 175 VDC range အတြင္း Signal ေတြကို လက္ခံရရွိတယ္လုိ ့ မွတ္သားမိျပီးသကာလ၊ PLC module ေတြ အလုပ္လုပ္ပုံအဆင့္ဆင့္ကို ထပ္မံေလ့လာျဖစ္ပါတယ္။

PLC ရဲ ့ မိသားစုဝင္မ်ားလုိ ့ေတာင္ဆုိရမလုိပါဘဲ။
1) Control relays
8-20 I/O, limited memory size, only LD programming languages with limited and not standard instructions.
2) Compact PLC
12-32 I/O, normal memory size, standard IL, LD, FBD programming languages with limited instructions.
3) Modular PLC with compact unit
Flexible arrangement up to 800 I/O, different memory size standard IL, LD, FBD programming languages.
4) Modular PLC with rack system
High I/O number, memory size, CPU frequency, network ability. All standard programming languages are used.
အဲ့ဒီ ၄ မ်ိဳးကေတာ့ PLC မိသားစုဝင္ေတြေပါ့။ 

ဒါနဲ ့ PLC အမ်ိဳးအစား ၃ မ်ိဳးကို ထပ္ေတြ ့လုိက္တယ္၊ အဲ့ဒါေတြက Compact /  Modular PLC / Soft PLC ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအမ်ဳိးအစား ၃မ်ဳိးကိုေတာ့ လက္ရွိအသံုးျပဳသူ user မ်ား အတြက္ မိမိအသုံးျပဳလုိတဲ့ ေနရာနဲ ့ ပစၥည္းေတြအေပၚမွာေရြးခ်ယ္အသုံးျပဳၾကပါတယ္။ PLC ရဲ ့ အဓိက အသက္ကေတာ့ Programm ေရးဆြဲထည့္သြင္းတက္ဖုိ ့ပါဘဲ။ ဒါကို basic အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ Ladder diagram ေရးဆြဲတယ္လုိ ့ေခၚေဝၚသုံးဆြဲလာၾကပါတယ္။ ယေန ့ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ PLC ကုိ program ေရးႏုိင္တယ္ ျပဳျပင္ႏုိ္င္တယ္ဆုိရင္ဘဲ ဆရာတစ္ဆူျဖစ္တယ္လုိ ့ေတာင္ေျပာလုိ ့ရပါတယ္။ အေၾကာင္းက ကၽြန္ေတာ္အပါအဝင္ အင္ဂ်င္နီယာ ညီအစ္ကိုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအေနနဲ ့ PLC ဆုိတာေတာ့သိတယ္၊ တစ္ခ်ိဳ ့က Ladder Diagram ေတာ့ဆြဲတက္တယ္၊ Program ျပန္ျပင္မေရးတက္ၾကသလုိ၊ Error တက္တဲ့အပုိင္းေတြကို မေျဖရွင္းတက္ၾကပါဘူး။ ဒါကလည္း နည္းပညာမွာ ေခတ္ေနာက္ေရာက္ေနတဲ့ မတုိးတက္ေသးတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို ့ႏုိင္ငံအေနအထားအရ ဒီလုိ အေျခအေနကို ျကံုေတြ ့ေနရတာျဖစ္လုိ ့ သိပ္ေတာ့အထူးအဆန္း မဟုတ္လွပါဘူး။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ PLC ကို ေလ့လာရင္း အဓိကသြားေတြ ့တာ Master PLC နဲ ့ Slave PLC ဆိုတာေလးပါ။ Master က သခင္ေပါ့့၊ Slave ကေတာ့ ကၽြန္ေပါ့၊ ဒီေတာ့ သခင္က ကၽြန္ကိုခုိင္းမယ္၊ ဒါဟာ ထုံးစံဘဲ။ ဒီလုိဘဲ PLC မွာ Master & Slave ရဲ ့ ဆက္စပ္ေနပံုေလးကို သြားေတြ ့ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ အေရးျကီးတာက PLC မွာ အေျခခံလုိအပ္ခ်က္ေတြက
1) PLC Hardware Device
2) PLC Software
3) PLC program & programmer
4) Electric Power & Input / output accessories စတာေလးေတြျဖစ္ပါတယ္။

Hardware မွာေတာ့ power supply / CPU / communication port & amp cable / I/O module စတာေတြပါပါတယ္။

