Engine တစ္လုံးရဲ႕ Camshaft အေၾကာင္း

Engးတလံုးတြင္​camshaftသည္​ exးv/v , inးv/v (သို႔) fuel p/p (သို႔) distributor တို႔ကို stroke timingအလိုက္​ လိုသလိုအဖြင္​့အပိတ္​လုပ္​​ေပးရန္​ အဓိကတာဝန္​ကိုထမ္​း​ေဆာင္​ရ​ေသာ အစိတ္​အပိုင္​းတခုျဖစ္​သည္​။

။Engးတလံုးအတြက္​ အ​ေရးအႀကီးဆံုး​ေသာအစိတ္​အပိုင္​းတခုလည္​းျဖစ္​သည္​။2 stroke engးတြင္​ camshaft တပတ္​လည္​လ်င္​crankshaftလည္​း တပတ္​သာလိုက္​လည္​သည္​၊ 4 stroke engးတြင္​​ေတာ႔ camkshaft တစ္​ပတ္​လည္​လ်င္​ crankshaft တြင္​မူ ႏွစ္​ပတ္လိုက္​လည္​သည္​။​

Camshaft ​ေပၚတြင္​႐ွိ​ေသာ cam lobes(သို႔)cam toes တခုခ်င္​းဆီသည္​ v/v(သို႔)fuel p/p တခုခ်င္​းဆီကို သက္​ဆိုင္​ရာ timingအလိုက္​ အဖြင္​့/အပိတ္​ အလုပ္​လုပ္​​ေစသည္​။v/vပြင္​့​ေသာအျမင္​့အကြာအ​ေဝးသည္​(သို႔)fuel p/pတြင္​ ဆီပို႔​ေသာအခ်ိန္​ကာလသည္​ အဆိုပါ cam lobes၏ အျမင္​့​ေပၚတြင္​ မူတည္​သည္​။

ျကီးမား​ေသာ engးႀကီးမ်ားတြင္​သံုးရန္​အတြက္​camshaft တ​ေခ်ာင္​းကို တ​ေျဖာင္​့တည္​းအ​ေခ်ာင္​းလိုက္​ မထုတ္​လုပ္​ၾက​ေပ၊အပိုင္​းလိုက္​ အပိုင္​းလိုက္​သာထုတ္​လုပ္​ၾကၿပီး ထိုအပိုင္​းအသီးသီးကို flangeမ်ားတြင္​ bolts မ်ားႏွင္​့တြဲၿပီး ခ်ိတ္​ဆက္​အသံုးျပဳ ၾကသည္​။အဘယ္​႔​ေၾကာင္​့ဆို​ေသာ္​ ျပဳ ဳျပင္​(ခ်ိန္​ညႇိ)ရာတြင္​ လိုသလိုအလြယ္​တကူျဖဳတ္​၍ ျပဳ ျပင္​(ခ်ိန္​ညႇိ)ႏိုင္​ရန္​အတြက္​ျဖစ္​သည္​။camshaft ကို crankshaftျဖင္​့ ခ်ိတ္​ဆက္​​ေမာင္​းႏွင္​သည္​၊ ထိုသို႔ခ်ိတ္​ဆက္​​ေမာင္​းႏွင္​ရာတြင္​ type 3 မ်ိဳးႏွင္​့​ေမာင္​းႏွင္​သည္​။

၁။ machine gear type
၂။ chain type
၃။ belt type ၃မ်ိဳးကို အသံုးျပဳ သည္​။
Automotive engးမ်ားတြင္​ ဆူညံမႈႏွင္​့ကုန္​က်စရိတ္​​ေလ်ာ႔နည္​း​ေစရန္​ chain type(သို႔)belt typeကိုအသံုးမ်ားၾကသည္​။

machine gear typeသည္​ ကုန္​က်စရိတ္​မ်ားၿပီး engးကို ဆူညံသံပိုထြက္​​ေစသည္​။ထို႔အျပင္​ပြတ္​တိုက္​မႈ (friction) ​ေၾကာင္​့ျဖစ္​​ေပၚ​ေသာအသံႏွင္​့အပူတို႔လည္​း မ်ားသည္​။ထို႔အတြက္​ ယခု​ေခတ္​ကာလတြင္​ ကုန္​က်စရိတ္​နွင့္​ဆူညံသံနဲ​ေစရန္​ fibre gear ကို ထုတ္​လုပ္​သံုးစြဲလာၾကသည္​၊သို႔​ေသာ္​ သက္​တမ္​းၾကာ႐ွည္​စြာအသံုးမခံသည္​့အတြက္​ မၾကာခဏ လဲလွယ္​​ေပးရန္​​ေတာ႔လိုအပ္​ပါသည္​။​ေခတ္​​ေဟာင္​းAutomotive gasoline engးမ်ားတြင္​ sparking plug မ်ားကို​မီးေပးပို႔ရန္​(distributor)ႏွင္​့ diesel engးအတြက္​ fuel oilကို​ပို႔ရန္​အတြက္​ (lift p/p)ကို camshaft ျဖင္​့ timing အလိုက္​​​ေမာင္​းႏွင္​​ေပးပို႔​ေစသည္​(ပံုျဖင္​့ ​ေဖာ္​ျပ​ေပးထားပါသည္​)။

