ဆိုင္ကယ္ ေရွာ့ဘားေလးေတြ ကလိၾကစမ္းပါ။ ျပဳျပင္ ေလ့လာၾကည့္ၾကမယ္

ေရွာ့ဘားေလးေတြ ကလိၾကစမ္းပါ။

ဆိုင္ကယ္ခ်စ္သူ ညီကိုေတာ္မ်ား သိၾကတဲ့ အတိုင္း

ဒီရက္ထဲ ကၽြန္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ခရီး ေတာ္ေတာ္မ်ား ထြက္ျဖစ္ေနပါတယ္။

အဲ့ ဒီမွာ တစ္ခု သတိထားမိတာက ဆိုင္ကယ္စီးသူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သူတို႔ ဆိုင္ကယ္ေတြရဲ႕ Suspension လို႔ေခၚတဲ့ ေရွာ့ဘားေတြကို မတို႔မထိ မကလိပဲ ဒီအတိုင္း စီးေနၾကတာပါပဲ။

ေရွာ့ဘား
ျမန္မာေတြေခၚတာ ေရွာ့ဘား ပါ။ဘိုလိုကေတာ့ Shock absorber ပါ။

Shock =ရုတ္တရက္ တုန္ခါမႈေတြကို
Absorb=စုပ္ယူ
Er =ေပးသူ
ဟုတ္ပါတယ္ ဆိုင္ကယ္မွာ ျဖစ္ျဖစ္ ကားမွာ ျဖစ္ျဖစ္ တပ္ထားတဲ့ ေရွာ့ဘားေတြဟာ လမ္းေတြေပၚက ဂ်ိဳင့္ေတြ က်င္းေတြထဲ ကို ဘီးေတြက်သြားတဲ့ အခါ ျဖစ္လာတဲ့ တုန္ခါမႈေတြကို သက္သာေအာင္ ပေပ်ာက္ေအာင္ စုပ္ယူ ဒဏ္ခံ ေပးတာပါ။ေနာက္ၿပီး တာယာ ကို လမ္းမ်က္ႏွာျပင္နဲ႔ အျမဲထိေတြ႕ေနရေလေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။

ဆိုင္ကယ္ေတြရဲ႕ suspension စနစ္မွာ စပရိန္ကို အေျခခံထားပါတယ္။စပရိန္က ဆိုင္ကယ္၀ိတ္ကိုေရာ စီးသူရဲ႕ ၀ိတ္ကိုေရာ ထမ္းေပးပါတယ္။ဒါေပမယ့္ Bouncing လို႔ ေခၚတဲ့ စပရိန္ရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈေၾကာင့္ ခုန္တာကိုေတာ့ Damper လို႔ ေခၚတဲ့ ကိရိယာေလးက ျပန္ထိမ္းေပးပါတယ္။

Damper ဆိုတာ ျမင္သာေအာင္ေျပာရရင္ စက္ဘီး ေလထိုးတံကို ဆီျဖည့္ထားတာပါပဲ။သူက ဆိုင္ကယ္ ခ်ိဳင့္ထဲက်လို႔ စပရိန္ေပ်ာ့၀င္သြားတာကိုလည္း ထိမ္းေပးတယ္။၀င္သြားတဲ့ စပရိန္ ျပန္ကန္ထြက္ လာတာကိုလည္း ထိမ္းေပးတယ္။သူက သာ ထိမ္း ေပးမေနရင္ ခ်ိဳင့္ တစ္ခု က်လိုက္တာနဲ႔ စပရိန္က ၀င္လိုက္ထြက္လိုက္ ညႊတ္ပဲ့ ညႊတ္ပဲ့ ၄ခါ ၅ ခါ ေလာက္ ျဖစ္ေနတာနဲ႔ ဆိုင္ကယ္က စီးလို႔ကို ရေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။အဲ့ဒီ Damper ေလးရဲ႕ အ၀င္အထြက္ အေႏွးအျမန္ ကိုေတာ့ အရင္တုန္းက အထဲက ဗားေတြမွာ ဆီျဖတ္သန္းစီးဆင္းတဲ့ အေပါက္ အက်ဥ္းအက်ယ္ရယ္ ထည့္ သံုးတဲ့ ဆီ အထူအပါးရယ္ နဲ႔ ကစားၾကပါတယ္။ေရွ႕ဘီးကို ထိမ္းတဲ့ ေရွာ့ဘားေတြမွာ စပရိန္ ရယ္ ဗားေတြရယ္ ဆီရယ္ကို ပိုက္လံုးထဲမွာ ထည့္ၿပီးတပ္ထားတာမို႔ Telescopic fork လို႔ေခၚပါတယ္။(BMW ရဲ႕ Monolever ေတြ Duolever ေတြ Vincent ရဲ႕ Girdraulic fork ေတြကို ေတာ့ ခဏ ဖယ္ထားရေအာင္) ေနာက္ ေရွာ့ဘား က်ေတာ့ Damper ရဲ႕ အျပင္မွာ စပရိန္ ကို ထားေလ့ရွိပါတယ္။

အခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့

ဆိုင္ကယ္ေပၚမူတည္ၿပီး ေရွာ့ဘားေတြရဲ႕
Preload
Damping
+ Compression Damping
+ Rebound Damping
ဆိုတာေတြကို တစ္ခ်ိဳ႕ကိုေသာ္လည္းေကာင္း အကုန္လံုး ကိုေသာ္လည္းေကာင္း ခ်ိန္ေပး ကစားေပးလို႔ ရလာပါတယ္။
အဲ့ဒါေလးေတြကို တစ္ခုခ်င္းရွင္းခ်င္လို႔ ဒီပို႔စ္ကို ေရးရတာပါ။ျပန္ရွင္းျပလို႔ ရေအာင္ ေတာ္ေတာ္ေလး အပင္ပန္း ခံ လိုက္ဖတ္ထားရတာမို႔ ေသခ်ာေလး ဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ကၽြန္ေတာ္ ေရးထားတာေလးေတြကို နားလည္ သေဘာေပါက္လို႔ ခ်ိန္တတ္ ကလိတတ္သြားရင္လည္း ခင္ဗ်ားတို႔ ဆိုင္ကယ္ေလးေတြ ပိုစီးေကာင္းလာမယ္ ပို အနၱရာယ္ ကင္းလာမယ္ ဆိုတာလည္း အာမခံပါတယ္။

Preload
ကို႔အေလးခ်ိန္ ဆိုင္ကယ္ အေလးခ်ိန္နဲ႔ ကိုက္ေအာင္ စပရိန္ကို ႀကိဳကန္ေပးထားတာကို ေခၚပါတယ္။အမ်ားစု အလြယ္တကူ လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။မ်ားေသာအားျဖင့္ ေနာက္ေရွာ့ဘားေတြကို အလြယ္တကူ ခ်ိန္လို႔ရပါတယ္။

အဲ့ဒီေတာ့ ဆိုက္ကယ္ကို မတ္မတ္ေထာင္ထားၿပီး ေနာက္ဘီးရဲ႕ ၀င္ရိုးေပၚတည့္တည့္ ဖင္မွီးေပၚမွာ ခဲတံ နဲ႔ လိုင္းတစ္လိုင္းဆဲြၿပီး အဲ့ လိုင္းနဲ႔ ေနာက္ဘီး ၀င္ရိုးနဲ႔ အကြာအေ၀းကို တိုင္းထားပါ။
ၿပီးရင္ စီးမယ့္လူ တက္ထိုင္ ေျခေထာက္ေတြ ေျခတင္ေပၚတင္ ဘီးကို မတ္မတ္ျဖစ္ေနေအာင္ လူ တစ္ေယာက္က ေဘးကေန ထိမ္းထားၿပီး ခုဏ တိုင္းထားတဲ့ ေနာက္ဘီး ၀င္ရိုးနဲ႔ ဖင္မွီးေပၚက ခဲတံလိုင္းကို ျပန္တိုင္းပါ။လူမထိုင္ခင္က တိုင္းထားတာနဲ႔ လူတက္ထိုင္ၿပီးတိုင္းတာက 30mm ေလာက္ နည္းရပါမယ္။ဆိုလိုတာက လူ ထိုင္လိုက္တာေၾကာင့္ ဆိုင္ကယ္က 30mm ေလာက္ နိမ့္ဆင္းရပါမယ္။အဲ့ဒီထက္ ပိုေနရင္ စပရိန္ preload ကို တင္ေပးပါ။အဲ့ဒီေလာက္မွ မနိမ့္သြားရင္ စပရိန္ preload ကို ေလၽွာ့ေပးလိုက္ပါ။ဒါ ေနာက္ေရွာ့ဘားအတြက္ preload ခ်ိန္နည္းပါ။

