အေမရိကန္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ား၏ တီထြင္မႈသမိုင္းေၾကာင္း

"အေမရိကန္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ား၏သမိုင္းေၾကာင္း"

နိဒါန္း

အေမရိကန္ ေရတပ္ဆိုတာနဲ႔ အားလံုးေျပးျမင္ၾကမွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာႀကီးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က႐ူဇာေတြ၊ ဖ်က္သေဘၤာေတြ၊ ဖရီးဂိတ္ေတြ ဝန္းရံထားတဲ့ ေလယာဥ္တင္စစ္ေရယာဥ္စု Carrier Strike Group ေတြဟာ အေမရိကန္ေရတပ္ရဲ႕ အဓိက အင္အားစုေတြ ဆိုလည္း မမွားပါဘူး။ အေရးအခင္းတစ္ခု ၾကံဳတိုင္း အေမရိကန္သမၼတေတြ ေမးေနၾက ေမးခြန္းဟာလည္း အနီးဆံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ဘယ္နားမွာလည္း ဆိုတာပဲ ျဖစ္မယ္ ထင္တာပါပဲ။

င္း

၁၉၂၂ ကစၿပီး အေမရိကန္ ေရတပ္မွာ အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ အနားေပး၊ ဆံုး႐ွံုး၊ လႊဲေျပာင္းခဲ့တဲ့ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာဟာ ၁၉၀ စီး ႐ွိၿပီးေတာ့၊ လက္႐ွိမွာ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ၁၀ စီး အသံုးျပဳလ်က္ ႐ွိပါတယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း Gerald Ford class ၂ စီး တည္ေဆာက္လ်က္႐ွိပါတယ္။

အေမရိကန္ေရတပ္မွာ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြကို Hull classification symbol အေနနဲ႔ CV လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါဟာ ေရယာဥ္စုရဲ႕ ကင္းေထာက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ေလယာဥ္တင္က႐ူဇာ အေနေနနဲ႔ စတင္ခဲ့တဲ့ သူတို႔ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Curiser Varol ရဲ႕ အတိုေကာက္ပါ။ Cruiser ကေတာ့ CA, CL, CG စတဲ့ က႐ူဇာစစ္ေရယာဥ္ေတြကို သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ Varol ကေတာ့ ေလယာဥ္ေတြကို ေခၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။

USS Langley သို႔မဟုတ္ အစ (Langley, the Beginning)

ေက်ာက္မီးေသြးတင္သေဘၤာ Jupiter ကို ေျပာင္းလည္း တည္ေဆာက္ထားတဲ့ တန္ခ်ိန္ ၁၃၉၀၀ ပဲ ႐ွိၿပီးေတာ့၊ တစ္နာကီကို ေရမိုင္ ၁၅ မိုင္ပဲ သြားတဲ့ ဒီေလယာဥ္တင္သေဘၤာဟာ အေမရိကန္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြ အားလံုးရဲ႕ အစ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၂၂ ခု မတ္လ ၂၀ မွာ တပ္ေတာ္ဝင္ၿပီးေတာ့ ၁၉၃၆ ခုမွာေတာ့ တိုးတက္လာတဲ့ ေလယာဥ္ေတြကို မသယ္ေဆာင္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အတြက္ ေရယာဥ္ပ်ံျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးသေဘၤာ Seaplane tender အေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၂ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ ဂ်ပန္ G4M Betty ေလယာဥ္ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ နစ္ျမဳတ္ခဲ့ရပါတယ္။

ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအေနနဲ႔ တစ္ခါမွ တိုက္ပြဲမဝင္ခဲ့ရေပမယ့္ သူဟာ အေမရိကန္ေရတပ္ရဲ႕ သမိုင္းမွာ အေရးပါလွပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေနာင္လာမယ့္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြရဲ႕ တည္ေဆာက္ပံုကေန နည္းဗ်ဴဟာေတြအထိ စမ္းသပ္႐ွာေဖြခဲ့ပါတယ္။ သ႐ုပ္ျပပြဲေတြနဲ႔ ေရတပ္ေလေၾကာင္းတပ္ဖြဲ႔ကို တပ္မေတာ္နဲ႔ ျပည္သူေတြ ယံုၾကည္လက္ခံလာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးမွာ အေမရိကန္အတြက္ စစ္ႏိုင္ေအာင္တိုက္ေပးမယ့္ ေရတပ္ေလေၾကာင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာလည္း Langely ရဲ႕ ေလယာဥ္မႉးေတြအေနနဲ႔ အစျပဳခဲ့ပါတယိ။

အေမရိကန္တို႔၏ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ား
----------------------------------------------------------

၂။ Lexingtons သို႔မဟုတ္ ေလယာဥ္တင္က႐ူဇာ (The Lexingtons, Heavy aircraft carrying cruisers)

၁၉၂၇ မွာ တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့တဲ့ Lexington နဲ႔ Saratoga တို႔ကေတာ့ တည္ေဆာက္ဆဲ က႐ူဇာတိုက္ေရယာဥ္ေတြကို ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ေရတပ္ အသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ ေလယာဥ္ေတြကို အဓိကလက္နက္ အေနနဲ႔ သံုးလို႔ရတယ္ ဆိုတာကို မယံုၾကည္ေသးပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ဒီသေဘၤာ ၂ စီးကို ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ တစ္ပိုင္း က႐ူဇာ တစ္ပိုင္းအေနနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ အႀကိးစား က႐ူဇာေတြနဲ႔ တန္းတူ ၈ လက္မ အေျမႇာက္ ၈ လက္ကို Island ရဲ႕ ေ႐ွ႕နဲ႔ ေနာက္မွာ တပ္ဆင္ထားၿပီးေတာ့ ၇ လက္မ အထူ႐ွိတဲ့ သံခ်ပ္ကာထားတဲ့ သေဘၤာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ၈ လက္မ အေျမႇာက္ေတြရဲ႕ မီးပြင့္ေၾကာင့္ ေလယာဥ္ေျပးလမ္း ထိခိုက္ႏိုင္သလို၊ ေလယာဥ္ေတြ တင္ေဆာင္ထားတာေၾကာင့္ က႐ူဇာတစ္စီးလို အကာအကြယ္ မေကာင္းလွျပန္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ေတြဟာ ဒီအယူအဆကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ပါတယ္။

တန္ခ်ိန္ ၄၃၀၀၀ ေက်ာ္ ႐ွိတဲ့ ဒီသေဘၤာႀကီးေတြဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္ ၿပီးကာနီးခ်ိန္မွာ တည္ေဆာက္တဲ့ Midway အတန္းအစား မတိုင္မီအထိ အေမရိကန္ေရတပ္မွာ အႀကီးဆံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

Lexington ဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း Coral Sea တိုက္ပြဲမွာ ဂ်ပန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြက ေလယာဥ္ေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ နစ္ျမဳတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုက္ပြဲဟာ စစ္သမိုင္းမွာ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာခ်င္း ပထမဆံုး တိုက္တဲ့ တိုက္ပြဲလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Saratoga ကေတာ့ စစ္ၿပီးကာလ Crossroads ႏူကလီးယားလက္နက္ စမ္းသပ္မွဳမွာ ပစ္မွတ္အေနနဲ႔ ႏွစ္ျမဳတ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။

