ကားဘီးအလိုင္းမင္႔ ပံုမွန္ခ်ိန္ျခင္​းနဲ႔ ကားတာယာ ​ေရရွည္​ ခံနိုင္​မႈ

ကားဘီးအလိုင္းမင္႔ ပံုမွန္ခ်ိန္ပါ
(ကားႏွင့္ပါတ္သက္ေသာေဆာင္းပါး)

=========================

ကားဘီးတာယာေတြ ထိန္းသိမ္း ရတဲ့အလုပ္ေတြထဲမွာ ဘီးအလိုင္းမင့္ ပံုမွန္ခ်ိန္ေပးရတဲ့အလုပ္က အေရးႀကီး ပါတယ္။ အလိုင္းမင့္ေအာက္ေနတဲ့ ကားတစ္စီးမွာ တာယာပန္းသားေတြ စားကုန္ပါလိမ့္မယ္။ တာယာဘီးတစ္ ဖက္ဖက္ကို ဆြဲေနတဲ့အတြက္ ေမာင္း လို႔မေကာင္းပါဘူး။ စတီယာရင္ထိန္း လို႔မေကာင္းပါဘူး။ စတီယာရင္ေတြကို အားစိုက္ၿပီးထိန္းမထားရင္ ကားေမာင္း ေနရင္း၊ တစ္ဖက္ကိုဆြဲခ်သြားႏိုင္ပါ တယ္။ တာယာဘီးႏႈတ္ခမ္းသားေတြ အစားျမန္ပါတယ္။ ကားတစ္စီးမွာ စတီယာရင္ထိန္းရတာေကာင္းဖို႔ တာ ယာပန္းသားရာဘာကြန္ေပါင္းေတြ ပြန္းစားမႈသက္သာေစဖို႔ ဘီးအလိုင္း မင့္ခ်ိန္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။

ကားေဘာ္ဒီကိုယ္ထည္ခ်က္ဆီ နဲ႔ ကားတာယာဘီးေတြတည္ရွိမႈ၊ ရပ္တည္မႈေတြၾကားမွာရွိေနတဲ့ ဂ်ီဩ ေမႀတီသခ်ၤာဆက္သြယ္မႈအမ်ိဳးအစား၊ ဒီဂရီအတိုင္းအတာေတါကို ကားဘီး အလိုင္းမင့္လို႔ ေခၚေဝၚသတ္မွထားပါ တယ္။ ကားတစ္စီးေရြ႕လ်ားတဲ့အခ်ိန္ မွာ တာယာဘီးေတြနဲ႔ ကားေအာက္ ပိုင္းဆပ္စပန္းရွင္း အစိတ္အပိုင္းေတြ ကို ကားအေလးခ်ိန္နဲ႔ ေရြ႕လ်ားမႈဒိုင္းနမစ္အားေတြ သက္ေရာက္ပါတယ္။ ဒီလိုသက္ေရာက္အားေတြေၾကာင့္ ကားတာယာဘီးေတြရဲ႕ အလိုင္းမင့္ သက္ေရာက္အားေတြေၾကာင့္ ကား တာယာဘီးေတြရဲ႕ အလိုင္းမင့္ေတြ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ ေအာက္ ပိုင္းဆပ္စပန္းရွင္းေတြမွာရွိေနတဲ့ တိုက္ေရာ့၊ ေဘာလ္ဂြ်ိဳင္းနဲ႔ ရာဘာ ဘြတ္ေတြစားၿပီး အလြတ္ကစားမႈေတြ မ်ားလာရင္လည္း ကားတာယာဘီး ေတြ အလိုင္းမင့္ျပန္ခ်ိန္ေပးဖို႔လိုပါ တယ္။ ဘီးအလိုင္းမင့္ျပန္မခ်ိန္ခင္ ကားေအာက္ပိုင္းစနစ္ေတြကို စစ္ေဆး ၿပီး လိုအပ္သလိုျပဳျပင္ေပးရပါတယ္။

