How to Adjust Valve Lash or
Vlave Clearance 4 stroke cycle engine တလံုးရဲ့ valve clearance ဘယ္လို ခ်ိန္တာလဲ။
အပိုင္း (၂)
Valve Overlap Method
Mechanic အမ်ားစု ရင္းနွီးကြ်မ္း၀င္တဲ့ နည္းလမ္းပါ။
4 cylinders inline engine fire order 1-2-4-3 Engine အတြက္။
ကားရပ္၊ parking brake ဖမ္း ဂ်မ္းတံုးခု။ စက္သတ္ ေသာ့ျဖုတ္ ဂီယာကို N မွာထား။ tappet cover ခြါ။ အင္ဂ်င္ကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာ အမ်ားစု အတြက္ crankshaft pulley (vibration damper) nut ကေန လွည့္ဘို့ညြွန္းတယ္။ fly wheel ပင္နယံသြားကို ၀က္အူလွည့္နဲ့ ကေလာ္လို့လဲရပါတယ္။ Engine ကို သူ့ရဲ့ normal direction ကိုသာလွည့္ရပါမယ္။ စက္နိုးရင္လည္တဲ့ အတိုင္း၊ အင္ဂ်င္ကိုေရွ့ဘက္ ကေနၾကည့္ရင္ နာရီလက္တံလို ညာလည္ေပါ့။
သူ့ဟာသူ အင္ဂ်င္ ဘယ္ေနရာေရာက္ေနေန မ်က္လံုးက no 4 cylinder ရဲ့ exhaust valve ကိုသာၾကည့္ေနပါ။ no 4 cylinder ရဲ့ Exhaust Valve တျဖည္းျဖည္း ပိတ္လာေနရာကေန သူပိတ္လို့ ဆံုးကာနီး no 4 cylinder ရဲ့ inlet valve ငိုက္ကနဲ စပြင့္မွာ အင္ဂ်င္လွည့္တာရပ္မယ္။ အဲတာ no 4 cylinder ရဲ့ valve overlap အေနအထားပါ။ overlap အေနအထားမွာ rocker arm ေထာက္ပါတယ္။ push rod အတံနွစ္ခု ေထာက္ေနပါတယ္။ လွည့္လို့မရပါ မလြတ္ပါဘူး။
over head cam နဲ့ rocker arm မပါတဲ့ စံနစ္မွလဲ cam ေတြက valve ရဲ့ lifter (အရပ္အေခၚ follower ခြက္) အဲသည္ lifter ေပၚမွာ Adjusting Shim (အရပ္အေခၚ ဒိုးျပား)။ တို့ပါတယ္။ overlap အခ်ိန္မွာ cam lobe နွစ္ခုလံုး Adjusting Shim ေတြကို မလြတ္တလြတ္ေလးဖိထားပါတယ္။ ဥပမာ Toyota 2L, 3L, 1KZ စသည္ျဖင့္။
အဲသည္ အခ်ိန္မွာ No.1 Cylinder ရဲ့ Inlet & Exhaust valve ကိုခ်ိန္မယ္။
No. 4 Cylinder valve overlap မွာ No. 1 Compression TDC ဆိုေတာ့ No. 1 cylinder ရဲ့ valve ကိုခ်ိန္မယ္။ ၿပီးရင္ adjuster nut ကို lock လုပ္မယ္။
Fireing Order က 1-2-4-3 ဆိုရင္ သည္တခါ No 2 Cylinder အလွည့္။
အင္ဂ်င္ကို normal direction အတိုင္းဆက္လွည့္မယ္။ မ်က္လံုးက no 3 cylinder ရဲ့ exhaust valve ကိုသာၾကည့္ေနပါ။ no 3 cylinder ရဲ့ Exhaust Valve တျဖည္းျဖည္း ပိတ္လာေနရာကေန သူပိတ္လို့ ဆံုးကာနီး no 3 cylinder ရဲ့ inlet valve ငိုက္ကနဲ စပြင့္မွာ အင္ဂ်င္လွည့္တာရပ္မယ္။ အဲတာ no 3 cylinder ရဲ့ valve overlap အေနအထားပါ။