၃။ USS Ranger သို႔မဟုတ္ မထမဆံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာစစ္စစ္ (Ranger, the first true carrier)

၁၉၃၄ မွာ တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့တဲ့ ဒီသေဘၤာကေတာ့ ဒီဇိုင္းဆြဲကတည္းက ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအေနနဲ႔ စတင္တဲ့ သေဘၤာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလယာဥ္အမ်ားဆံုး တင္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔သာ ဦးစားေပး တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဒီဇိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တန္ခ်ိန္ ၁၇၀၀၀ ေက်ာ္သာ ႐ွိေပမယ့္ Lexington ေတြတန္းတူ ေလယာဥ္ ၇၂ စီး တင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီအတြက္ ေပးဆပ္လိုက္ရတဲ့ တန္ဖိုးေတြကေတာ့ သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္သာမက ေရလံုခန္း တည္ေဆာက္မႈမွာပါ ဝိတ္ေလ်ာ့ထားျခင္း၊ အျမန္ႏႈန္း နည္းတဲ့အတြက္ အျခားေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြနဲ႔ တန္းတူ စစ္ဆင္ေရး မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္ ကာလအတြင္းမွာ ပစိဖိတ္ေရျပင္ထက္ ွွွွွွွွွွွေရတပ္ၿခိမ္းေျခာက္မႈ နည္းတဲ့ အတၱလႏိၱတ္မွာပဲ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၄၇ မွာေတာ့ အနားေပးခဲ့ပါတယ္။

------------------------------------------------------
၄။ Yorktown သို႔မဟုတ္ ပြဲတိုင္းေက်ာ္မ်ား (Yorktowns, the Battlestars)

၁၉၃၇ ခုႏွစ္မွ စတင္တပ္ေတာ္ဝင္ေသာ Yorktown အတန္းအစား ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ၃ စင္း ျဖစ္ေသာ Yorktown, Enterprise ႏွင့္ Hornet တို႔မွာ သူတို႔ေ႐ွ႕က Lexington ႏွင့္ Ranger တို႔၏ သင္ခန္းစာမ်ားကို ရယူကာ ေလ့က်င့္ခန္းေပါင္း မ်ားစြာတို႔၏ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားအရ တည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ေလယာဥ္အေရအတြက္ မ်ားမ်ားတင္ႏိုင္ေရး၊ အျမန္ႏႈန္း ျမန္ျမန္ေမာင္းႏိုင္ေရးႏွင့္ သင့္တင့္ေသာ သံခ်ပ္ကာအကြယ္ ရ႐ွိေရးတို႔ကို ဦးစားေပး တည္ေဆာက္ထားသည္။ သံခ်ပ္ကာမွာလည္း အေျမႇာက္ဒဏ္ထက္ ဗံုးဒဏ္ ေတာ္ပီဒိုဒဏ္ ကာကြယ္ေရးကို ရည္ရြယ္သည္။

တန္ခ်ိန္ ၂၇၀၀၀ ႐ွိၿပီး ေရမိုင္ ၃၃ မိုင္ အျမန္ဆံုး ေမာင္းႏွင္ႏွိင္သည္။ တိုက္ေလယာဥ္ ၁၈ စင္း၊ ဒိုက္ထိုးဗံုးၾကဲေလယာဥ္ ၃၆ စင္းႏွင့္ ေတာ္ပီဒိုဗံုးၾကဲေလယာဥ္ ၁၈ စင္း တင္ေဆာင္ေလ့႐ွိသည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ အစပိုင္း အေမရိကန္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ား၏ စံျပဳဖြဲ႔စည္းပံုလည္း ျဖစ္သည္။

ယင္းသံုးစင္းမွာ စစ္အစပိုင္း ၁၉၄၁၊ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ကာလမ်ားအတြင္း ဂ်ပန္ဘုရင့္ေရတပ္၏ ေလယာဥ္တင္စစ္ေရယာဥ္စု Kido Butai ၏ ထိုးစစ္ျမႇားဦးကို ႐ိုက္ခ်ိဳးခဲ့သူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ Doolittle raid မွ အစျပဳကာ Coral Sea ႏွင့္ Midway အလယ္ Guadalcanal အဆံုး တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ ယင္းတို႔ပါဝင္ခဲ့သည္။ ပစိဖိတ္ေရျပင္၏ ကံၾကမၼာကို အဆံုးအျဖတ္ ေပးခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားဆိုလည္း မွားအံမထင္။

Yorktown မွာ Midway တိုက္ပြဲတြင္ လည္းေကာင္း၊ Hornet မွာ Santa Cruz တိုက္ပြဲတြင္ လည္းေကာင္း ဂ်ပန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ားေၾကာင့္ နစ္ျမဳတ္ခဲ့ရသည္။ Enterprise မွာမူ စစ္ကာလတေလ်ာက္လံုး တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ တြင္ အနားေပးခဲ့သည္။ အေမရိကန္ေရတပ္ သမိုင္းတေလ်ာက္ တိုက္ပြဲဝင္ ဆုတံဆိပ္ အမ်ားဆံုး ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရသည့္ စစ္ေရယာဥ္လည္း ျဖစ္သည္။

၅။ Wasp သိုမဟုတ္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ (Wasp, A Step Back)

Yorktown တို႔ ေဆာက္လုပ္ၿပီးခ်ိန္တြင္ ဝါ႐ွင္တန္စာခ်ဳပ္ Washington Naval Treaty အရ အေမရိကန္တို႔အတြက္ ခြင့္ျပဳ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ တန္ခ်ိန္ ျပည့္လုနီးပါး ျဖစ္ေလၿပီ။ က်န္သမွ် ခြင့္ျပဳတန္ခ်ိန္အတြင္း ေနာက္ထပ္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ တစ္စင္း တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးစားရာမွ USS Wasp ျဖစ္တည္ လာခဲ့သည္။

တန္ခ်ိန္ ၁၉၀၀၀ ႐ွိေသာ ယင္းသေဘၤာမွာ Yorktown ပံုစံကို အေျခခံထားၿပီး ေလးပံုတစ္ပံုခန္႔ ေသးငယ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေလယာဥ္အုပ္စု အရြယ္အစား တန္းတူ တင္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ သေဘၤာ၏ အျမန္ႏႈန္းႏွင့္ သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္တို႔ကို စြန္႔လႊတ္ထားသည္။

၁၉၄၀ တြင္ တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့ၿပီး ရန္သူေရတပ္ ခ်ိန္းေျခာက္မႈ အားနည္းေသာ အတၱလႏၱိတိေရျပင္တြင္သာ အသံုးျပဳရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့သည္။ Malta ကြၽန္းတိုက္ပြဲအတြင္း အေရးပါေသာ ေနရာမွ ပါဝင္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ Guadalcanal တိုက္ပြဲစဥ္အတြင္း ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ား အေရးေပၚ လိုအပ္မႈေၾကာင့္ ပစိဖိတ္ေရျပင္ စစ္ပြဲမ်ားအတြင္း ပါဝင္လာခဲ့ရၿပီး ထိုတိုက္ပြဲအတြင္းတြင္ပင္ ဂ်ပန္ေရငုပ္သေဘၤာ၏ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ နစ္ျမဳတ္ခဲ့ရသည္။