ကားဘီးအလိုင္းမင့္ေတြ မွန္ကန္ ဖို႔ ကားေအာက္ပိုင္းဆပ္စပန္းရွင္း အစိတ္အပိုင္းေတြေကာင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ ဘီးအလိုင္းမင့္မွန္ကန္ျခင္းနဲ႔ ကား ေအာက္ပိုင္း ဆပ္စပန္းရွင္းစနစ္ေတြ ဟာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္ေနပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကလမ္းေတြက ေပါက္ၿပဲၿပီး မေကာင္းတာကမ်ားေနပါတယ္။ လမ္းမ်က္ႏွာျပင္မညီမညာ ျဖစ္ေနရင္ ေအာက္ပိုင္းဆပ္စပန္းရွင္း အစိတ္အပိုင္းေတြ၊ ေရွာ့ပ္အတ္ေစာ ဘာေတြ၊ ၾကာၾကာအသံုးမခံပါဘူး။ တာယာပန္းသားေတြလည္း ပ်က္စီး ပြန္းစားမႈပိုျမန္ပါတယ္။ တိုက္ေရာ့၊ ေဘာလ္ဂြ်ိဳင္းေတြစားၿပီး ေခ်ာင္ေန တာကို အခ်ိန္မီမျပင္ဘဲ ဒီအတိုင္းပစ္ ထားရင္ တာယာပန္းသားေတြ ခဏ ေလးနဲ႔ စားကုန္ပါလိမ့္မယ္။ ပိုၿပီးအႏၱ ရာယ္မ်ားတာက ေဘာလ္ဂြ်ိဳင္းျပဳတ္ ထြက္ၿပီး ကား ဗခခငိနညအ ျဖစ္ႏိုင္ပါ တယ္။

ကားဘီးအလိုင္းမင့္ ဂ်ီဩေမႀတီ ေထာင့္တန္ဖိုးအေျခခံ ၃ မ်ိဳးကို တိုင္းရပါတယ္။ Toe Anlge လို႔ေခၚ တဲ့ တိုးအင္ (Toe-in) တိုးေအာက္ (Toe-out)၊ ကမ္ဘာနဲ႔ ကတ္စတာတို႔ကို ခ်ိန္ညႇိ ရပါတယ္။ တိုးအင္-တိုးေအာက္ (Toe-in/ Toe-out) ဆိုတာဘာလဲ။ ဘီးအလိုင္း မင့္တန္ဖိုးေတြထဲမွာ တိုးအင္၊ တိုး ေအာက္က အေရးႀကီးပါတယ္။ ကား ေရွ႕ဘီးတစ္စံုကို ဘယ္-ညာခ်ိဳးေကြ႕ ႏိုင္ဖို႔အတြက္ စတီယာရင္နဲ႔ တိုက္ ေရာ့ဒ္ဆက္သြယ္မႈ၊ တိုက္ေရာဒ္နဲ႔ စတီယာရင္နတ္ကယ္အမ္း ဆက္ သြယ္မႈေတြရွိပါတယ္။

ကားေရွ႕ဘီးတာယာ ၂ လံုးကို အေပၚစီးကေနၾကည့္ရင္ ေရွ႕ပိုင္းအကြာအေဝးက ေနာက္ပိုင္းအကြာအေဝး ထက္ နည္းနည္းေလးပိုၿပီး တိုဝင္ေနပါတယ္။ တာယာဘီး ၂ လံုးစလံုး ဟာ ေရွ႕ကိုစုဝင္ေနတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး တာယာဘီးေနာက္ပိုင္းအကြာအေဝး ထက္ ေရွ႕ပိုင္းအကြာအေဝးက ပိုၿပီး စုဝင္ေနတာကို Toe-in ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။

ကားေရွ႕ဘီးတာယာႏွစ္လံုးဟာ အေပၚစီးကေနၾကည့္ရင္ သီအိုရီသ ေဘာအရ မ်ဥ္းၿပိဳင္ျဖစ္ေနရပါတယ္။ မ်ဥ္းၿပိုင္ျဖစ္တယ္ဆိုတာက ေရွ႕ပိုင္း တာယာအကြာအေဝးနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း တာယာအကြာအေဝး၊ ထပ္တူက်ေန ရပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးထပ္တူက်ၿပီး မ်ဥ္း ၿပိဳင္ျဖစ္ေနတာကို “Zero Toe” လို႔ ေခၚပါတယ္။ ကားေနာက္ဝင္႐ိုးတန္း မွာ အေသတပ္ဆင္ထားတဲ့ ေနာက္ တာယာဘီး ၂ လံုးဆိုရင္ မ်ဥ္းၿပိဳင္ ျဖစ္ၿပီး အၿမဲတန္း “Zero Toe” ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေရွ႕ဘီးတာယာ ၂ လံုးကို ေတာ့ လက္ေတြ႕မွာ”Zero Toe” (မ်ဥ္းၿပိဳင္ျဖစ္ေနျခင္း) ထားလို႔မရပါ ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေရွ႕ဘီး တာယာႏွစ္လံုးဟာ အလြတ္ကစား ႏိုင္လို႔ပါဘဲ။ ေရွ႕ဘီးဆိုတာ ေနာက္ ဘီးလို အေသတပ္ထားတာမဟုတ္ ဘူး။ စတီယာရင္ခ်ိဳးေကြ႕ကစားႏိုင္တဲ့ တာယာဘီးျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ တိုက္ ေရာ့ဒ္၊ ေဂၚလီေခါင္းနဲ႔ စတီယာရင္ လင္ (Link) အဆက္ေတြဟာ အလြတ္ကစားမႈေတြရွိပါတယ္။ 