တခ်ိဳ႕ ​ေမာ္​​ေတာ္​ယာဥ္​မ်ားတြင္​ power steering p/pကို camshaft ျဖင္​့​ေမာင္​းႏွင္​တတ္​ၾကသည္​။

2 stroke engးမ်ားတြင္​ inlet v/v မပါ႐ွိသည္​့အတြက္​ camshaft သည္​ exးv/v ကို timing အလိုက္​ဖြင္​့​ေပးရန္​အတြက္​သာ တာဝန္​ထမ္​း​ေဆာင္​ရသည္​၊တခ်ိဳ႕​ေသာ 2 stroke diesel engးမ်ားတြင္​ fuel oil(diesel)​ေပးပို႔ရန္​အတြက္​ p/p(သို႔)injector မ်ားသို႔camshaft ကိုအသံုးျပဳ​ေစ၍ ​ဆီေပးပို႔ၾကသည္​။

engးအမ်ိဳ အစား​ေပၚမုူတည္​၍ engးတလံုးတြင္​ camshaft အ​ေရအတြက္​ ပါဝင္​တည္​​ေဆာက္​မႈသည္​ မတူညီၾက​ေပ၊vee type(အရပ္​အ​ေခၚ "ရင္​ကဲြ")တြင္​ cylinder bank တဖက္​တခ်က္​ဆီတြင္​ camshaft တ​ေခ်ာင္​းစီ ႐ွိတတ္​ၾကသည္​၊in line engးမ်ားတြင္​​ camshaft တ​ေခ်ာင္​းသာ႐ွိတတ္​သည္​။

​ေခတ္​​ေဟာင္​း engးမ်ားတြင္​ camshaft ကို​ေဘးဘက္​တြင္​ထား၍တည္​​ေဆာက္​ထုတ္​လုပ္​ၾကသည္​။ယခု​ေခတ္​ကာလတြင္​​ေတာ႔ engး၏ဖြဲ႔စည္​းပံုက်စ္​လ်စ္​​ေစရန္​အတြက္​ camshaftမ်ားကို engး head ​ေပၚတြင္​ထား၍ တီထြင္​ထုတ္​လုပ္​လာၾကၿပီျဖစ္​သည္​၊ 

ထိုသို႔​ေသာ camshaft ကို OHC(over head cam) ဟု​ေခၚသည္​။engးhead ​ေပၚတြင္​-camshaft တ​ေခ်ာင္​းတည္​းပါ႐ွိလ်င္​ အဆိုပါengးကို SOHC(Single Over Head Cam)ဟု​ေခၚၿပီး camshaft ႏွစ္​​ေခ်ာင္​းပါ႐ွိလ်င္​ DOHC(Dual Over Head Cam)ဟု​ေခၚသည္​။ပံုတြင္​ ​ေဖာ္​ျပထားပါသည္​။