----------------------------------------------------------------------

၆။ Essex အပိုင္း ၁ သို႔မဟုတ္ ေလယာဥ္တင္စစ္ေရယာဥ္ တပ္ဖြဲ႔ႀကီး
(Essex class part 1, The Fast Carrier Task Force)

ဒုတိယကမာၻစစ္ရဲ႕ စစ္ရိပ္စစ္ေငြ႔ေတြ သန္းလာတဲ့ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အေမရိကန္ေရတပ္ဟာ ေနာက္ထပ္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အတန္းအစား အသစ္တစ္ခုကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီဟာကေတာ့ စုစုေပါင္း ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ၂၄ စင္းနဲ႔ အစင္းေရအမ်ားဆံုးေသာ ပင္မစစ္ေရယာဥ္ Capital ship အတန္းအစား ျဖစ္လာမယ့္ Essex အတန္းအစားပါ။

ဘယ္သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ဘယ္ကန္႔သတ္ခ်က္ကိုမွ လိုက္နာစရာ မလိုေတာ့တဲ့ အေမရိကန္ေရတပ္ အင္ဂ်င္နီယာေတြ အေနနဲ႔ Yorktown အတန္းအစားမွာ သူတို႔လိုခ်င္ေပမယ့္ စြန္႔လႊတ္ခဲ့ရတဲ့ အခ်က္ေတြ အားလံုးကို ဒီအတန္းအစားမွာ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ပိုႀကီးမားတဲ့ ေလယာဥ္အုပ္စု၊ ပိုေကာင္းတဲ့ သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္၊ ပိုေကာင္းတဲ့ ပ်က္စီးထိန္း စနစ္ေတြ၊ ပိုမ်ားၿပီး ပိုေကာင္းတဲ့ ေလယာဥ္ပစ္အေျမႇာက္ေတြ စသည္ျဖင့္ေပါ့။

ရလာဒ္ကေတာ့ Yorktown ေတြထက္ သံုးပံုတစ္ပံုေလာက္ပိုႀကီးတဲ့ တန္ခ်ိန္ ၃၆၀၀၀ ေလာက္႐ွိတဲ့ သေဘၤာေတြပါ။ သူ႔ Flight deck ကလည္း ယခင္ကထက္ ေပ ၆၀ ပို႐ွည္ၿပီး ၁၀ ေပ ပိုက်ယ္ပါတယ္။ ပိုႀကီးမားၿပီး ပိုအေလးခ်ိန္မ်ားတဲ့ F6F တိုက္ေလယာဥ္၊ SB2C ဦးစိုက္ဗံုးၾကဲေလယာဥ္လို ေလယာဥ္ေတြ စုစုေပါင္း ၉၀ စင္း တင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

၁၉၄၂ ခု ဒီဇင္ဘာလမွာ စတင္တပ္ေတာ္ဝင္တဲ့ ဒီေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြဟာ ေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ Indepedence အတန္းအစား အေပါ့စား ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ေတြနဲ႔အတူ Task Force 38 တလွည့္ TF 58 တလွည့္ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ Fast Carrier Task Force ရဲ႕ အဓိက အင္အားစုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ယခင္အေတြ႕အၾကံဳေတြအရ ဒီအတန္းအစားေတြမွာ ပါဝင္လာတာကေတာ့ တိုက္ပြဲဝင္ ကြပ္ကဲမႈဌာန Combat Information Center ပဲ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေရယာဥ္စုတစ္ခုလံုးက ရတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ တိုက္ပြဲဝင္လို႔ရတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြအျဖစ္ ေရယာဥ္စုတစ္ခုလံုးကို ျဖန္႔ေဝေပးႏိုင္လာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ စစ္စဦးပိုင္းက ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ တစ္စင္းခ်င္း ႏွစ္စီးခ်ငိး တိုက္ပြဲဝင္တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာကေန အနည္းဆံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ၄ စီး ပူေပါင္းပါဝင္တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာျခင္းပါ။

၁၉၄၃ ခု ေႏွာင္းပိုင္းကစၿပီး အင္နဲ႔အားနဲ႔ လႈပ္႐ွားလာတဲ့ ဒီ Fast Carrier Task Force ဟာ Philippines Sea တိုက္ပြဲ၊ Leyte Gulf တိုက္ပြဲေတြမွာ ပထမ ဂ်ပန္ေရတပ္ရဲ႕ ေလေၾကာင္းတပ္ဖြဲ႔ အဲ့ေနာက္ ေရတပ္ တစ္ခုလံုးကို ေျခမႈန္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ ပစိဖိတ္ေရျပင္မွာ ဒီေရယာဥ္စုႀကီးကို အံတုႏိုင္တဲ့ အင္အား မ႐ွိေတာ့ပါဘူး။

စစ္အတြင္းမွာ Essex ၁၇စီး တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၿပီး သေဘၤာမ်ားစြာဟာ ရန္သူတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံရဲ႕ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Franklin နဲ႔ Bunker Hill တို႔ဟာ ဆိုးဆိုးရြားရြား ထိခိုက္ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္စီးမွေတာ့ ရန္သူလက္ခ်က္နဲ႔ နစ္ျမဳတ္ပ်က္စီးခဲ့ျခင္း မ႐ွိပါဘူး။

၇။ Indepedence သို႔မဟုတ္ သစ္မခင္စပ္ၾကား (Indepedence class, the Emergency Measure)

ပုလဲဆိပ္ကမ္း အတိုက္ခံရၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝင္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြ လိုအပ္ခ်က္ဟာလည္း အေရးေပၚကိစၥ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

Essex ေတြကိုလည္း ၁၉၄၄ ခုမွာမွ တပ္ေတာ္ဝင္ႏိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားတဲ့အတြက္ အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းအျဖစ္ တည္ေဆာက္ဆဲ Cleveland အတန္းအစား က႐ူဇာေတြကို Indepedence အတန္းအစာ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ဖို႔ ဆံုးျဖန္ခ်က္ကို ၁၉၄၂ ခု ဇန္နဝါရီလမွာ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

တန္ခ်ိန္ ၁၁၀၀၀ ပဲ႐ွိတဲ့ ဒီသေဘၤာ ၉ စီးကို အေပါ့စား ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ CVL အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့ ေလယာဥ္ အစီး ၃၀ ေက်ာ္ တင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။ သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္ လံုးဝမပါတဲ့အျပင္ ေသးငယ္တဲ့ Flight deck ေၾကာင့္ ေလယာဥ္မေတာ္တဆမႈႏႈန္းလည္း မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က႐ူဇာေတြကေန ျဖစ္တည္လာတာမို႔ ေရယာဥ္စုနဲ႔ လိုက္ပါဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အျမန္ႏႈန္း ႐ွိယံုသာမက ပ်က္စီးထိန္း စနစ္လည္း ေကာင္းမြန္ပါတယ္။

