အင္ဂ်င္အေအးခံစနစ္

အင္ဂ်င္အေအးခံစနစ္​

ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အင္ဂ်င္မ်ား သည္ အတြင္းမီးေလာင္ ေပါက္ကြဲ ေသာ အင္ဂ်င္ (I.C Engine) မ်ား ျဖစ္၍ အင္ဂ်င္၏ အပူခ်ိန္ကုိ ထိန္း သိမ္းရန္ အေအးခံစနစ္လိုအပ္သည္။ အင္ဂ်င္မ်ားသည္ အပူစြမ္းအင္မွ စက္မႈစြမ္းအင္သုိ႔ ကူးေျပာင္းေပးရာ တြင္ ေလာင္စာဆီ မီးေလာင္ေပါက္ကြဲ ရာမွ ထြက္ေပၚလာေသာ အပူ စုစုေပါင္း ပမာဏ၏ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈႏ္း သာ စက္မႈစြမ္းအင္သို႔ ကူးေျပာင္း သည္။ က်န္ရွိေသာ အပူစြမ္းအင္မ်ား သည္ အိတ္ေဇာအေငြ႔မွလည္းေကာင္း၊ ပြတ္တိုက္ဆံုး႐ႈံးမႈျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အင္ဂ်င္မွ အပူစြန္႔ထုတ္ျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း ေလလြင့္ဆံုး႐ႈံးသည္။

အင္ဂ်င္တစ္လံုးတြင္ အေအးခံ စနစ္ မပါရွိပါက အပူခ်ိန္အလြန္ျမင့္ တက္လာၿပီး အင္ဂ်င္အတြင္းမွ ပစၥည္းမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးသြားႏိုင္ သည္။ အင္ဂ်င္အေအးခံ စနစ္ (၂) မ်ဳိးရွိသည္။ (Air Cooling) ေလ အေအးခံစနစ္ႏွင့္ (Water Cooling) ေရျဖင့္ အေအးခံစနစ္တုိ႔ျဖစ္ သည္။

ေလအေအးခံစနစ္ (Air Cooling System) ကုိေမာ္ေတာ္ဆုိင္ ကယ္မ်ား၊ မီးစက္အင္ဂ်င္အေသး မ်ား၊ ဂ်ာမနီလုပ္ ေဘာက္စ္ဂြန္ကား မ်ားႏွင့္ ေလယာဥ္အင္ဂ်င္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳသည္။

ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားတြင္ (Water Cooling System) ေရ အေအးခံစနစ္ကုိ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳ သည္။ ေလျဖင့္ အေအးခံစနစ္သည္ ႐ိုးရွင္းၿပီး ကုန္က်စရိတ္သက္သာ သည္။ သို႔ေသာ္ စြမ္းအားႀကီးမားေသာ အင္ဂ်င္ႀကီးမ်ားတြင္ ေရျဖင့္အေအးခံ ျခင္းကသာ ပုိမုိထိေရာက္သည္။

Water Cooling System တြင္ အဓိကပါ၀င္ေသာ အစိတ္အပုိင္း မ်ားမွာ အင္ဂ်င္ဘေလာက္၊ အင္ဂ်င္ ဟတ္အတြင္းမွ ေရလိုင္း Water Jacket မ်ား၊ ေရလည္အံု (Water Pump)၊ ေရတုိင္ကီ (Radiator)၊ ေလပန္ကာ (Cooling Fan)၊ သာမုိ စတတ္၊ ၀ါးတားပုိက္ (Rubber Hose)၊ ေရလွ်ံဘူး (Over Flow Tank) ႏွင့္ ေရတိုင္ကီအဖံုး (Radi-ator Cap)တို႔ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပစၥည္း အစိတ္အပုိင္းမ်ားသည္ အင္ ဂ်င္အေအးခံစနစ္တစ္ခုလံုး ပံုမွန္အ လုပ္ လုပ္ေစရန္ စုေပါင္းၿပီး တာ၀န္ ကုိယ္စီထမ္းေဆာင္ၾကရသည္။

အင္ဂ်င္ဘေလာက္ေရလုိင္း (Water Jacket)