ေရွ႕ေရွာ့ဘားက် ေဖာက္ရွပ္ေပၚမွာ Cable tie (ျမန္မာေတြကေတာ့ ဂ်ပန္ႏွီးလို႔ ေခၚၾကတာေပါ့)ေလးကို မေလ်ာ့ မတင္း ခ်ည္။
ၿပီးေတာ့ လမ္းေခ်ာ လမ္းေကာင္း စံုေအာင္ ေမာင္းၾကည့္။ျပန္လာရင္ ေဖာက္ရွပ္မွာ ခ်ည္ထားတဲ့ cable tie ေလးကိုၾကည့္။ေရွာ့ဘား အဆံုးနဲ႔ 10mm အကြာအေ၀း ေလာက္ က်န္ရင္ ရၿပီ။အဲ့ထက္ ပိုေ၀းေနရင္ စပရိန္ preload ကို ေလၽွာ့ေပးပါ။အဲ့ေလာက္မွ မက်န္ရင္ စပရိန္ preload ကို တင္ေပးလိုက္ပါ။
စပရိန္ ကို ခ်ိန္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ စပရိန္ကို ျပန္ထိမ္းတဲ့ Compression န ဲ့ Rebound Damping အေၾကာင္း ေျပာပါ့မယ္။

Compression Damping ဆိုတာ က စပရိန္ ေပ်ာ့၀င္သြားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို ထိမ္းေပးတာပါ။ဂ်ိဳင့္ တစ္ခု က်ရင္ ပံုမွန္ဆို စပရိန္က ေပ်ာ့၀င္သြားမွာပဲ အဲ့လို ေပ်ာ့၀င္တဲ့ ေနရာမွာ ျမန္ျမန္၀င္မလား ေႏွးေႏွး၀င္မလားဆိုတာကို သူနဲ႔ ထိမ္းပါတယ္။

Rebound Damping ဆိုတာကေတာ့ ခုဏ က ေပ်ာ့၀င္သြားတဲ့ စပရိန္က သူ႔နဂို အေနအထားကို ျပန္ကန္ထြက္လာတဲ့ အေျခအေနကို ေခၚတာပါ။Rebound Damping ကို ခ်ိန္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ျမန္ျမန္ျပန္ထြက္မလား ေႏွးေႏွး ျပန္ထြက္မလား ဆိုတာကို ထိမ္းလို႔ရပါတယ္။Rebound ကို ဆိုင္ကယ္ေရွ႕ေဖာက္ေတြေပၚမွာ TEN ဆိုတဲ့ စကားလံုး နဲ႔လည္း ေဖာ္ျပတတ္ပါတယ္။

ပံုမွန္ ေရွာ့ဘားေတြမွာ Rebound ကို ေဖာက္ရဲ႕ အေပၚမွာ ခ်ိန္လို႔ရၿပီး Compression ကို ေဖာက္ရဲ႕ ေအာက္ေျခကေန ခ်ိန္လို႔ရပါတယ္။

ေဖာက္ေျပာင္းျပန္ လို႔ ေခၚတဲ့ up side down ေဖာက္ေတြမွာေတာ့ Rebound ကို ေဖာက္ရဲ႕ ေအာက္ေျခကေန ခ်ိန္လို႔ရၿပီး compression ကို ေဖာက္ရဲ႕ အေပၚကေန ခ်ိန္လို႔ရပါတယ္။တစ္ခ်ိဳ႕ ဘီးေတြမွာေတာ့ စပရိန္ကို တစ္ဘက္မွာထားၿပီး တစ္ဖက္မွာ ပဲ Rebound ေရာ Compression ေရာ ခ်ိန္လို႔ရေအာင္ လုပ္ေပးထားပါတယ္။ေနာက္ ေရွာ့ဘားေတြမွာေတာ့ rebound ေတြ compression ေတြ သပ္သပ္မခဲြေတာ့ပဲ Hard,soft ဆိုၿပီး ၀က္အူလွည့္နဲ႔ ဘယ္လည္ ညာလည္ လွည့္လို႔ရတဲ့ စကူေလးပဲ ပါတာမ်ားတယ္။