ကား ေအာက္ပိုင္းခ်ဳပ္တန္း၊ ရာဘာဘြတ္ ေတြကလည္း အလြတ္ကစားႏိုင္ပါ တယ္။

လမ္းပ်က္ႏွာျပင္ေပၚက ခ်ိဳင့္ခြက္ ေတြ၊ လိုင္းေတြေၾကာင့္ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘရိတ္နင္းအုပ္လိုက္လို႔ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရွ႕ဘီးတာယာႏွစ္လံုးဟာ မ်ဥ္းၿပိဳင္ ျဖစ္ေနရာကေန ေဘးကိုကားထြက္ သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး အလြတ္ ကစားၿပီး ေရွ႕အဖ်ားကားထြက္သြား တာကို ေထမိကာမိေစဖို႔ Toe-in အ ေနအထားကို ခ်ိန္ညႇိေပးရပါတယ္။ ကားအမ်ိဳးအစားကိုလိုက္ၿပီး Toe-in ပမာဏဘယ္ေလာက္ထားရမယ္ဆို တာ သတ္မွတ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ လူစီး ကားငယ္ေတြမွာေတာ့ ေယဘုယ်ရွိ သင့္တဲ့ Toe-in ပမာဏကေတာ့ (1/16 inch) ရွိရပါတယ္။ ကားထုတ္လုပ္ သူေတြကေတာ့ ကားအမ်ိဳးအစားအ လိုက္ worskhop Manual လက္စြဲ စာအုပ္မွာ အလိုင္းမင့္ specification ေတြ၊ ဘယ္ေလာက္ထားၿပီးခ်ိန္ရမလဲ ဆိုတာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

Toe-out ဆိုတာကေတာ့ ကား ေရွ႕ဘီးတာယာတစ္စံုကို အေပၚစီးက ေနၾကည့္ရင္ တာယာေရွ႕ပိုင္းက ေနာက္ပိုင္းထက္ ပိုၿပီးကားထြက္ေနတာကို ေျပာတာပါ။ တိုက္ေရာ့ဒ္အဖ်ားပိုင္း ေဂါလီေခါင္းေတြေခ်ာင္ေန တာ တန္းဘြတ္ေတြစားေနတာေတြေၾကာင့္ ေရွ႕ဘီးတာယာေတြကားထြက္ေနတာ ကို Toe-out ျဖစ္တယ္လို႔ေျပာၾကပါ တယ္။ Toe-out ျဖစ္ရင္ မ်ားလြန္း ရင္ တာယာပြတ္တဲ့ တကြ်ီကြ်ီျမည္ သံေတာင္ ၾကားရပါတယ္။

ကမ္ဘာ (Camber) အေၾကာင္း ကို ဆက္ၿပီးေျပာပါ့မယ္။ ကားတာ ယာဘီးေတြကို ေရွ႕တည့္တည့္အေန အထားကေနၾကည့္ပါ။ လမ္းမ်က္ႏွာ ျပင္နဲ႔ တာယာဘီးဟာ ေထာင့္မွန္က် ၿပီး ၉၀ ဒီဂရီရွိရပါတယ္။ သီအိုရီသ ေဘာက ေထာင့္မွန္က်ရတယ္။ ဒါ ေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ ကားတာယာဘီး ေတြဟာ ခ်ိန္သီးႀကိဳးႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္ရင္ အျပင္ကို ကားထြက္ေန တာမ်ိဳး သို႔မဟုတ္ အတြင္းကိုဝင္ေန တာမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးခ်ိန္ သီးႀကိဳး မတ္မ်ဥ္းကေနတဲ့ ေထာင့္ ဒီဂရီတန္ဖိုးကို ကမ္ဘာ (Camber) လို႔ေခၚပါတယ္။ ကားတာယာဘီးအ ေပၚပိုင္းက အျပင္ကိုကားထြက္ေန တာမ်ိဳးကို Positive Camber လို႔ေခၚ ၿပီး အတြင္းပိုင္းကို စုဝင္ေနတာမ်ိဳးကို Negative Camber လို႔ေခၚဆိုသတ္ မွတ္ပါတယ္။