အင္ဂ်င္အတြင္းပုိင္းမွ အပူမ်ား ကုိ ေရကစုတ္ယူ အေအးခံႏိုင္ရန္အ တြက္ အင္ဂ်င္ဘေလာက္ႏွင့္ အင္ဂ်င္ ဟတ္တြင္ ေရလိုင္းမ်ား ထည့္သြင္း တည္ေဆာက္ထားသည္။ ဒီဇယ္အင္ ဂ်င္မ်ားသည္ အပူစြန္႔ထုတ္မႈ ပုိမုိမ်ား သျဖင့္ ေရလုိင္းမ်ားကုိ အထူးတည္ ေဆာက္ထားသည္။ Water Cooling System တြင္ လည္ပတ္ေနေသာ ေရ မ်ားသည္ အင္ဂ်င္ဘေလာက္ႏွင့္ အင္ ဂ်င္ဟတ္မွ အပူမ်ားကုိ သယ္ေဆာင္ သြားၿပီး ေရတုိင္ကီမွ တစ္ဆင့္ ေလ ျဖင့္ အေအးခံ၍ ျပင္ပသို႔စြန္႔ထုတ္ပစ္ သည္။ အင္ဂ်င္လည္ပတ္ေနစဥ္ ေရ လည္အံု (Water Pump) ၏ ေမာင္း ႏွင္ေပးမႈေၾကာင့္ အဆက္မျပတ္လည္ ပတ္ေနေသာ ေရမ်ားသည္ ေရတိုင္ အေပၚ၀င္ေပါက္မွ၀င္၍ ေအာက္ဘက္ ရွိ အထြက္ေပါက္မွ တစ္ဆင့္အင္ဂ်င္ ဘေလာက္သို႔ ျပန္၀င္သည္။

ေရလည္အံု (Water Pump)

အင္ဂ်င္အေအးခံစနစ္တြင္ အတြင္းရွိ ေရမ်ားလည္ပတ္ေနေစရန္ အတြက္ေရလည္အံုက ေမာင္းႏွင္ေပး သည္။ ေရလည္အံုကုိ အင္ဂ်င္၏ အ ေရွ႕ပုိင္းတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ တပ္ဆင္ထားသည္။ ေရလည္အံုသည္ ခ႐ုပတ္ ပန္႔ (Centrifugal Pump) ျဖစ္ ၿပီး Impeller ကုိ ၀င္႐ိုးေပၚတြင္ တပ္ဆင္ထားသည္။ ေရလည္အံုေဘာလ္၊ ၀ိုင္းဆီးႏွင့္ ဂတ္စကတ္မ်ားသည္ ေရ လည္အံုအတြင္းမွ ေရမ်ားလံုေနေစရန္ စီမံထားသည္။ ေရလည္အံုေဘာလ္ ၀င္႐ိုးထိပ္တြင္ ပူလီတပ္ဆင္ထားၿပီး ပန္ကာႀကိဳးႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ကာ အင္ ဂ်င္က ေမာင္းႏွင္လည္ပတ္ေစသည္။

တခ်ဳိ႔အင္ဂ်င္မ်ားတြင္ ေရ လည္အံုကုိ Timing Belt ႀကိဳးႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍လည္းေကာင္း၊ က႐ိုင္း ရွပ္ ဂီယာျဖင့္လည္းေကာင္း ခ်ိတ္ ဆက္ေမာင္းႏွင္သည္။

ေရလည္အံု အႀကီးအေသး အ ရြယ္ပမာဏသည္ အင္ဂ်င္ဒီဇိုင္း အ ေပၚတြင္မူတည္သည္။ Water Pump တစ္လံုးသည္ ေရလည္ပတ္ ေပးႏိုင္ေသာ ပမာဏမွာ (၁) နာရီ လွ်င္ ေရဂါလန္ (၅၀၀၀) မွ (၇၅၀၀) အထိ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည္။

ေရတိုင္ကီ (Radiator)