Software ဆုိတာကေတာ့ အေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့ program ေတြ အသစ္ေရးဆြဲတာေတြ၊ program ေတြကို သိမ္းဆည္းမွတ္သားတာေတြနဲ ့ကြန္ပ်ဳတာ PC ေတြနဲ ့ Laptop ေတြေပၚမွာ Run မယ္၊ PLC process လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေန ့စဥ္ ေစာင့္ၾကည့္မယ္ စတဲ့ အပုိင္းေတြကေတာ့ Software အလုပ္ေပါ့။

Programmer ဆုိတာကေတာ့ ဒီ PLC စနစ္ကို ေရးဆြဲသူေပါ့၊ သူဟာလည္း အေပၚကေရးခဲ့တဲ့ Ladder Diagram ေတြနဲ ့ Functional Block Diagram ေတြကို ေရးသားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအျပင္ေနာက္တစ္ဆင့္တက္လုိ ့ ကၽြမ္းက်င္ရင္ကၽြမ္းက်င္သလုိ Statement list တုိ ့Instruction list တုိ ့ကို ေရးသားႏုိင္သူေတြလည္းရွိပါတယ္။

PLC အျပင္္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတာတစ္ခုက ၎ နည္းတူေပါ့၊ SCADA လုိ ့ေခၚတဲ့ Supervisory Control And Data Acquisition လုိ ့ေခၚတဲ့ စနစ္ေလးပါ။ ယခုထိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေလ့လာဆဲပါ။ ဗဟုသုတအျဖစ္ ေရးျပယံုပါ။
PLC ဆုိတာ စာလုံးေလး ၃ လုံးနဲ ့ ဖြဲ ့စည္းထားေပမယ့္၊ ေရးခ်ရင္ စာရြက္မေလာက္သလုိ ကၽြန္ေတာ္ကို္ယ္တိုင္လည္း Professional တစ္ေယာက္မဟုတ္ေတာ့ အမွားမ်ား ပါဝင္မွာ စုိးရိမ္လုိ ့ PLC အေၾကာင္း ခဏရပ္လုိ ့ Bow Thruster အေၾကာင္းေလး မွ်ားဦးလွည့္ပါရေစခင္ဗ်ာ။
==================================================================

ဒါနဲ ့ တစ္ေန ့မွာေပါဗ်ာ သူျကီးျဖစ္သူက ဓါတ္ျကိုးေရ Bow Thruster က ဘာျဖစ္တာလဲ Power မီးေတာ့လင္းတယ္ operate လုပ္မရဘူးတဲ့၊ ဒါနဲ ့ဘဲ Bow Thruster ရဲ ့ Remote ျပႆနာကို Local B.T Main Panel ကဘဲ စျပီး Troubleshooting လုိက္ရေတာ့တာေပါ့၊ ပထမဆံုး စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္က 230 VAC power supply output ထြက္လုိ ့သာ Bridge Fwd & Aft Control console ေပၚက Remote Control throttle မွာ power မီးလင္းတာေပါ့၊ ဒီေတာ့ စိတ္ထဲကေနေတာ့ က်ိတ္ျပီးဆုေတာင္းမိတာေလးတစ္ခုက PLC ေတာ့ မျဖစ္ပါေစနဲ ့ေပါ့၊ ဒါနဲ ့ BT မႏွဳိးခင္ Generator 2 လုံးကို အျပဳိင္ခ်ိတ္ဆက္ျပီးေတာ့ Bow Thruster A.C.B “ON” တယ္၊ Active air filter unit “ON” တယ္၊ Procedure step by step အရ Power supply M.C.B ေတြထပ္ျပီးေတာ့ “ON” တယ္၊ အားလံုးျပီးေတာ့ LOCAL မွာထားျပီး operate လုပ္ၾကည့္တယ္။