camshaft ​ေပၚတြင္​႐ွိ​ေသာ cam lobes(toes)မ်ားသည္​ 

ထုတ္​လုပ္​​သူအ​ေပၚတြင္​မူတည္​၍ 

တည္​႐ွိပံု ဒီဂရီအလိုက္​ ကြာျခားၾကသည္​။

camshaft တ​ေခ်ာင္​း၏ timing သည္​ သက္​ဆိုင္​ရာ cylinder ၏ stroke အလိုက္​တိက်စြာ လုပ္​​ေဆာင္​​ေပးရန္​အ​ေရးႀကီးသည္​၊timing သည္​ ​ေစာလြန္​း၍လည္​းမရ ​ေနာက္​က်၍လည္​းမရ​ေပ။ထို႔အတြက္​​ေၾကာင္​့ engးတလံုးအား overhaul ျပဳလုပ္​ၿပီးတိုင္​း camshaftကို ျပန္​လည္​တပ္​ဆင္​ရာတြင္​ - camshaft timing ကို crankshaft timing ျဖင္​့ ကိုက္​ညီ​ေစရန္​အလြန္​အ​ေရးႀကီးသည္​။ထို႔အျပင္​ အသံုးျပဳ ထား​ေသာ driven type ပံုစံအရ ​gear(သို႔)chain(သို႔)belt တို႔၏အရည္​အ​ေသြး​ေကာင္​းမြန္​​ေစရန္​သည္​ အလြန္​အ​ေရးပါသည္​။ထို႔​ေၾကာင္​့ engးအတြက္​ထုတ္​လုပ္​သူမွ သတ္​မွတ္​ထား​ေသာသတ္​မွတ္​ kilometer (သို႔)သတ္​မွတ္​ running hour အတြင္​း chain(သို႔)belt ႀကိဳ းအားအသစ္​လဲလွယ္​​ေပးရန္​ လိုအပ္​ပါမည္​။camshaftတြင္​႐ွိ​ေသာ timing chain(သို႔)timing belt ႀကိဳး ျပတ္​ထြက္​/​ေခ်ာ္​ထြက္​လ်င္​ engးအား ထိုးခြဲပစ္​သည္​အထိ ဆိုးက်ိဳ းသက္​​ေရာက္​​ေစႏိုင္​သည္​။

(ပံုတြင္​ timing chain ႀကိဳး ခ်ိန္​ညႇိရန္​ႏွင္​့ timing belt ႀကိဳး ခ်ိဳ႕ယြင္​းခ်က္​အား ​ေဖာ္​ျပထားပါသည္​)။​အခ်ိဳ႕​ေသာေရ​ေၾကာင္​းသံုး 2 stroke engးမ်ားတြင္​ gearbox မပါ႐ွိ​ေသာ​ေၾကာင္​့ သ​ေဘၤာအား ​ေ႐ွ႕သို႔(Ahead) သြား​ေစလိုလ်င္​​ေသာ္​၄င္​း၊ သို႔မဟုတ္​ ​ေနာက္​သို႔(Astern)သြား​ေစလိုလ်င္​​ေသာ္​၄င္​း camshaft timing degree(°) အား​ေျပာင္​းလဲ​ေပးျခင္​းျဖင္​့ အလို႐ွိသလို ​ေမာင္​းႏွင္​​ေစသည္​။(ထိုသို႔​ေျပာင္​းလဲ​ေပးရာတြင္​ fuel timing ကိုသာ​ေျပာင္​းလဲ​ေပးသည္​၊ exးv/v timing အားမ​ေျပာင္​းလဲ​ေပး​ေပ။)ထိုသို႔​ေသာ engးမ်ိဳးကို direct reversing engးဟု ​ေခၚသည္​။ထုတ္​လုပ္​သူအ​ေပၚမူတည္​၍ camshaft ​ေပၚတြင္​ ​ေနရာအသီးသီးအလိုက္​ bearing မ်ား ထည္​့သြင္​းတည္​​ေဆာက္​ထားၾကသည္​။ႀကီးမား​ေသာ engးႀကီးမ်ားတြင္​ အဆိုပါ bearing အသီးသီးသို႔ lube oil(အင္​ဂ်င္​ဝိုင္​)အဆက္​မျပတ္​​ေရာက္​႐ွိ​ေစရန္​အတြက္​ type အမ်ိဳးမ်ိဳး တီထြင္​ထုတ္​လုပ္​ထားၾကသည္​။engးအား overhaul ျပဳလုပ္​ၿပီးတိုင္​း camshaft အားျပန္​လည္​ထည္​့သြင္​းတပ္​ဆင္​ရာတြင္​ အဆိုပါ bearing မ်ား သန္​႔႐ွင္​း​ေန​ေစ​ေရးသည္​ အ​ေရးႀကီး​ေသာ အခ်က္​ျဖစ္​သည္​။

ထို႔အျပင္​ cam lobes(toes) မ်ားတြင္​ တခုခ်င္​းစီ၏ အနိမ္​႔အျမင္​့ ညီညာမႈႏွင္​့ camshaft တ​ေခ်ာင္​း လိမ္​​ေကာက္​မႈ႐ွိမ႐ွိကိုလည္​း စစ္​​ေဆး​ေပးရပါမည္​။

exး = exhaust
inး = inlet
v/v = valve
p/p = pump
engး = engine

Credit
@@ခါးခါး@@

Goodluck