ေရွ႕ ေရွာ့ဘားေတြမွာလည္း အဲ့လိုပဲ ၀က္အူလွည့္နဲ႔ လွည့္စရာ စကူေလးေတြ ပါပါတယ္။တစ္ခ်ိဳ႕က လွည့္ရင္ ကလစ္ ကလစ္ ဆိုတဲ့ အသံေလး ၾကားရမယ္။တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ မၾကားရဘူး။အသံၾကားရရင္ ၾကားတဲ့ အသံကို အခ်က္ေရ မွတ္ၿပီး လွည့္ပါ။အသံ မၾကားရရင္ေတာ့ အပတ္ေရ မွတ္ၿပီး လွည့္ပါ။နာရီလက္တံ လည္တဲ့ အတိုင္း လွည့္ရင္ ေရွာ့ဘား မာလာမွာ ျဖစ္ၿပီး နာရီလက္တံ လည္တာရဲ႕ ေျပာင္းျပန္ လွည့္ရင္ ေရွာ့ဘားေပ်ာ့မွာပါ။
တစ္ခ်ိဳ႕ ဘီးေတြမွာ ေဖာက္ တစ္ေခ်ာင္းစီမွာ rebound ေရာ compression ေရာ ခ်ိန္စရာ ပါပါတယ္။အဲ့ဒါဆို ေဖာက္ ဘယ္ညာ ၂ ဘက္လံုး မွာ ရွိတဲ့ rebound ကို လွည့္ၿပီး ခ်ိန္ထားတဲ့ အပတ္ေရ၊compressio ကို လွည့္ၿပီး ခ်ိန္ထားတဲ့ အပတ္ေရ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဘက္ တူဖို႔လိုပါတယ္။ဒါမွ ေဖာက္ ၂ ေခ်ာင္းရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈကလည္း တူမွာပါ။ဘယ္ဟာ ဘယ္ေလာက္လွည့္ထားလဲ သိခ်င္ရင္ အဆံုးအထိ နာရီလက္တံ လည္သလို ၾကပ္ၾကည့္လိုက္ပါ။အဆံုး ေရာက္ဖို႔ ဘယ္ႏွစ္ပတ္ လွည့္ရသလဲ(သို႔)ကလစ္ ကလစ္ အသံ ဘယ္ႏွစ္ခ်က္ ၾကားရသလဲ မွတ္ထားပါ။ၿပီးေတာ့ အရင္အတိုင္း စီးလိုြေကာင္းရင္ အရင္အတိုင္း ျပန္ထားပါ။ မေကာင္းရင္ လိုသလို အတိုးအေလၽွာ့ လုပ္ပါ။တစ္ခါ လွည့္ရင္ အပတ္တစ္၀က္ေလာက္ပဲ လွည့္ၿပီး အေႏွး အျမန္ အၾကမ္း အေခ်ာ စီးၾကည့္ပါ။စိတ္တိုင္းမက်မွ ေနာက္ တစ္၀က္ေလာက္ ထပ္လွည့္ပါ။ဆိုလိုခ်င္တာက တစ္ခါထဲ ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ လွည့္ မပစ္လိုက္ဖို႔ပါ။

KTM တို႔ Kawasaki တို႔မွာ စပရိန္က တစ္ဘက္ ေရွာ့ဘားက တစ္ဘက္ပါ။စပရိန္ရွိတဲ့ ဘက္မွာ preload ခ်ိန္လို႔ရၿပီး ေရွာ့ဘားရွိတဲ့ ဘက္မွာ rebound ေရာ compression ေရာ ခ်ိန္ညႇိ စရာ စကူ ၂ လံုးပါပါတယ္။

အေရးႀကီးတာက ေသးေသးေလးေတြမို႔ တအား မလွည့္မိဖို႔ လိုပါတယ္။လွည့္ရင္း လွည့္ရင္း ၾကပ္သြားရင္ ဆံုးပါၿပီ တအားထပ္မလွည့္ပါနဲ႔ ပ်က္သြားမယ္။

ေနာက္ ေရွာ့ဘားကေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ rebound ,compression ခဲြ မထားပဲ hard ,soft ဆိုၿပီးပဲ ခ်ိန္စရာ စကူ တစ္လံုးေပးထားပါတယ္။

အဲ့ဒီေတာ့ ကို႔ ဘီး စီးမေကာင္းဘူး သက္ေတာင့္သက္သာ မရွိဘူး ထင္ရင္ အဲ့ဒါေလးေတြကို နည္းနည္းခ်င္း စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ ကလိၾကည့္ၾကပါ။တစ္ခ်ိဳ႕ ဘီးေတြမွာေတာ့ ခ်ိန္လို႔ မရပါဘူး။ႀကီးတာ ေသးတာနဲ႔ မဆိုင္ပဲ ကုမၸဏီ နဲ႔ ေဈးႏႈန္းေပၚမူတည္ၿပီး ခ်ိန္စရာ ပါတာ မပါတာ ကြာပါတယ္။