အဲ့ဒီမွာ Local Control ကေန ေမာ္တာကို ေမာင္းေတာ့ port & stbd ကို smoothly run & operate လုပ္ေနတာေတြ ့လုိက္ရေတာ့ ေမာ္တာျပႆနာကို ထည့္မစဥ္းစားေတာ့ဘူး၊ အေၾကာင္းက ေမာ္တာကေကာင္းေနလုိ ့သာ local control မွာ Operation အဆင္ေျပေနတာေလ။ ကၽြန္ေတာ့ bow thruster motor က Port & STBD propeller ကို ေကာင္းေကာင္းေမာင္းႏုိင္ေနေတာ့ ေမာ္တာေကာင္းတယ္။ propeller ကလည္း C.P.P control pitch propeller အမ်ိဳးအစား။ ဒီေတာ့ Local Panel ကေန Bridge Control Console ကိုသြားတဲ့ CKT drawing နဲ ့ troubleshooting လိုက္ၾကည့္ေတာ့ Main power supply 230VAC output က bridge ကုိေရာက္တယ္။ ဒါနဲ ့ဘဲ Signal cable ကို power ေရာက္မေရာက္ drawing မွာစစ္လုိက္ေတာ့၊ PLC အပုိင္းထဲေရာက္ေနေတာ့ စစခ်င္းေတာ့ ေခါင္းခဲသြားတယ္။ ဒါနဲ ့ဘဲ ကိုယ္မကၽြမ္းက်င္တဲ့ အပုိင္းျဖစ္ေနေတာ့ နည္းနည္းေတာ့စိတ္ညစ္မိတာ အမွန္ပါဘဲ၊ ေယာက်္ားတုိ ့ဇြဲေသခါမွေလွ်ာ့ဆုိသလုိ PLC စာအုပ္ေတြျပန္လွန္ အခ်ိန္ေပးျပီးေတာ့ PLC Drawing ကိုတြဲေလ့လာရင္း Master နဲ ့ Slave ျပႆနာဆုိတာကို သိလုိက္တယ္။ PLC မွာ အေရးျကီးတာတစ္ခုက I/O ဘဲ၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ analog setting ေလးေတြ၊ ဒါနဲ့ဘဲ ဘယ္ရမလဲ setting ေတြလုိက္ေျပာင္း ျပီးတာနဲ ့ မွတ္စုထဲမွာ မေျပာင္းခင္ေရးမွတ္ထားသလုိ ဓာတ္ပုံေလးရုိက္ျပီး ေမ့သြားမွာစိုးလုိ ့မွတ္တမ္းတင္ထားတယ္။ ျပီးေတာ့မွ စတင္ျပီး PLC module ေတြကို ကလိၾကည့္ပါေတာ့တယ္။ စကားအျဖစ္သာ ကလိတယ္ေျပာတာပါ၊ set digit ေတြေပးတဲ့ ခလုပ္ေလးေတြ function ျဖစ္မျဖစ္၊ Hardware ပုိင္းျဖစ္တဲ့ wire connection ေတြ loose connection ျဖစ္မျဖစ္ test pen ေလးနဲ ့ screw ေလးေတြကို ေသခ်ာျပန္က်ပ္ၾကည့္တယ္။ အားလံုးအဆင္ေျပတယ္။
ဒါနဲ ့ဘဲ ေမာင္ေပါက္က်ိဳင္း ထုံးကို ႏွလုံးမူလုိ ့၊ မအိပ္မေန အသက္ရွည္မလားဆုိျပီး ေကာ္ဖီခါးခါးတစ္ခြက္ကို ေဖ်ာ္ေသာက္ရင္း စဥ္းစားခန္းေလး ဝင္ရေတာ့တာေပါ့၊ ေျပာသာေျပာတယ္။ Bridge ေပၚမွာ duty officer ျဖစ္တဲ့ ကုန္း၂ နဲ ့ ၂ေယာက္သား အလာဘ၊သလာဘ ေျပာရင္း သတိတစ္ခ်ပ္ေခါင္းထဲဝင္လာလုိက္တယ္။ ဘာလဲဆုိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က Forward Control Console ကိုပဲ သဲျကီး၊မဲျကီး စစ္ရင္းအေျဖရွာေနမိတာကိုးဗ်…………..။