No. 3 Cylinder valve overlap မွာ No. 2 Compression TDC ဆိုေတာ့ No. 2 cylinder ရဲ့ valve ကိုခ်ိန္မယ္။ ၿပီးရင္ adjuster nut ကို lock လုပ္မယ္။
Fireing Order က 1-2-4-3 ဆိုေတာ့ သည္တခါ No 4 Cylinder အလွည့္။
အင္ဂ်င္ကို normal direction အတိုင္းဆက္လွည့္မယ္။ မ်က္လံုးက no 1 cylinder ရဲ့ exhaust valve ကိုသာၾကည့္ေနပါ။ no 1 cylinder ရဲ့ Exhaust Valve တျဖည္းျဖည္း ပိတ္လာေနရာကေန သူပိတ္လို့ ဆံုးကာနီး no 1 cylinder ရဲ့ inlet valve ငိုက္ကနဲ စပြင့္မွာ အင္ဂ်င္လွည့္တာရပ္မယ္။ အဲတာ no 1 cylinder ရဲ့ valve overlap အေနအထားပါ။
No. 1 Cylinder valve overlap မွာ No. 4 Compression TDC ဆိုေတာ့ No. 4 cylinder ရဲ့ valve ကိုခ်ိန္မယ္။ ၿပီးရင္ adjuster nut ကို lock လုပ္မယ္။
Fireing Order က 1-2-4-3 ဆိုေတာ့ သည္တခါ No 3 Cylinder အလွည့္။
အင္ဂ်င္ကို normal direction အတိုင္းဆက္လွည့္မယ္။ မ်က္လံုးက no 2 cylinder ရဲ့ exhaust valve ကိုသာၾကည့္ေနပါ။ no 2 cylinder ရဲ့ Exhaust Valve တျဖည္းျဖည္း ပိတ္လာေနရာကေန သူပိတ္လို့ ဆံုးကာနီး no 2 cylinder ရဲ့ Inlet valve ငိုက္ကနဲ စပြင့္မွာ အင္ဂ်င္လွည့္တာရပ္မယ္။ အဲတာ no 2 cylinder ရဲ့ valve overlap အေနအထားပါ။
No. 2 Cylinder valve overlap မွာ No. 3 Compression TDC ဆိုေတာ့ No. 3 cylinder ရဲ့ valve ကိုခ်ိန္မယ္။ ၿပီးရင္ adjuster nut ကို lock လုပ္မယ္။ ၿပီးရင္ ေနာက္တေခါက္စစ္ပါ။
သည္နမူနာကိုယူၿပီး ခ်ိန္ရင္ 1-2-4-3 မွမဟုတ္။ 1-3-4-2 ဆိုလဲရတယ္။ 1-4-2-6-3-5, 1-5-3-6-2-4 ဆိုလဲရပါတယ္။
Valve last ဘယ္ေလာက္ထားရမွာလဲ ဆိုတာကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ အင္ဂ်င္ေတြအလိုက္မတူလို့ သူညြွန္းတဲ့ အတိုင္းသာထားပါမယ္။ အင္ဂ်င္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ tappet cover ေပၚမွာ firing order နဲ့ valve clearance ကိုေရးေပးထားပါတယ္။ မေတြ့ေတာ့လဲ manual book မွာရွာၾကတာေပါ့။
ဘာနဲ့ခ်ိန္သလဲ Feeler Gauge လို့ေခၚတဲ့ ၾကားလြတ္တိုင္းတဲ့ အျပားေလးေတြနဲ့ပါ။ ဥပမာ ျမန္မာေတြေခၚတဲ့ 16 ေသာင္။ 16/1000 inch တလက္မရဲ့ ၁၀၀၀ ပံု ၁၆ ပံု။ Feelergauge မွာေရးထားတာကေတာ့ 0.016” = 0.04 mm