ေရတိုင္ကီသည္ အေအးခံစနစ္ တြင္ အဓိကက်ေသာ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္သည္။ ေရတိုင္ကီ၏ အေပၚပုိင္း Tankႏွင့္ ေအာက္ပုိင္း Tank ကုိ အ ေအးခံႏိုင္ေသာ Core ေၾကးပုိက္ အ ျပားကေလးမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ ထားသည္။ ေၾကးနီပိုက္ျပားကေလး မ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုၾကားတြင္ ပ်ား အံုကဲ့သို႔ အကြက္ေဖာ္ထားေသာ ဆူး ေတာင္မ်ားက ၀င္တိုးေသာေလေအး ေၾကာင့္ ေအးေစၿပီး ေရတုိင္ကီမွ အ ပူမ်ားကုိ စြန္႔ထုတ္ပစ္သည္။

ေရတိုင္ကီမွ ေၾကးနီပုိက္ျပား ကေလးမ်ားအတြင္း၌ ေရခ်ိဳးမ်ား အ နည္ထုိင္လာပါက ေရတိုင္ကီကုိ ျဖဳတ္ေဆးရသည္။ ေလ၀င္သည့္ ပ်ား အံုပံု ဆူးေတာင္မ်ားၾကားတြင္လည္း အမိႈက္ အညစ္အေၾကးမ်ား ပိတ္ေန တတ္သည္။ ကြန္ပရက္ဆာ ေလျပင္း ျပင္းႏွင့္ မႈတ္ေပးျခင္းျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ ေရထုိးေဆး၍လည္းေကာင္း သန္႔ရွင္းေစႏိုင္သည္။ ေရတုိင္ကီ ေအာက္ေျခတြင္ ေရေဖာက္ခ်ႏိုင္ရန္ ပလပ္အေပါက္ပါသည္။ ေရတိုင္ကီ ဂ်ီးေဆးႏိုင္ေသာ ေဆးရည္ထည့္၍ အနည္၊ အႏွစ္ ေရခ်ိဳးမ်ားကုိ
ေဆး ေၾကာႏိုင္သည္။

ေလပန္ကာ (Cooling Fan)

ဘက္ထရီလွ်ပ္စစ္အားျဖင့္ ေမာင္းေသာ Electric Motor Fan ႏွင့္ အင္ဂ်င္က႐ိုင္းရွပ္ ပူလီလည္အား ျဖင့္ေမာင္းေသာ ေလပန္ကာ စနစ္ (၂) မ်ဳိးရွိသည္။ ကားႀကီးမ်ားတြင္ အင္ဂ်င္လွည့္အားျဖင့္ ေလပန္ကာ လည္ေစၿပီး လူစီးကားငယ္မ်ားတြင္ Electric Fanျဖင့္အေအးခံသည္။

အဲယားကြန္းသံုးေသာ ကား တြင္ Fan (၂) လံုးတပ္သည္။ အဲယား ကြန္းတုိင္ကီအတြက္ Fan (၁) လံုး တပ္ဆင္သည္။ Electric Fanမ်ား သည္ လိုအပ္ေသာအပူခ်ိန္ေရာက္မွ ပန္ကာလည္ေစရန္ ထိန္းခ်ဳပ္ထား သည္။

သာမုိစတတ္ (Thermostat)

အင္ဂ်င္တစ္လံုး၏ အေကာင္း ဆံုး အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေသာ အပူခ်ိန္မွာ 80ºC မွ 90ºC ၾကားတြင္ရွိသည္။ အင္ဂ်င္စတင္ႏိႈးလွ်င္ အင္ဂ်င္မပူေသး သျဖင့္ ေရလည္စရာမလိုေသးေပ။ သာမုိစတတ္သည္ အပူခ်ိန္ကုိ လိုက္ ၍ အဖြင့္အပိတ္လုပ္ေပးႏိုင္ေသာ ဗား ျဖစ္သည္။ သာမုိစတတ္အတြင္း၌ အ လံုပိတ္ထားေသာ ဖေယာင္းက အပူ ခ်ိန္ေျပာင္းလဲမူကုိလိုက္၍ ဆလင္ဒါ ကစားေစျခင္းျဖင့္ ဗားအဖြင့္အပိတ္ ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။