ဒါနဲ ့ စကားလက္စသပ္လုိ ့၊ AFT control console ေအာက္ကို လက္ႏွိပ္ဓာတ္မီးနဲ ့စစ္ၾကည့္ေတာ့ အေျဖကထင္းကနဲသြားေတြ ့တယ္။ ဒါနဲ ့ဘဲ အစကေတာ့ သူျကီးကို ႏွိဳးျပီး ညတြင္းခ်င္း ကိစၥျဖတ္ၾကည့္ခ်င္တာ ေတာ္ၾကာေန မေသခ်ာဘဲ သြားႏွိဳးရင္ အရစ္ခံရမွာစိုးေလေတာ့၊ မနက္မွ ေမာင္းမယ္ေပါ့၊ ေသခ်ာေအာင္ signal output VDC ကိုတုိင္းၾကည့္ေတာ့ FWD နဲ ့မတူ တစ္မူထူးျခားစြာဘဲ အဆင္ေခ်ာေနေလေတာ့၊AFT console က PLC  module ေလး ၂ခုျဖစ္တဲ့ DC 551 နဲ ့ DC 532 module ကိုယူတယ္၊ Forward control console မွာ Replaced အစားထုိးျပီးေတာ့ Signal output တုိင္းၾကည့္ေတာ့အဆင္ေျပေနတာကို ေတြ ့ရေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ရင္ထဲမွာ ေပ်ာ္သြားတယ္။ အေျဖတစ္ဝက္ကေတာ့ ေတြ ့ေနျပီေလ၊ module မေကာင္းတာျဖစ္ႏုိင္တယ္ေပါ့၊ ဒါနဲ ့ျပန္ျဖဳတ္ျပီး ေသခ်ာတြဲဖက္ျပီး တုိက္စစ္ေတာ့မွဘဲ DC551 module ေလးမွာ ADDR× 10 ဆိုတဲ့ address setting ေလးနဲ ့ ADDR× 1 setting ေလး ၂ခုက နည္းနည္းလြဲေနျပီဆုိတာကိုသိလုိက္ေတာ့၊ Manual စာအုပ္ထဲမွာ setting ေပးနည္းေလးရွာၾကည့္တယ္။ ဒါနဲ ့ဘဲ မေတြ ့ျပန္ေတာ့ Google ကေန PLC အမ်ိဳးအစားက ABB ဆိုတာရယ္၊ Controller module ေလးေတြကို ထပ္ရွာၾကည့္ေတာ့ setting က Programmer ေတြဘဲ ခ်ိန္ေလ့ရွိတာကို သတိရသြားျပီး၊ module controller ေလးေတြျပႆနာကို နည္းနည္းစပ္စုၾကည့္ေတာ့ သြားေတြ ့တာေလးတစ္ခုက output မထြက္ႏုိင္တာေပါ့၊ ဒါနဲ ့ Maker Manual စာအုပ္ကို တစ္ေၾကာ့ျပန္ အားကိုးရင္း ဒီ connection slot port ေလးေတြက မရရင္ ဘယ္ကေန ထပ္ထြက္ႏုိင္မလဲဆိုျပီး Multimeter အားကိုးနဲ ့ရွာၾကည့္ေတာ့ ကံေကာင္းေထာက္မစြာဘဲ No28# terminal ကုိ No#17 ကိုပုိ ့ျပီးစမ္းၾကည့္ေတာ့ အဆင္ေျပသြားတဲ့အခါမွာ ရမ္းသမ္းမွန္းသမ္း P.L.C ျပင္ႏုိင္တဲ့ ဘဝကို ေရာက္သြားေလေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘဝင္ေလဟပ္လုိက္မိပါေသးတယ္။

ဘာေလးသတိထားမိလဲဆုိေတာ့ ေၾသာ္ …………….. ငါမသိေသးတာေတြ အမ်ားျကီးက်န္ေသးတယ္၊ ထပ္မံေလ့လာရဦးမယ္ဆုိျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားမရျဖစ္ရင္း Bow Thruster ျပႆနာေလးကို အဆုံးသတ္​လို႔ ေနာက္ေန့မနက္မွာ ေမာင္းေတာ့ အဆင္ေျပသြားၿပီး၊ သေဘၤာေပၚမွာ ၾကားရခဲတဲ့ စက္ခ်ဳပ္ျကီးနဲ ့ သူျကီးတင္မကဘဲ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မိတ္ေဆြမ်ားရဲ ့ ေတာ္တယ္ဆုိတဲ့ သူတို ့ခ်ီးက်ဳးမႈကိုေတာ့ မရစဖူး၊ အရထူးခဲ့ ပါေသးတယ္ခင္ဗ်ာ။

အေၾကာင္းက Bow Thruster မရရင္ သူျကီးျဖစ္သူက ေရနံတူးစင္ကို ကပ္ဖုိ ့မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ရုံးကို စာလွမ္းပို ့ထားေတာ့ မရခဲ့ရင္ Offhire ျဖစ္ျပီး Company ဝင္ေငြမ်ား  နစ္နာမွာ ျဖစ္သလုိ ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္း ဓာတ္ျကိုးေခါင္းေပၚ ၾကမွာဆို​ေတာ့ မအိပ္မေနျကိုးစားျခင္းနဲ ့ စိုးရိမ္ပူပန္တက္တဲ့စိတ္ရဲ ့ ရလဒ္လုိ ့ဘဲ သုံးသပ္မိပါေတာ့တယ္ခင္ဗ်ာ။
Credit..
ေမတၱာျဖင့္
T.Y.M.M