မူလက Essex ေတြ မတိုင္မီ အေရးေပၚအေနနဲ႔ တည္ေဆာကိခဲ့ေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ပထမဆံုး Essex ေတြဟာ ပထမဆံုး Independence ေတြအရင္ တပ္ေတာ္ဝင္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒုတိယကမာၻစစ္ကာလအတြင္း သူတို႔ပါဝင္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲတိုင္းမွာ Essex ေတြနဲ႔ ပူးတြဲတိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ရပါတယ္။

Independence ေတြဟာ သမိုင္းမွာ Essex ေတြရဲ႕ အရိပ္လြမ္းမိုးျခင္း ခံခဲ့ရေပမယ့္ စစ္အတြင္းကာလမွာ Fast Carrier Task Force ရဲ႕ တိုက္ေလယာဥ္အင္အား ၄၀ % နဲ႔ ေတာ္ပီဒိုေလယာဥ္ ၃၃ % ဟာ ဒီသေဘၤာေတြေပၚမွာ အေျချပဳခဲ့တာပါ။

သူတို႔ထဲက Princeton ဟာ Leyte gulf တိုက္ပြဲမွာ ဂ်ပန္ကာမီကာေဇေတြေၾကာင့္ နစ္ျမဳတ္ခဲ့ရပါတယ္။ က်န္သေဘၤာေတြထဲက ၃ စင္းကိုေတာ့ စစ္ၿပီးကာလမွာ ျပင္သစ္နဲ႔ စပိန္ေရတပ္ေတြကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ၿပီးေတာ့ က်န္သေဘၤာေတြကို အနားေပးခဲ့ပါတယ္။

------------------------------------------------------------------------

၈။ အေစာင့္လိုက္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ သို႔မဟုတ္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ပိစိမ်ား (Escort carriers, the Baby Flattops)

ပစိဖိတ္စစ္ပြဲမွာ ဂ်ပန္ေရတပ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ဖို႔ Essex ေတြ Indepedence ေတြ တည္ေဆာက္ေနခ်ိန္မွာပဲ အတၱလႏၱိတ္က ဂ်ာမန္ယူဘုတ္ေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ေနာက္ထပ္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အမ်ိဳးအစားသစ္တစ္မ်ိဳးဟာ ျဖစ္တည္လာခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ေတြအရင္ ေရငုပ္သေဘၤာ တိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ဆင္ေရးမွာ ပါဝင္ေနရတဲ့ ၿဗိတိသ်ွ ေတာ္ဝင္ေရတပ္ရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳအရ ဒီလို စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ ေလေၾကာင္းအကူရဲ႕ တန္ဖိုးကို ပိုမိုနားလည္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြန္ဗိြဳင္ေတြကို အေစာင့္လိုက္မယ့္ ေရယာဥ္စုေတြအတြက္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြ လိုအပ္ခ်က္ကို သိျမင္လာပါတယ္။

ဒီေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြဟာ အျခားစစ္ေရယာဥ္ေတြလို ျမန္စရာမလိုပဲ ကုန္တင္ေရယာဥ္ေတြလို တစ္နာရီ ေရမိုင္ ၁၆ မိုင္ ၁၈ မိုင္ေလာက္ပဲ ေမာင္းစရာလိုမယ္။ ရန္သူ႔ ပင္မေရတပ္ဖြဲ႔ႀကီးေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ဖို႔ မရည္ရြယ္လို႔ သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္လည္း မပါဝင္ပါဘူး။ ကုန္တင္ေရယာဥ္ေတြကို အေျခခံ တည္ေဆာက္လို႔ရပါတယ္။ ပံုမွန္အေနနဲ႔ စစ္ေရယာဥ္တည္ေဆာက္မႈ အေတြ႔အၾကံဳမ႐ွိတဲ့ သေဘၤာက်င္းေတြမွာ တည္ေဆာက္လို႔လည္း ရပါတယ္။

ဒီအယူအဆေပၚ မူတည္ၿပီး တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြကို အေစာင့္လိုက္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ Escort Carrier လို႔ သတ္မွတ္ၿပီး Hull classification symbol အရ CVE လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ Jeep carrier, Baby Flattops စတဲ့ နာမည္ေတြနဲ႔လည္း လူသိမ်ားပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းမွာ အေမရိကန္သေဘၤာက်င္းေတြအေနနဲ႔ Long Island (2), Charger (4), Bogue (45), Sangamon (4), Casablanca (50) နဲ႔ Commencement Bay (19) ဆိုၿပီး အတန္းအစား ၆ မ်ိဳးနဲ႔ အေစာင့္လိုက္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ၁၂၄ စီးအထိ တညိေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့သေဘၤာေတြထဲက ၃၇ စီးကို ၿဗိတိသ်ွ ေတာ္ဝင္ေရတပ္ကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ၿပီး အျခားသေဘၤာေတြကေတာ့ အေမရိကန္ေရတပ္မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

အမ်ားစုဟာ C-3 အတန္းအစား ကုန္တင္ေရယာဥ္ေတြကို ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ၿပီး Sangamon ေတြကေတာ့ T-2 အတန္းအစား ဆီတင္သေဘၤာေတြကို ေျပာင္းလဲထားပါတယ္။ စစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ တည္ေဆာက္တဲ့ Casablanca နဲ႔ Commencement Bay ေတြကေတာ့ အစကတည္းက ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအျဖစ္ ရည္ရြယ္ တည္ေဆာက္ထားတာပါ။

အမ်ိဳးအစားေပၚ မူတည္ၿပီး တန္ခ်ိန္ ၇၈၀၀ ကေန တန္ခ်ိန္ ၁၆၀၀၀ ထိ ႐ွိၾကတဲ့ ဒီေရယာဥ္ေတြရဲ႕ တပ္ဆင္စက္အင္အားဟာ ၉၀၀၀ shp ခန္႔သာ ႐ွိပါတယ္ (Essex ေတြမွာ ၁၅၀၀၀၀ shp အထိ ႐ွိပါတယ္) ။ေလယာဥ္ ၂၇ စီးကေန ၃၃ စီးအထိ တင္ေဆာင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ F6F တိုက္ေလယာဥ္လို ေခတ္မွီေလယာဥ္ေတြ မတင္နိင္ပဲ F4F တိုက္ေလယာဥ္နဲ႔ TBF Avenger ေတာ္ပီဒိုဗံုးၾကဲေလယာဥ္ေတြ တင္ေဆာင္ေလ့ ႐ွိပါတယ္။

