Piston ပ်က္​စီးပံု အ​ေၾကာင္​း

Piston ပ်က္​စီးပံု အ​ေၾကာင္​း မတင္​ျပမီ 

piston ring  အ​ေၾကာင္​း အနည္​းငယ္​ တင္​ျပလိုပါတယ္​။

 engးတလံုး၌  piston ring ထားရျခင္​း၏ရည္​ရြယ္​ခ်က္​---

1. piston မွ ဖိက်စ္​ထား​ေသာ gas မ်ားအားliner wall ၾကားမွတဆင္​့ မယိုစီးသြား​ေစရန္​

2. piston အ​ေပၚသက္​​ေရာက္​​ေန​ေသာ အပူမ်ားအား liner wall သို႔ကူး​ေျပာင္​း​ေပးရန္​

3. liner wall အား ပြန္​းစားမႈမွကာကြယ္​​ေပးရန္​

4. ပြန္​းစားမႈအားကာကြယ္​ရန္​အတြက္​ ​ေခ်ာဆီမ်ားအား ထိန္​းသိမ္​းရန္​

Pistons ring မွာ အမ်ိဳးအစားအားျဖင္​့(၃) မ်ိဳး
႐ွိတာကို ​ေတြ႔႐ွိရပါမယ္​။ အဲ႔ဒါ​ေတြက​ေတာ႔
1. compression(ဖိက်စ္​ကြင္​း)
2. intermediate(ၾကားခံကြင္​း)
    (ဖိက်စ္​ရန္​ႏွင္​့ဆီမ်ားထိန္​းရန္​အတြက္​အ​​ေထာက္​အပံ႔ျပဳ​ေပးပါတယ္​)
3. oil control(ဆီမ်ားထိန္​းထားရန္​)  ဆိုၿပီး၃ မ်ိဳး ၃ စား ​ေတြ႔႐ွိရမွာ ျဖစ္​ပါတယ္​။
Piston တလံုးမွာ ထိပ္​ဆံုးမွာ႐ွိ​ေနတဲ႔ ring က compression ring ပါ၊ အလယ္​မွာ႐ွိ​ေနတဲ႔ ring ​ေတြက​ေတာ႔ intermediate ring ​ေတြပါ၊ ​ေအာက္​ဆံုးမွာ ႐ွိ​ေနတာက​ေတာ႔ oil control ring ​ပါ။
ဒီ​ေနရာမွာအလ်ဥ္​းသင္​့လို႔ piston ring gapထား႐ွိပံု formula တခုအား တင္​ျပ​ပါရ​ေစ၊(diesel engး မ်ားအတြက္​ရည္​ရြယ္​ပါတယ္​gasoline engးမ်ားမွာ​ေတာ႔ အသံုးျပဳမယ္​႔လမ္​းအ​ေနအထားႏွင္​့ရာသီဥတုအ​ေနအထား​ေပၚလိုက္​ၿပီး ထား႐ွိ​ေပးၾကပါတယ္​)
1st ring   = Bore" x 0.0060"
2nd ring  = Bore" x 0.0055"
Oil ring    = 0.015" (အနည္​းဆံုးထား​ေပးရပါမယ္​)
*** Bore ကို တိုင္​းတာရာမွာ​ေတာ႔ unit ဟာလက္​မ(inch) နဲ႔ ျဖစ္​ရပါမယ္​။***

ဥပမာတခု တြက္​ျပရရင္​
Bore diameter 4" ႐ွိတဲ႔ cylး အတြက္​ထား​ေပးရမယ္​႔ piston ring gap ဟာ ----
1st ring =4"x0.0060"=0.024"
2nd ring=4"x0.0055"=0.022"
Oil ring   = 0.015" လို႔ ring gap ထား​ေပးရပါမယ္​။ ဒီသ​ေကၤတ ( " ) ​ေလးဟာ လက္​မ(inch) ကို ရည္​ၫႊန္​းပါတယ္​။
ဒီ​ေနရာမွာ တခု​ေစာဒက တက္​ရင္​​ေတာ႔လည္​း မသိဘူး​ေပါ႔ဗ်ာ..."ဟာ...ငါတို႔ ဒိျပင္​အရင္​တုန္​းက ကိုယ္​႔နည္​းကိုယ္​႔ဟန္​နဲ႔ ထားခဲ႔ၾကတာပါကြာ" ဆိုရင္​လည္​း ကာယကံ႐ွင္​ရဲ႕ သ​ေဘာ အတိုင္​းပါပဲဗ်ာ....က်​ေနာ္​က​ေတာ႔ က်​ေနာ္​သင္​ယူစဥ္​က သင္​ခန္​းစာ​ေတြထဲကအတိုင္​းပဲ ​ေဖာက္​သည္​ ခ်ျပရတာ....ပါဗ်ာ