၀ါးတားပုိက္

အင္ဂ်င္ဘေလာက္၊ ေရလည္ အံုႏွင့္ ေရတိုင္ကီ အ၀င္ /အထြက္ ေပါက္မ်ားကုိ ဆက္သြယ္ထားေသာ ရာဘာပိုက္ျဖစ္သည္။ ၀ါးတားပုိက္ သည္ အပူဒဏ္ခံႏိုင္ရမည္။ ပုိက္က လစ္မ်ားျဖင့္ တင္းၾကပ္စြာ ဖမ္းထား ၿပီး ေရပုိက္လုိင္းမ်ားမွ ေရယုိျခင္းမရွိ ေစရန္ စီမံထားသည္။

အခ်ဳ႔ိကားေဟာင္းမ်ားတြင္ အ ရည္အေသြး ညံ့ေသာ ျပည္တြင္းျဖစ္ ၀ါးတား ပုိက္ သံုးထားသျဖင့္ ေရပိုက္ေပါက္ၿပီး အင္ ဂ်င္ ေရဆူတတ္သည္။ အင္ဂ်င္ အေအးခံစနစ္ တစ္ခုလံုးတြင္ ရွိသင့္ ေသာ ေရမရွိပါက အပူ ခ်ိန္တက္လာၿပီး ေရဆူ တတ္သည္။ ေရဆူလွ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာ ျဖစ္ေသာ ဂတ္စ္ကတ္ျပတ္ျခင္း၊ အင္ဂ်င္ဟတ္ကြဲျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ သည္။

ေရလွ်ံဘူး (Over Flow Tank)

ေရတိုင္ကီ၌ ေရအျပည့္အၿမဲ တမ္းရွိေနေစရန္ ေရလွ်ံဘူးက ေဆာင္ ရြက္ေပးသည္။ ေရလွ်ံဘူးထဲတြင္ အ ေအးခံရည္ (Coolant)မ်ား သို ေလွာင္ထားၿပီး ေရတိုင္ကီတြင္ ေရပို ပါက လက္ခံ၍ ေရလိုပါကျပန္ျဖည့္ ေပးသည္။ အင္ဂ်င္အေအးခံစနစ္၌ ႐ိုး႐ိုးေရအစား ဓာတုအေအးခံရည္ (Coolant)ကို သံုးပါကပုိ၍ေကာင္း သည္။

ေရတိုင္ကီအဖံုး (Cap)

ေရတုိင္ကီတြင္ ေရအၿမဲတမ္းရွိ ေနေစရန္ ေရတိုင္ကီအဖံုး (Cap) က ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ေရတုိင္ကီမွ ေရမ်ား အေငြ႔ပ်ံဆံုး႐ႈံးျခင္းမွ ကာ ကြယ္ေပးသည္။ အေအးခံစနစ္အ တြင္းဖိအားျမင့္တက္ေစျခင္းျဖင့္ ေရ တုိင္ကီ၏ ေရဆူအမွတ္ကုိ ျမင့္ေစ သည္။ ေရတုိင္ကီတြင္ Pressure ကုိ ေလထုဖိအားထက္ 15 psi ပုိျမႇင့္ လိုက္ပါက ေရဆူအမွတ္သည္ 127ºC သို႔ တက္သြားမည္။ (သာမန္ ေရဆူအမွတ္မွာ 100ºC ျဖစ္သည္။)
ေရတုိင္ကီအဖံုးတြင္ Pressure Relief Valve ပါရွိသျဖင့္ ဖိအား ျမင့္တက္ျခင္းကုိ ကာကြယ္ေပးသည္။ ေရတုိင္ကီေအးသြားၿပီး ေလဟာနယ္ (Vaccum) ျဖစ္ျခင္းကုိလည္း ကာ ကြယ္ေပးသည္။

အင္ဂ်င္ေအးသြားမွ ေရတိုင္ကီ အဖံုးကုိဖြင့္ပါ။ ေရလွ်ံဘူးတြင္ ေရအ ၿမဲရွိေနပါက ေရတိုင္ကီအဖံုး (Cap) ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေရတိုင္ ကီတြင္ ေရအၿမဲရွိမည္။

ေရခဲေသာေဒသမ်ားတြင္ ေရ တုိင္ကီ၌ Antifreeze Coolant ကို သံုးပါ။ ေရသည္ 0ºC ၌ခဲသည္။ Antifreeze Coolant အရည္ကုိသံုး ပါက ေရတုိင္ကီမွေရမ်ား မေအးခဲႏိုင္ ပါ။