အတၱလႏၱိတ္ေရျပင္မွာ မူလရည္ရြယ္တဲ့အတိုင္း ကုန္တင္ေရယာဥ္စုေတြကို အေစာင့္လိုက္ေပးၿပီး ေရငုပ္သေဘၤာ တိုက္ဖ်က္ေရးမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပစိဖိတ္မွာေတာ့ ကမ္းတက္စစ္ဆင္ေရး ေရယာဥ္စုေတြကို အေစာင့္လိုက္ေပးၿပီး ကမ္းတက္စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ အနီးကပ္ေလေၾကာင္းပစ္ကူေပး တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပင္မေလယာဥ္တင္သေဘၤာႀကီးေတြကို ဒီစစ္ဆင္ေရးေတြမွာ သံုးစရာမလိုေတာ့ပဲ သူတို႔ရဲ႕ အဓိကတာဝန္ျဖစ္တဲ့ ေရျပင္ ေဝဟင္ စိုးမိုးေရးနဲ႔ ေရတပ္တိုက္ပြဲႀကီးေတြမွာ အာရံုစိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ေရတပ္တိုက္ပြဲႀကီးေတြမွာ ပါဝင္ဖို႔ မရည္ရြယ္ခဲ့ေပမယ့္ ၁၉၄၄ ခု Battle off Samar တိုက္ပြဲအတြင္းမွာေတာ့ CVE ၆ စီး ပါဝင္တဲ့ ေရယာဥ္စုဟာ စစ္ေရယာဥ္ႀကီး ယာမာတို ဦးေဆာင္တဲ့ ဂ်ပန္ေရတပ္ရဲ႕ အလး္အငိုက္ယူ တိုက္ခိုက္တာကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕အေစာင့္လိုက္ ဖ်က္သေဘၤာေတြ ဖရီးဂိတ္ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ေအာင္ျမင္စြာ တြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့တာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း အေမရိကန္ေရတပ္မွာ ၆ စီးနဲ႔ ၿဗိတိသ်ွေရတပ္မွာ ၂ စီး ရန္သူ႔လက္ခ်က္နဲ႔ နစ္ျမဳတ္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္ၿပီးကာလမွာေတာ့ အခ်ိဳ႕ကို မူလအတိုင္း ကုန္တင္သေဘၤာေတြအျဖစ္ ျပန္လည္ ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ၿပီး က်န္တာေတြကိုေတာ့ အလ်င္အျမန္ပဲ အနားေပးခဲ့ပါတယ္။ တိုးတက္လာတဲ့ ေလယာဥ္ေတြ အထူးသျဖင့္ ဂ်က္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ လိုက္မမီေတာ့တာေၾကာင့္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။

၁၀။ Essex အပိုင္း ၂ သို႔မဟုတ္ စစ္ႀကီးၿပီးေလေသာ္ (Essex class part 2, When the War Ends)

ဒုတိယကမာၻစစ္ၿပီးကာလမွာလည္း Essex ေတြထဲက ၂၂ စီးဟာ Midway ေတြနဲ႔အတူ ဆက္လက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ စစ္အတြင္းမွာ အျပင္းအထန္ ထိခိုက္ခဲ့တဲ့ Franklin နဲ႔ Bunker Hill တို႔ကိုေတာ့ စစ္အၿပီးမွာ အနားေပးခဲ့ပါတယ္။

ဂ်က္ေလယာဥ္ေခတ္ကို ေရာက္လာတဲ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ အဆင့္ျမႇင့္မႈေတြကို အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရပါတယ္။ ၇ စင္းကေတာ့ အဆင့္ျမႇင့္မႈမလုပ္ပဲ မူရင္းအတိုင္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၉ စင္းကေတာ့ SCB-27A အဆင့္အျဖစ္ ျမႇင့္တင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ဂ်က္ေလယာဥ္ေတြအတြက္ Jet Blast Deflector ေတြ၊ ညစစ္ဆင္ေရးေတြအတြက္ Optical Landing System ေတြ ပါဝင္လာပါတယ္။ Flight deck ကို Aluminium နဲ႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္တာ၊ Aircraft elevator ေတြကို အဆင့္ျမႇင့္တာေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။၆ စင္းကိုေတာ့ ခုနဟာေတြအျပင္ Steam Catapult ေတြ တပိဆင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ SCB-27C အဆင့္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ SCB-27 ၁၅ စင္းလံုးကိုလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ SCB-125 အဆင့္အျဖစ္ ဆက္လက္ျမႇင့္တင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ အခု လူသိမ်ားတယ့္ တေစာင္းေျပးလမ္း Angled Flight Deck ပါဝင္လာခဲ့ပါတယ္။

ေလယာဥ္ေတြ တိုးတက္လာတာနဲ႔ အမွ် သက္တမ္းရလာတဲ့ ဒီသေဘၤာေတြရဲ႕ တာဝန္ဟာလည္း ေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ ပထမဆံုး အဆင့္ျမႇင့္တင္မထားတဲ့ ၇ စင္း၊ ေနာက္ SCB-27A ၉ စင္း၊ ေနာက္ဆံုးမွာ SCB-27C သေဘၤာေတြဟာ ေရငုပ္သေဘၤာ တိုက္ဖ်က္ေရး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ CVS ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ (စစ္အတြင္းက CVE ေတြရဲ႕ တာဝန္ေတြပါ)။ မူလသေဘၤာေတြထဲက ၄ စင္းဟာ အေမရိကန္ေရတပ္ရဲ႕ ပထမဆံုး ရဟတ္ယာဥ္တင္ ကမ္းတက္ေရယာဥ္ Landing Platform Helicopter ေတြ ျဖစ္လာခဲပါတယ္။

ကိုရီးယားစစ္ပြဲမွာ Essex ၁၁ စင္းပါဝင္ခဲ့သလို၊ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲမွာလည္း ၁၃ စင္းဟာ ေနရာမ်ိဳးစံုကေန ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါအျပင့္ က်ဴးဘားဒံုးပ်ံအေရးအခင္း၊ ဝက္ပင္လယ္ေအာ္ စစ္ဆင္ေရးေတြမွာလည္း ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ Mercury, Gemini နဲ႔ Apollo အာကာသ စီမံကိန္းေတြမွာလည္း ျပန္လည္ဆင္းသက္လာတဲ့ အာကာသယာဥ္ေတြကို ဆယ္သူဖို႔ ဆယ္ယူေရးသေဘၤာေတြအေနနဲ႔ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၇၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အတန္းအစားအသစ္ေတြ တပ္ေတာ္ဝင္လာတာနဲ႔ အမ်ွ ဒီသေဘၤာေတြကို အနားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Lexington ကေတာ့ ေလ့က်င့္ေရးေလယာဥ္တင္သေဘၤာအျဖစ္ ၁၉၉၁ ထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္ Essex အတန္းအစား ၄ စင္းကို ေရေပၚ စစ္သမိုင္းျပတိုက္ေတြအျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ႏိုင္ပါေသးတယ္။

၁၁။ Midway အတန္းအစား သိုမဟုတ္ မအိုႏိုင္ေသာ စစ္သည္ေတာ္မ်ား (Midway class, the Ageless Warrior)