Piston ပ်က္​စီးပံုအ​ေၾကာင္​းကို မတင္​ျပခင္​မွာ piston တလံုးႏွင္​့ connecting rod တ​ေခ်ာင္​းတို႔ရဲ႕ ဖြဲ႔စည္​းတည္​​ေဆာက္​ပံုအစိတ္​အပိုင္​းအသီးသီး၏​ေခၚ​ေဝၚသံုးစြဲပံု​ေတြကို ပံုႏွင္​့တကြ ​ေဖာ္​ျပထားပါသည္​။
    အဆိုပါပံုမ်ားကိုၾကည္​့၍ ဆက္​စပ္​ ​ေလ႔လာၾက​ေစလိုပါသည္​။

Piston ပ်က္​စီးမႈ​အ​ေၾကာင္​းရင္​းအားစမ္​းစစ္​ၾကည္​့လ်င္​ % အားျဖင္​့
၁။ ဆီပန္​းသြင္​းပံု timing မမွန္​ျခင္​း
    ​ေၾကာင္​့                              32%
၂။ exး ပိတ္​ဆို႔ျခင္​း​ေၾကာင္​့        22%
၃။ engး load အလြန္​အကြၽံ​ေမာင္​း
    ျခင္​း​ေၾကာင္​့                        15%
၄။ cylး အတြင္​းဆီမ်ားစြာ ​ေရာက္​႐ွိ
    ​ေသာ​ေၾကာင္​့                      12%
၅။ piston crown လံု​ေလာက္​စြာ
    မ​ေအး​ေသာ​ေၾကာင္​့              11%
၆။ ​ေလာင္​စာဆီအရည္​အ​ေသြးညံ့
    ဖ်င္​း​ေသာ​ေၾကာင္​့                   5%
၇။ တပ္​ဆင္​ပံုနည္​းစနစ္​မမွန္​​ေသာ
    ​ေၾကာင္​့                                3%
စသည္​့အ​ေၾကာင္​းအခ်က္​တို႔အား ​ေတြ႔႐ွိရ​ေပမည္​။
        ထို႔အျပင္​ မည္​သည္​့​ေနရာမ်ားတြင္​ ပ်က္​စီး​ေလ႔အမ်ားဆံုး ႐ွိသည္​ကို စမ္​းစစ္​ၾကည္​့လ်င္​
၁။ piston pin ပ်က္​စီးမႈ        29%
၂။ piston head ပ်က္​စီးမႈ     21%
၃။pistonhead seizeျဖစ္​ျခင္​19%
၄။ piston skirt seize ျခင္​း 17%
၅။ rings ႏွင္​့ skirt ပ်က္​စီးျခင္​း   7%
၆။ piston pin က်ိဳးပဲ႔ျခင္​း          4%
၇။ piston pin seize ျဖစ္​ျခင္​း 3%  
စသည္​ျဖင္​့ ​ေတြ႔႐ွိရပါမည္​။

ပံု(1) circlip pin ျပဳတ္​ထြက္​ျခင္​း

>>piston pin ထိပ္​႐ွိ circlip ​ေျမာင္​းပဲ႔ထြက္​သြားသည္​။​ေယဘုယ်အားျဖင္​့ piston pin​ေပၚသက္​​ေရာက္​​ေသာ အား မွာ circlip ​ေပၚသို႔ သက္​​ေရာက္​သြား​ေသာ​ေၾကာင္​့ျဖစ္​ရသည္​။