စာနဲ့ေရးတာထက္ Excel Sheet နဲ့ေရးၿပီး ဓါတ္ပံုရိုက္တင္တာ မ်က္လံုးထဲပိုရွင္းမယ္။ ေအာက္မွာ attach လုပ္ေပးထားပါတယ္။
အစိုခ်ိန္လား အေျခာက္ခ်ိန္တာလား
အစိုဆိုတာ wet အေနအထားမွာခ်ိန္တာပါ။ အင္ဂ်င္၀ို္င္ လည္ၿပီးသား ရွိၿပီးသား အင္ဂ်င္အတြက္။ အင္ဂ်င္ကိုင္ၿပီးစ စက္မနိွုးခင္မွာလဲ Mechanic ထည့္ထားတဲ့ ေလာင္းထားတဲ့ ဆီေတြေၾကာင့္ wet ပါပဲ။ အမ်ားစုကို အစိုမွာသာခ်ိန္ခိုင္းတယ္။
အပူမွာခ်ိန္တာလား အေအးမွာခ်ိန္တာလား
တခ်ိဳ့ အင္ဂ်င္ေတြဆိုရင္ Valve Lash In Hot လို့ေပးထားတယ္။ အင္ဂ်င္ နိုးၿပီး ပူေနခ်ိန္ အၾကမ္းဖ်င္း 60 Deg C မွာ ခ်ိန္ခိုင္းတယ္။ သူ့က်ေတာ့ အင္ဂ်င္ကိုင္ၿပီးစ စက္မနွုိုးခင္တခါခ်ိန္။ စက္နိွုး run အင္ဂ်င္အေတာ္ေလးပူလာရင္ ရပ္ၿပီး တခါထပ္ခ်ိန္ရပါတယ္။ အဲတာမွ အမွန္ရပါတယ္။
အမ်ားစုကေတာ့ Vale Lash In Cold လို့ေပးထားတယ္။ စက္ရပ္ထားၿပီး အင္ဂ်င္ေအးခ်ိန္ ျပင္ပ အပူခ်ိန္မွာ ခ်ိန္ရပါတယ္။ သူကေတာ့ တခါတည္းနဲ့ ခ်ိန္လို့ၿပီးပါတယ္။
စီးစီးေလးလား ေခ်ာင္ေခ်ာင္ေလးလား မေခ်ာင္မစီးေလးလား။ နာမည္ေပးထားတာကိုက Feeler Gauge ပါ။ မေခ်ာင္မစီးေလး လက္မွရတဲ့ feeling ကိုစံယူၿပီးခ်ိန္ရတာပါ။
How to Adjust Valve Lash or Vlave Clearance 4 stroke cycle engine တလံုးရဲ့ valve clearance ဘယ္လို ခ်ိန္တာလဲ။ အပိုင္း (၃) ဆက္လာပါမယ္ ခင္ဗ်ာ။ သူက ခ်ိန္နည္း ဘယ္လိုျဖစ္လာတာလဲဆိုတာကို စဥ္းစားရတာပါ။ ပညာပါတယ္လို့ ေျပာရင္ရပါတယ္။
သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာမ်ား အားလံုး ရိုေသစြာ ကန္ေတာ့လွ်က္။
အထူးသျဖင့္ လက္ဦးဆရာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆရာ အစ္ကို (ကိုသန္းေဇာ္) စက္ျပင္ၿငိမ္း၊ ၀ဂၤေဘာ္ယႏၲယား စခန္း၊ ပဲခူး(ေတာင္) သစ္ထုတ္ေရး၊ ဘုရားႀကီး။ ကိုပိုၿပီး သတိတရေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။
အမွားေတြ လိုေနတာေတြ ရွိရင္ေထာက္ျပေပးၾကပါဦးခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ညံ့လို့ပါ။
အမွားေတြ လိုေနတာေတြ ရွိရင္ေထာက္ျပေပးၾကပါဦးခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ညံ့လို့ပါ။
။
Aye Min Toe, 5/May/2018
Mann Base, Minbu.
Credit# Aye Min Toe
Mann Base, Minbu.
Credit# Aye Min Toe
Kc
Cc