Essex ေတြ စတင္တည္ေဆာက္ေနၿပီး တပ္ေတာ္မဝင္ရေသးခင္မွာပဲ အေမရိကန္ေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္နဲ႔ ၿဗိတိသွ် ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြရဲ႕ တိုက္ပြဲေတြကို ၾကည့္ၿပီး သင္ခန္းစာတစ္ခု ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ပ်ံသန္းေရးကုန္းပတ္ Flight deck ကို သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္နဲ႔ တည္ေဆာက္ဖို႔လိုတယ္ ဆိုတာပါ။

Essex ေတြကို သံခ်ပ္ကာ ပ်ံသန္းေရး ကုန္းပတ္နဲ႔ ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ရင္လည္း ေလယာဥ္အုပ္စု အရြယ္အစား ေလ်ာ့ခ်ရမွာမို႔ ေနာက္ထပ္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အတန္းအစားသစ္တစ္ခု တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ Midway , Franklin D Roosevelt နဲ႔ Coral Sea သေဘၤာ ၃ စင္းပါဝင္တဲ့ Midway အတန္းအစားပါ။

တန္ခ်ိန္ ၄၅၀၀၀ ထိ ႐ွိလာခဲ့ၿပီး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အႀကီးစား CVB လို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ပနားမားတူးေျမာင္းကို မျဖတ္သန္းႏိုင္ေတာ့တဲ့ ပထမဆံုး အေမရိကန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြပါ။ ေလယာဥ္ ၁၃၀ ေက်ာ္အထိ တင္ေဆာင္ႏိုင္ေပမယ့္ ဒီအေရအတြက္ကို သေဘၤာတစ္စင္းတည္းကေန ကြပ္ကဲဖို႔ ခက္ခဲတဲ့အတြက္ အစင္း ၉၀ ပဲ တင္ေဆာင္ေလ့ ႐ွိပါတယ္။

သံခ်ပ္ကာ ပ်ံသန္းေရးကုန္းပတ္ဟာ ဂ်က္ေခတ္အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရာမွာလည္း အဆင္ေျပေစခဲ့ပါတယ္။ SCB-110 အဆင့္အျဖစ္ Jet Blast Deflector ေတြ Optical Landing System ေတြနဲ႔ Angled Flight Deck ေတြ အဆင့္ျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြက္ ရည္ရြယ္တည္ေဆာက္ခဲ့ေပမယ့္ စစ္ႀကီးၿပီး ၈ ရက္ေနမွ ပထမဆံုးအစင္း တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့လို႔ ဒီစစ္မွာေတာ့ ဝင္မႏြဲခဲ့ရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကိုရီးယားစစ္၊ ဗီယက္နမ္စစ္ေတြက အစျပဳလို႔ ၁၉၉၁ ခု ပင္လယ္ေကြံစစ္ပြဲအထိ ပါဝင္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ပါတယ္။ F6F Hellcat ပန္ကာတပ္ တိုက္ေလယာဥ္ေတြက အစျပဳခဲ့ၿပီး အနားယူခ်ိန္မွာေတာ့ F18 Hornet ေတြ တင္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ သေဘၤာေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္တို႔၏ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာမ်ား အပိုင္း ၈
------------------------------------------------------------------------

၁၂။ Saipan အတန္းအစား သိုမဟုတ္ ေသးငယ္လြန္း ေနာက္က်လြန္းသူမ်ား (Saipan class, Too Little Too Late)

Indepedence အတန္းအစားေတြကို အစားထိုးဖို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ အေပါ့စား ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာေတြကေတာ့ Saipan အတန္းအစားပါ။ Baltimore အတန္းအစား က႐ူဇာသေဘၤာေတြကို အေျခခံထားၿပီး တန္ခ်ိန္ ၁၉၀၀၀ အထိ ႐ွိလာပါတယ္။ ေလယာဥ္ ၄၂ စီးအထိ တင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ သူတို႔ တပ္ေတာ္ဝင္လာတဲ့ ၁၉၄၆ ခုရဲ႕ အေနအထားဟာ စစ္ေရယာဥ္ေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ စစ္ၿပီးကာလ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ ေလ်ာ့ခ်ေနတဲ့ကာလပါ။ ဒါ့အျပင္ ေခတ္မီ ဂ်က္ေလယာဥ္ေတြ တင္ေဆာင္ဖို႔အတြက္ၾကလည္း ေသးငယ္လြန္းေနပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ Saipan နဲ႔ Wright ၂ စင္းပဲ တပ္ေတာ္ဝင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ခပ္ျမန္ျမန္ပဲ ၁၉၅၄ ခုမွာပဲ အနားေပးျခင္း ခံခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

၁၃။ United States သိုမဟုတ္ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား၏ ပုန္ကန္မႈ (USS United States, Revolt of the Admirals)

စစ္ၿပီးကာလမွာ ပထမဆံုး စီမံကိန္းေရးဆြဲတဲ့ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာကေတာ့ United States သေဘၤာပါ။ တန္ခ်ိန္ ၆၈၀၀၀ ထိ ႐ွိလာတဲ့ ဒီသေဘၤာေတြဟာ တည္ေဆာက္ဖူးသမ်ွ စစ္ေရယာဥ္ေတြထဲမွာ အႀကီးဆံုး ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ၿပီး Supercarrier ေတြလို႔ သမုတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီသေဘၤာေတြရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ႏူကလီးယားလက္နက္တင္ ဗံုးၾကဲေလယာဥ္ေတြ တင္ေဆာင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ဒီဇိုင္းဆြဲခဲ့တာပါ။ Island ေခၚ ေမ်ွာ္စင္ကြၽန္း မပါေတာ့တဲ့ ဒီဇိုင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က ႏူကလီးယား တိုက္ခိုက္ေရးကို အာရံုစိုက္ၿပီး ပံုမွန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြက ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ အျခားတာဝန္ေတြကို ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ စတင္တည္ေဆာက္ၿပီး ၅ ရက္အၾကာမွာပဲ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Johnson ရဲ႕အမိန္႔နဲ႔ စီမံကိန္း ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အယူအဆကေတာ့ ႏူကလီးယားေခတ္မွာ သမား႐ိုးက် တပ္ဖြဲ႔ေတြ မလိုအပ္ေတာ့ဘူး။ ေလတပ္ရဲ႕ တာေဝးဗံုးၾကဲေလယာဥ္ႀကီးေတြနဲ႔ ႏူကလီးယားဗံုးေတြပဲ လိုအပ္ေတာ့တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆပါ။ ေရတပ္နဲ႔ မရိန္းတပ္ဖြဲ႔ကို လံုးဝဖ်က္သိမ္းဖို႔အထိ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။

ဒီကိစၥကို ေရတပ္ အသိုင္းအဝန္းက အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ လူႀကီးပိုင္းက King, Nitmiz, Halsey, Sprunace စသူေတြက လႊတ္ေတာ္မွာ အႀကီးအက်ယ္ ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ သတင္းစာေတြေပၚမွာ သမၼတနဲ႔ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးကို ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ လူငယ္ပိုင္းက Arleigh Burke တို႔ကလည္း ေလတပ္ရဲ႕ B-29 နဲ႔ B-36 ဗံုးၾကဲေလယာဥ္ႀကီးေတြကို ေလယာဥ္တင္စစ္ေရယာဥ္ေတြရဲ႕ F2H ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ၾကားျဖတ္ပ်ံသန္းမႈေတြကို ေလ့က်င့္ေရးေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီး ျပဳလုပ္ၿပီး ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ၾကပါတယ္။