ဒီေတာ့ ဒါေလးေတြက ဘယ္ေလာက္အေရးပါ သလဲ ဆိုတာကို ေအာက္မွာ ပံုေလးတစ္ပံု ထည့္ေပးထားပါတယ္ ။အေရာင္ေလးေတြနဲ႔ ခဲြေပးထားတာကိုလည္း ရွင္းျပပါ့မယ္။ေကြ႕ တစ္ခုကို ၀င္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အရင္ဆံုး အရွိန္ေလွ်ာ့ဖို႔ ဘရိတ္ဖမ္းရပါတယ္။ေရွ႕ဘရိတ္ကို အမ်ားစု သံုးပါတယ္။အဲ့ ဒီ အခ်ိန္မွာ အနီေရာင္ ဇုန္ေလးထဲကို ေရာက္ေနၿပီး ေရွ႕ဘရိတ္ ဖမ္းတာေၾကာင့္ ဆိုင္ကယ္ေခါင္းက ေရွ႕ကို ငိုက္ဆင္းလာၿပီး ေရွ႕ ေရွာ့ဘားေတြရဲ႕ Compression damping က အလုပ္ လုပ္ ေနပါတယ္။

အဲ့ဒီကေနမွ အဝါေရာင္ဇုန္ ထဲ ေရာက္လာေတာ့ ေရွ႕ဘရိတ္ကိုု လႊတ္ၿပီး လီဘာ ကို အသာေလး ကိုင္ထားပါတယ္။အဲ့ အခ်ိန္မွာ Rebound damping က အလုပ္လုပ္ ပါၿပီ။ေရွာ့ဘားက စပရိန္ရဲ႕ ကန္အားရယ္ rebound damping ရဲ႕ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈရယ္နဲ႔ မူလေနရာကို အသာေလး ျပန္ထြက္လာပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ အစိမ္းေရာင္ထဲလဲ ေရာက္ေရာ လီဘာကို ဆဲြထည့္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေနာက္ေရွာ့ဘားေလးက အင္ဂ်င္ရုန္းအားေၾကာင့္ ေပ်ာ့က်သြားၿပီး ဆိုင္ကယ္ကလည္း ဖင္ေလးထိုင္ခါ ေျပးထြက္သြားပါတယ္။

ဒါ ေကြ႕တစ္ခုကို ၿပိဳင္ဆိုင္ကယ္တစ္စီး ၀င္တာ ထြက္တာကို အႏုစိတ္ သံုးသပ္ျပထားတာပါ။အဲ့ဒီမွာ Compression Damping ,Rebound Damping,Preload ေတြရဲ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈေတြကို ေတြ႕ရမွာပါ။

တစ္ခ်ိဳ႕ေတြ ေကြ႕တဲ့ အခ်ိန္မွာ လဲသြား တာတို႔ သူမ်ားလိုင္းထဲ ေရာက္သြားတာတို႔ ဖင္လည္ထြက္ကုန္တာတို႔ဟာ ေရွာ့ဘားေတြရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈေတြ မမွန္လို႔ပါ။

Compression ေပ်ာ့ရင္ ဘယ္လိုျဖစ္တတ္တယ္။မာရင္ ဘယ္လို ျဖစ္တတ္တယ္။

Rebound ေပ်ာ့ရင္ ဘယ္လို ျဖစ္တတ္တယ္ မာရင္ဘယ္လို ျဖစ္တတ္တယ္ ဆိုတာေတြ ရွင္းျပေနရင္ ပိုရႈပ္ကုန္မွာမို႔ ဒီေလာက္ပဲ ေျပာျပပါရေစ။

ကို႔ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ကို႔၀ိတ္နဲ႔ လိုက္ေအာင္ ခ်ိန္စရာေလးလည္း ပါလာတယ္ဆို ခ်ိန္ၾကည့္ၾက ကလိၾကည့္ုၾကပါ။ပို စီးေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။

အားလံုး ဆိုင္ကယ္ဗဟုသုတနဲ႔ ျပည့္စံုၾကပါေစ။

ေဩာ္ ဘားအံမွာ ကိစၥေလးရွိလို႔ လုပ္ရင္းနဲ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာတည္း ဘုန္းႀကီး ေကၽြးတာ စားရင္း ေရးရတာမို႔" ေက်ာက္ေရာင္း ကားစပ္"

"ေက်ာင္းေရာက္ ကပ္စား "လို႔ ေျပာတာေနာ္ အထင္ေတြ ႀကီးမေနနဲ႔ဦး။

Credit..