Why ????
* conး rod ​ေကာက္​​ေနျခင္​း​ေၾကာင္​့၊
* cylး ႏွင္​့ crankး တြဲဆက္​ပံု မမွန္​​ေသာ/အထိုင္​မက်​ေသာ​ေၾကာင္​့၊
* circlip pin အထိုင္​မွန္​မ႐ွိ​ေသာ​ေၾကာင္​့၊
* crankး journal ပံုသ႑ာန္​ မမွန္​​ေသာ​ေၾကာင္​့၊
* crankး axial clearance (ၾကားလြတ္​အကြာအ​ေဝး) မ်ား​ေန​ေသာ​ေၾကာင္​့၊
* piston pin ႏွင္​့ circlip clearance မ်ား​ေန​ေသာ​ေၾကာင္​့(piston pin စား​ေန၍​ေသာ္​၄င္​း၊piston ႐ွိ piston pin hole က်ယ္​​ေန၍​ေသာ္​၄င္​း)
* conး rod small end bearing ႏွင္​့ bush တို႔ မ်ဥ္​းၿပိဳင္​အ​ေနအထား မက်​ေရာက္ေသာ​ေၾကာင္​့၊

ျပဳျပင္​ပံု
- conး rod အားစစ္​​ေဆးပါ၊လိုအပ္​လ်င္​ အစားထိုးပါ။
- cylး ႏွင္​့ crankး အထိုင္​မွန္​/မမွန္​ စစ္​​ေဆးပါ
- တပ္​ဆင္​ရာတြင္​ circlip အထိုင္​က်နစြာ တပ္ဆင္​ပါ
- crankး journal အားျပန္​လည္​စစ္​​ေဆးပါလိုအပ္​လ်င္​ျပဳျပင္​​ေပးပါ
- crankး axial clearance အားျပန္​လည္​စစ္​​ေဆးပါ

ပံု(2) piston pin ႏွင္​့ piston pin အထိုင္​bush clearance မမွန္​ျခင္​း

>>piston pinဝင္​ရာလမ္​း​ေၾကာင္​းတ​ေလွ်ာက္ပြတ္​တိုက္​စားထားသည္​။

Why ????
* piston pin သည္​ piston pin hole(သို႔) conး rod small end bush တို႔အထိုင္​မက်မႈ​ေၾကာင္​့

ျပဳျပင္​ပံု
- piston pin ႏွင္​့ conး rod small end bush တို႔ clearance အားတိုင္​းတာ၍ လိုအပ္​သည္​့ clearanceထား​ေပး၍ တပ္​ဆင္​ပါ

ပံု(3) piston area ထိစပ္​မႈ​ေစာင္​း​ေနျခင္​း

>> piston ပတ္​လည္​ area တြင္​ တဘက္​လိုက္​၍ ​ေလွ်ာတိုက္​ပြန္​းစားထားသည္​။

Why ????
- conးrod ​ေကာက္​​ေန​ေသာ​ေၾကာင္​့
- cylး ႏွင္​့ crankး တြဲဆက္​ပံုမမွန္​​ေသာ​ေၾကာင္​့

ျပဳျပင္​ပံု
- conး rod အား alignment ျပန္​ခ်ိန္​ပါ။လိုအပ္​လ်င္​ အသစ္​အစားထိုးပါ။
- cylး ႏွင္​့ crank တြဲဆက္​ပံုမွန္​ကန္​ပါ​ေစ
- small end bush အား boring ျပဳလုပ္​ေပးပါ။

*** အတို​ေကာက္​ ရည္​ၫႊန္​းခ်က္​***
engး = engine
conး = connecting
cylး = cylinder
crankး = crankshaft
exး = Exhaust
bore = လိုင္​နာ(စလစ္​) အက်ယ္​
ဆက္​လက္​ ​ေဖာ္​ျပ​ေပးပါမည္​။

Credit to

ပညာ႐ွင္​အားလံုးအား​ေလးစားလ်က္​
  ​ေအာင္​ျမင္​သူ - ဆားဗစ္​ အင္​ဂ်င္​နီယာ