Truman အေနနဲ႔လည္း ဒီလို အမိန္႔မနာခံမႈမ်ိဳးကို သည္းမခံတတ္ပါဘူး။ ေရတပ္ဝႏ္ုႀကီး Forrestal ကို ႏႈတ္ထြက္ခိုင္းၿပီး စကားနားေထာင္မယ့္ Matthews ကို ဝန္ႀကီးတာဝန္ေပးပါတယ္။ ေရတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ၂ ေယာက္ဆက္တိုက္ Mitscher နဲ႔ Denfeld တို႔ အပါအဝင္ ေရတပိအရာ႐ွိေပါင္းမ်ားစြာကိုလည္း ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္မွာ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အတြက္ စစ္ပြဲတိုင္းမွာ ႏူကလီးယားလက္နက္ သံုးစြဲလို႔မရပဲ သမ႐ိုးက် အင္အားလည္း အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ ေပၚလြင္လာပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ ပါဝါျဖန္႔က်က္မႈအတြက္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြလည္း လိုအပ္လာပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဝန္ႀကီး Johnson နဲ႔ Matthews တို႔လည္း ႏႈတ္ထြက္ေပးခဲ့ရပါတယ္။

၁၃။ Forrestal သို႔မဟုတ္ စူပါေလယာဥ္တင္သေဘၤာႀကီးမ်ား (Forrestal class, the Supercarriers)

ကိုရီးယားစစ္ပြဲေၾကာင့္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြရဲ႕ တန္ဖိုးကို ျပန္လည္ နားလည္လာတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ေရတပ္အတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာအသစ္ေတြကို ၁၉၅၁ မွာ စတင္တည္ေဆာက္ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒီသေဘၤာေတြကိုေတာ့ ယခင္ USS United States ကိစၥမွာ ေရတပ္နဲ႔အတူ ရပ္တည္ရင္း ရာထူးကအနားေပးခံရတဲ့ ေရတပ္ဝန္ႀကီး Forrestal ကို ဂုဏ္ျပဳၿပီးေတာ့ Forrestal class အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီသေဘၤာေတြဟာ တန္ခ်ိန္ ၇၉၀၀၀ အထိ ႐ွိလာၿပီးေတာ့ အစကတည္းက ဂ်က္ေလယာဥ္ေတြ အသံုးျပဳဖို႔ ရည္ရြယ္တည္ေဆာက္ထားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္အေတြ႔အၾကံဳေတြအရ သံခ်ပ္ကာ ပ်ံသန္းေရးကုန္းပတ္ေတြ၊ တေစာင္းထားတဲ့ ေလယာဥ္ေျပးလမ္းေတြ Deck edge elevator ေတြ ပါဝင္လာပါတယ္။ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ ၈ဝ ကေန ၁ဝဝ အထိ တင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးအတြက္ ေလယာဥ္ပစ္အေျမႇာက္ေတြကို အဓိကလက္နက္အျဖစ္ တပ္ဆင္တဲ့ ေနာက္ဆံုး အတန္းအစားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

Forrestal, Saratoga, Ranger နဲ႔ Indepedence ဆိုၿပီး သေဘၤာေလးစီးပါဝင္တဲ့ ဒီအတန္းအစားဟာ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၉၈ ခုႏွစ္အထိ အေမရိကန္ေရတပ္မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲကာလမွာ Forrestal သေဘၤာေပၚမွာ ေလယာဥ္မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ စစ္သည္ ၁၈၄ ဦး က်ဆံုးခဲ့ရၿပီးေတာ့ ဒီမေတာ္တဆမႈဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္ၿပီးကာလမွာ အေမရိကန္ စစ္ေရယာဥ္တစ္စင္း ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ အႀကီးမားဆံုး ဆံုး႐ွံုးမႈလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁၄။ Enterprise သို႔မဟုတ္ ေခတ္သစ္တစ္ခု စတင္ျခင္း (USS Enterprise, Dawn of a New Age)

၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္သံုး စစ္ေရယာဥ္ေတြဟာ စမ္းသပ္ဆဲဆိုတဲ့ အေနအထားကေန ေက်ာ္လြန္လာခဲ့ပါၿပီ။ ပထမဆံုး ႏူကလီးယားစစ္ေရယာဥ္ ေရငုပ္သေဘၤာ USS Nautilus ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ေရတပ္ဟာ အျခားစစ္ေရယာဥ္ အမ်ိဳးအစားေတြမွာလည္း ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ကို သံုးစြဲဖို႔ အားသန္ေနပါတယ္။ အဲ့ထဲက တစ္စင္းကေတာ့ ပထမဆံုးေသာ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္သံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ျဖစ္လာမယ့္ USS Enterprise ပါ။

Forrestal ရဲ႕ ဒီဇိုင္းကို အေျခခံထားၿပီး Island နဲ႔ 2nd Starboard elevator နဲ႔ ေနရာေျပာင္းသြားတဲ့အတြက္ Island က ေနာက္ကို ေရာက္သြားပါတယ္။ အလ်ားေပ ၁၁၂၃ ေပ ႐ွိတဲ့ ဒီသေဘၤာဟာ ကမာၻေပၚမွာ အ႐ွည္လ်ားဆံုး စစ္ေရယာဥ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တန္ခ်ိန္ ၉၃၀၀၀ အထိ ႐ွိလာပါတယ္။ သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္ကလည္း ၈ လက္မအထူအထိ ႐ွိလာၿပီး Lexington ေတြေလာက္ ျပန္ျဖစ္လာပါတယ္။ A2W ႏူကလီးယား ဓာတ္ေပါင္းဖို ၈ လံုး တပ္ဆင္ထားပါတယ္။

သူနဲ႔ Kitty Hawk တို႔ဟာ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ဒံုးေတြကို အဓိကလက္နက္အျဖစ္ တပ္ဆင္တဲ့ ပထမဆံုးေသာ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Sea Sparrow ဒံုးက်ည္ကို စတင္တပ္ဆင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ESSM, Phalanx နဲ႔ RAM ေတြ တပ္ဆင္လာခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၁ ခုမွာ တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြကို ထိေရာက္စြာ သ႐ုပ္ျပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေလာင္စာဆီ ျဖည့္တင္းဖို႔ မလိုျခင္းအျပင္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ေခတ္ဦးကတည္းက ႐ွိခဲ့တဲ့ မီးခိုးေတြကို ပ်ံသန္းေရးလုပ္ငန္းေတြ မထိခိုက္ပဲ ႐ွင္းထုတ္ႏိုင္ေရး ျပသနာပါ ေျပလည္သြားပါတယ္။ ေလာင္စာဆီ သယ္ယူဖို႔ မလိုအပ္ေတာ့လို႔ ေလယာဥ္ဆီနဲ႔ လက္နက္ပစၥည္း ပိုမိုသယ္ေဆာင္လာႏိုင္ပါတယ္။

ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲကစ ေနာက္ဆံုး အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႔ အီရတ္ စစ္ပြဲေတြအထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ အနားေပးခဲ့ပါတယ္။ ယခုေခတ္ အေမရိကန္ရဲ႕ ႏူကလီးယားေရတပ္ အယူအဆက အစျပဳေပးခဲ့တဲ့ သေဘၤာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁၅။ Kittyhawk သို႔မဟုတ္ ေနာက္ဆံုးေသာ သမား႐ိုးက်စြမ္းအင္သံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ (Kittyhawk class, the Last of Conventional Carriers)

ႏူကလီးယားစြမ္းအင္ကို Enterprise မွာ စတင္အသံုးျပဳၿပီ ဆိုေပမယ့္ အသစ္အဆန္းတစ္ခုေပၚမွာ အေမရိကန္ေရတပ္အေနနဲ႔ လံုးလံုးလ်ားလ်ား မမီခိုရဲေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Enterprise နဲ႔ တၿပိဳင္တည္းပဲ သမား႐ိုးက်စြမ္းအင္သံုး Kittyhawk အတန္းအစားေတြကိုလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ Kittyhawk, Constellation, America နဲ႔ John F Kennedy ဆိုၿပီး ေလးစီးတည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။

တန္ခ်ိန္ ၈၁၀၀၀ ႐ွိၿပီး ဘက္စံုသံုး ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ယခင္ကလို သီးသန္႔ CVS ေတြ မထားေတာ့တဲ့ ေရတပ္မူဝါဒ အေျပာင္းအလဲလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေရငုပ္သေဘၤာေခ်မႈန္းေရးအတြက္ Anti Submarine Classification and Analysis Center၊ ေရျပင္နဲ႔ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ Navigational and Tactical Direction System၊ ကြပ္ကဲေရးအတြက္ Tactical Flag Command Center ေတြ ပါဝင္လာပါတယ္။

မူလက တာေဝးပစ္ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ RIM-2 Terrier ဒံုးက်ည္စနစ္ တပ္ဆင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့ေပမယ့္ တပ္ဆင္ရမယ့္ ေနရာအက်ယ္အဝန္းေၾကာင့္ ေလယာဥ္အုပ္စု အရြယ္အစား ေလ်ာ့ခ်ရမွာ၊ ဒံုးပစ္ခတ္စဥ္ ေလယာဥ္ပ်ံသန္းမႈ အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္မွာေတြေၾကာင့္ ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီး တာတိုပစ္ Sea Sparrow ဒံုးက်ည္စနစ္ပဲ တပ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ တာေဝးပစ္ Terrier နဲ႔ ေနာက္ပိုင္း Standard ဒံုးက်ည္စနစ္ေတြကိုေတာ့ အေစာင့္လိုက္ က႐ူဇာနဲ႔ ဖ်က္သေဘၤာေတြကပဲ သယ္ေဆာင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ စတင္တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ အနားေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးသေဘၤာျဖစ္တဲ့ John F Kennedy မွာေတာ့ ပ်ံသန္းေရးကုန္းပတ္ရဲ႕ ဒီဇိုင္းပံုစံကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။

၁၆။ Nimitz သို႔မဟုတ္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလ (Nimitz class, the Present Day)

ႏူကလီးယား စြမ္းအင္သံုး Enterprise နဲ႔ သမား႐ိုးက် စြမ္းအင္သံုး Kittyhawk ေတြကို ေလ့လာၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ ႏွစ္ခုလံုးရဲ႕ အားသာခ်က္ေတြကို ေပါင္းစပ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အတန္းအစား တစ္ခု တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲတာကေတာ့ လက္႐ွိ သံုးစြဲေနတဲ့ Nimitz အတန္းအစား ျဖစ္ပါတယ္။

Kittyhawk ရဲ႕ ဒီဇိုင္းကို အေျခခံခဲ့ၿပီး ႏူကလီးယားစြမ္းအင္သံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ႏူကလီးယားစြမ္းအင္သံုး ျဖစ္လို႔လိုအပ္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ (ဥပမာ မီးခိုးေခါင္းတိုင္ မလိုေတာ့တာမ်ိဳး) ကလြဲလို႔ ေနာက္ဆံုး Kittyhawk ျဖစ္တဲ့ JFK နဲ႔ ပထမဆံုး Nimitz ၃ စင္းဟာ ဆင္တူပါတယ္။ သံခ်ပ္ကာ အကာအကြယ္ကို တိုးျမႇင့္ခဲ့တာေၾကာင့္ တန္ခ်ိန္ ၉၁၀၀၀ ႐ွိလာပါတယ္။

A4W ႏူကလီးယားဓာတ္ေပါင္းဖို ၂ လံုး အသံုးျပဳတာေၾကာင့္ ေနရာအက်ယ္အဝန္း ပိုမိုရ႐ွိလာၿပီး အရြယ္အစားတူ Kittyhawk ေတြထက္ ခဲယမ္း တန္ခ်ိန္ ၅၀ဝ နဲ႔ ေလယာဥ္ဆီ ဂါလန္ ၁ သန္း ပိုမို တင္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

စတုတၳေျမာက္ အစီးျဖစ္တဲ့ Theodore Roosevelt ကစလို႔ ေနာက္ပိုင္း ၇ စင္းမွာေတာ့ မူလထက္ အနံ ၁၀ ေပခန္႔ ပိုက်ယ္လာၿပီး တန္ခ်ိန္ ၁၀၂၀၀၀ အထိ ႐ွိလာပါတယ္။ လက္႐ွိကမာၻေပၚမွာ အႀကီးမားဆံုး စစ္ေရယာဥ္ေတြပါ။ သူတို႔ကို improved Nimitz class အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

၁၉၇၅ ခု မတ္လမွာ ပထမဆံုး အစင္းျဖစ္တဲ့ Nimitz တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဒသမေျမာက္နဲ႔ ေနာက္ဆံုးအစင္း George H W Bush တပ္ေတာ္ဝင္ခဲ့ပါတယ္။ လက္႐ွိအခ်ိန္မွာ သေဘၤာ ၁၀ စင္းလံုး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဆဲ ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၅ မွာ Enterprise ကို အနားေပးခဲ့ခ်ိန္က စလို႔ အေမရိကန္ေရတပ္ရဲ႕ တစ္ခုတည္းေသာ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အတန္းအစား အျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ မၾကာမီ Gerald Ford တပ္ေတာ္ဝင္မလာခင္ အထိေပါ့။ ၂၀၂၅ ခန္႔မွာ ပထမဆံုးသေဘၤာေတြ စတင္ အနားေပးျခင္း ခံရမယ္လို႔ ခံမွန္းထားၾကပါတယ္။

Writer by
( ေရးသားသူ - ကိုဇင္မင္္းထက္ )
Credit: သမိုင္းအေၾကာင္း