အင္ဂ်င္အပူခ်ိန္ျပ ကိရိယာ

အင္ဂ်င္တစ္လံုး ပံုမွန္အပူခ်ိန္ အတိုင္းအလုပ္လုပ္ေနေၾကာင္း စစ္ ေဆးရန္ Temperature Gauge ကုိ ၾကည့္ရသည္။ ကားဒတ္ရွ္ဘုတ္တြင္ မီတာဒိုင္ခြက္၌ အပူခ်ိန္ ဒီဂရီကုိျပ သည္။ သင့္ကား အင္ဂ်င္အပူခ်ိန္ တက္ေနပါက အေၾကာင္းရင္းႏွင့္ ျပ ႆနာဇစ္ျမစ္ကုိရွာပါ။ တခ်ဳိ႔အျမင့္ ကားမ်ားတြင္ အပူခ်ိန္ကုိ ဒီဂ်စ္တယ္ ဂိတ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပသည္။

Cooling System အတြက္ Safety

-Electric Fan တပ္ထားေသာ ကားတြင္ ေသာ့ဖြင့္ထားပါက Fan အခ်ိန္မေရြး ထလည္ႏိုင္သည္ကုိ သတိ ျပဳပါ။ သင့္အင္ဂ်င္ခန္းတြင္ လက္ႏိႈက္ ေနပါက ပန္ကာရြက္ႏွင့္ ထိခိုက္မိႏိုင္သည္။

- ပန္ကာရြက္မ်ား ခ်ဳိ႔ယြင္း ပ်က္စီးမႈ ရွိ /မရွိ စစ္ေဆးပါ။ ပန္ကာ ရြက္မ်ား ျပတ္ထြက္ပါက လူကုိထိ ခိုက္ႏိုင္သည္။

- အင္ဂ်င္ေရဆူ၍ အပူျမင့္ တက္ေနလွ်င္ ေရတုိင္ကီ Cap ဖံုးကုိ ခ်က္ခ်င္းမဖြင့္ရ။ ေရေႏြးေငြ႔မ်ားပန္း ထြက္၍ ေရေႏြးပူေလာင္တတ္သည္။ မ်က္ႏွာႏွင့္ မ်က္လံုးမ်ား အပူေလာင္ တတ္သည္ကုိ အထူးသတိထားပါ။

- ပန္ကာႀကိဳးမ်ား ပံုမွန္စစ္ ေဆးပါ။ ပန္ကာႀကိဳးအစမ်ားဖြာလန္ ေနပါက ခ်က္ခ်င္းအသစ္လဲပါ။

- ေရလည္အံုေဘာလ္မ်ား ၀ုိင္းဆီးမေကာင္းပါက အေအးခံစနစ္ ကုိ ထိခိုက္ႏိုင္သည္။ ပံုမွန္စစ္ေဆး၍ လိုအပ္လွ်င္ ျပဳျပင္ပါ။

- Water Pipe အဆက္ေနရာ မ်ားကုိ ဂ႐ုျပဳစစ္ေဆးပါ။ ေရယို မယုိ စစ္ပါ။

- စက္မႏိုးမီ ေရတိုင္ကီတြင္ ေရရွိ /မရွိ စစ္ေဆးပါ။

- Antifreeze Coolant သည္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတတ္၍ ကုိယ္ခႏၶာအသားအေရႏွင့္ ထိေတြ႔မႈ မျဖစ္မိေစရန္ ဂ႐ုစိုက္ပါ။

- ဖုန္ထူေသာ ေဒသ၊ အင္း ဆက္ပုိးမႊား အမ်ားအျပားရွိေသာ ေဒ သမ်ားတြင္ ညအခ်ိန္ခရီးသြားၿပီးပါက ေရတုိင္ကီ ေလ၀င္ေပါက္မ်ားကုိ စစ္ေဆး သန္႔ရွင္းပါ။ ပုိးေကာင္ႏွင့္ ဖုန္မႈန္႔မ်ား ေရတိုင္ကီတြင္ ပိတ္ေန တတ္သည္။

Credit
Ref;
Author: မင္းသစ္ထူး(စက္မႈ)