Positive Camber ျဖစ္ေနတဲ့ ကားမွာ စတီယာရင္နတ္ကယ္အေပၚ သက္ေရာက္ေနတဲ့အားေတြက Spindel Base နဲ႔ ပိုၿပီးနီးကပ္သြား တာေၾကာင့္ Steering Knuckle ထမ္းေဆာင္ေနရတဲ့ဝန္အားေတြကို ေလ်ာ့က်သြားေစပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က Positiver Camber ျဖစ္ရင္ ကားဘီးေတြကို အတြင္းဘက္တြန္းပို႔ ထားသလိုျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဘီးျဖဳတ္ ထြက္တာမ်ိဳးကို ကာကြယ္ေပးပါ တယ္။ Negative Camber ကေတာ့ ကားေကြ႕တဲ့အခါမွာ တဖက္ကိုတိမ္း ေစာင္းသြားတာမ်ိဳးကေန ေထာက္ ကန္ေပးထားသလိုျဖစ္တဲ့အတြက္ ေရွ႕ဘီးယက္ (Front-wheel driver) ကားေတြမွာတပ္ဆင္အသံုးျပဳပါတယ္။

စတီယာရင္ဝင္႐ိုးတန္းမ်ဥ္း (Axis) ကို ေဘးတိုက္အေနအထား ၾကည့္ရင္ ခ်ိန္သီးမတ္မ်ဥ္းႀကိဳးကေန နည္းနည္းေစာင္းေနတာကို ေတြ႕ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒီလိုေစာင္းေနတဲ့ ဒီဂရီကို caster လို႔ေခၚပါတယ္။ ကတ္စတာ မွာ အေပါင္းကတ္စတာနဲ႔ အႏုတ္ ကတ္စတာဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေနာက္ဘက္ကို ဒီဂရီနည္းနည္းေစာင္း ေနရင္ အေပါင္းကတ္စတာ Positive Caster ျဖစ္ၿပီး ေရွ႕ဘက္ကိုေစာင္းေန ရင္ေတာ့ အႏုတ္ကတ္စတာ (Negative Caster) ျဖစ္ပါတယ္။

Positive Caster ရွိတဲ့ကားမွာ စတီယာရင္ကစားရတာ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ရွိပါတယ္။ အေပါင္းကတ္စတာရဲ႕ အ က်ိဳးသက္ေရာက္မႈက ကားတာယာ ဘီးေတြကို ေရွ႕တည့္တည့္မွာ အၿမဲ တမ္းရွိေနေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးပါ တယ္။ ကတ္စတာဒီဂရီတန္ဖိုးက သတ္မွတ္ခ်က္ထက္မ်ားေနရင္ မ ေကာင္းပါ။ စတီယာရင္တစ္ဖက္ကို ဆြဲေနတာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ကားေအာက္ပိုင္းဆပ္စပန္းရွင္း အစိတ္အပိုင္းေတြမေကာင္းတာျပဳျပင္ ၿပီးရင္ ကားဘီးေတြကို အလိုင္းမင့္ ခ်ိန္ေပးရပါတယ္။ ေရွ႕ဆြဲ၊ ေရွ႕ယက္ ကားေတြကို အလိုင္းမင့္ခ်ိန္ရင္ ေရွ႕ ဘီးေရာ၊ ေနာက္ဘီးပါ ခ်ိန္ေပးရပါ တယ္။ ကားဘီးေတြ အလိုင္းမင့္မွန္ မွ ကားေမာင္းရတာ စတီယာရင္ ထိန္းရတာေကာင္းပါတယ္။ 

တာယာ ပြန္းစားမႈျဖစ္တာေတြလည္း သက္ သာေစပါတယ္။
ဒီေခတ္မွာ နည္းပညာေတြတိုး တက္လာတာနဲ႔အတူ ကားဘီးအလိုင္း မင့္ခ်ိန္တဲ့ စက္ကိရိယာေတြလဲတိုး တက္ေနပါၿပီး ေခတ္မီကြန္ပ်ဴတာစ နစ္သံုး ေလဆာေရာင္ျခည္နဲ႔ ဘီးအ လိုင္းမင့္ခ်ိန္ေပးႏိုင္တဲ့ ဆားဗစ္စင္တာ ေတြမွာဘဲခ်ိန္ပါ။ စက္ပစၥည္းကိရိယာ ေကာင္းေတြအျပင္ Alignment Specification ေတြ တိက်ဖို႔လိုပါ တယ္။ ဘီးအလိုင္းမင့္ပံုမွန္ခ်ိန္ၿပီး စစ္ေဆးေပးျခင္းဟာ ကားေအာက္ ပိုင္းကိုပါ တခါးတည္းစစ္ေဆးႏိုင္တာ ေၾကာင့္ သင့္ကားရဲ႕ေဘးကင္းလံုၿခံဳ မႈ (Safety) အတြက္ ပံုမွန္ထိန္းသိမ္း ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

Credit -ဆရာ KMA(သိပၸံႏွင့္နည္းပညာ)
Ref: Highspeed Car Journal
Source: motors.com.mm